In het nieuwe jaar is het goed om nog eens terug te kijken naar het afgelopen jaar. 2016 stond in het teken van de inwerkingtreding van de nieuwe Erfgoedwet, maar ook het afschaffen van de fiscale aftrek was een belangrijk thema. Door samen te werken, zowel met andere erfgoedorganisaties, als met eigenaren van monumenten, hebben we als publiek met de politieke partijen daarin een mooi resultaat bereikt. De fiscale aftrek voor onderhoud aan rijksmonumenten blijft in 2017 gehandhaafd en de bezuiniging van 25 miljoen euro op het budget van OCW is teruggedraaid. Ook in 2017 blijft 57 miljoen op de balans staan voor de aftrekregeling. De Tweede Kamer heeft duidelijk gezegd: Minister, doe eerst gedegen onderzoek en ga met het veld en eigenaren praten over alternatieven voordat je een succesvolle regeling afschaft. Hieronder vindt u een verantwoording van ons lobbywerk.
Met Prinsjesdag 2015 werd aangekondigd dat het Kabinet werk ging maken van het vereenvoudigen van de belastingen. Allerlei regelingen, zoals van de aftrek van uitgaven voor monumentenpanden, zouden geëvalueerd worden en na een zorgvuldig besluitvormingsproces zou bekeken worden of en zo ja hoe de regeling zou kunnen veranderen. De middelen zouden behouden blijven. Met Prinsjesdag 2016 werden we allen verrast door het Kabinet dat ze middels een bezuiniging van 25 miljoen euro de fiscale aftrek voor onderhoud aan monumenten wilde afschaffen. Minister Bussemaker moest een bezuiniging op haar departement doorvoeren en koos voor het afschaffen van de fiscale aftrek. Ze diende samen met Staatssecretaris Wiebes een wetsvoorstel in om per 1 januari 2017 de fiscale aftrek te vervangen door een subsidieregeling. Ze vonden namelijk dat de fiscaliteit niet goed werkte. Er was sprake van oneigenlijk gebruik. Ook wilden ze het beheer en onderhoud van monumenten kunnen sturen. Daarnaast vonden ze de regeling niet eerlijk. Inmiddels weten we na de behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer dat er geen evaluatieonderzoek had plaatsgevonden naar de werking van de fiscale aftrekregeling en dat er geen sprake was van een zorgvuldige besluitvorming. Het erfgoedveld en de eigenaren waren niet geraadpleegd. De overgangsregeling naar een subsidie moest nog worden uitgewerkt. Ook de motieven voor afschaffen klopten niet. De werkelijke reden voor afschaffing was de oplegging van een structurele bezuiniging van 25 miljoen euro aan het ministerie van OCW door het ministerie van Financiën.
Na het bekendmaken van de maatregel om de fiscale aftrek af te schaffen hebben een aantal organisaties, te weten Erfgoedvereniging Heemschut, Bewoond Bewaard, Hollandse Molen, Nederlandse Monumentenorganisatie, Federatie Grote Monumentengemeenten, Federatie Particulier Grondbezit, Vereniging Particuliere Historische Buitenplaatsen, en de erfgoedkoepels Kunsten 92 en Federatie Instandhouding Monumenten de handen ineengeslagen. Doel was de structurele bezuiniging op monumentenzorg van tafel te krijgen en pleiten voor het aanhouden van de fiscale aftrek tot de gehele herziening van het financieringsstelsel in de monumentenzorg in 2018. We legden contact met Tweede Kamerleden en met het Ministerie van OCW. We zijn uitgebreid met de Kamerleden gaan praten. Tevens werden verkennende gesprekken gevoerd met het ministerie. Daarnaast starten we een petitie om zoveel mogelijk handtekeningen te verzamelen. Via (lokale, regionale en landelijke) kranten, televisie en radio en nieuwsportals, werd aandacht gevraagd voor onze lobby. Ons doel was tweeledig: ten eerste het informeren van het publiek ten aanzien van de bezuinigingsmaatregel van het Kabinet en ten tweede de weerlegging van het beeld dat de fiscale aftrek van onderhoud aan monumenten oneigenlijk gebruikt werd en vooral ten goede kwam aan de mensen die het niet nodig hadden. Niet altijd kwam deze weerlegging van dat beeld in het begin goed naar voren. Daarom hebben we ook filmpjes laten maken om te laten zien dat de meeste monumenteigenaren een modaal inkomen hebben, liefde hebben voor hun eigendom en graag de oude panden willen behouden en in goede staat willen doorgeven aan de volgende generatie. Deze zijn via sociale media en Youtube verspreid. De fiscale aftrek is naast een bijdrage aan de meerkosten voor onderhoud ook een erkenning voor de inspanningen en inzet van de monumenteneigenaren. Ook voor historische binnensteden heeft de fiscale aftrek een enorme positief effect.
Allereerst heeft de petitie Stop de bezuinigingen op ons erfgoed!, via petities.nl, die 3 oktober 2016 is gestart tot 2 november 2016 ruim 11.000 handtekeningen opgehaald. De commissie Financiën van de Tweede Kamer heeft deze petitie op 2 november 2016 aangeboden gekregen. Daarnaast heeft onze lobby in de Tweede Kamer gezorgd dat zowel op maandag 31 oktober en maandag 7 november bij de behandeling van het Belastingplan 2017 de meeste aandacht en tijd uitging naar het wetsvoorstel tot afschaffing van de monumentenaftrek. Toen op 7 november bleek dat het Kabinet uit de Tweede en Eerste Kamer geen steun zou krijgen voor haar wetsvoorstel, heeft de minister het niet aan laten komen op een stemming, maar heeft ze op 9 november laten weten het plan aan te houden. Dat betekent dat de fiscale aftrek voor monumentenpanden in 2017 gehandhaafd blijft. Een amendement van Van Weyenberg van D66 om het wetsvoorstel terug te draaien is op 17 november door de Kamer nipt verworpen. Alleen de regeringspartijen VVD en PvdA stemden tegen. Gelukkig heeft de Kamer ook dekking gevonden voor de bezuiniging van 25 miljoen euro op monumentenzorg. Op 8 december 2016 stemde de Kamer voor een amendement van Mark Harbers (VVD) en Henk Nijboer (PvdA) die zorgt dat het budget van 57 miljoen voor monumentenaftrek gehandhaafd blijft. Alleen PVV, 50 PLUS en Lijst Roland van Vliet waren tegen.
Heemschut heeft via haar website, nieuwsbrief, twitteraccount en facebookaccount aandacht gevraagd voor de petitie, en heeft haar achterban geïnformeerd over haar lobbywerkzaamheden richting Tweede Kamer. Voor sociale media heeft Heemschut drie filmpjes laten maken die door een ieder verspreid konden worden. Vooral het bereik van Facebook was een groot succes. Via Facebook hebben we de filmpjes actief gepromoot onder geïnteresseerde doelgroepen. Met behulp van een kleine investering hebben we het bereik van de berichten vergroot. De filmpjes zijn ieder ongeveer 40.000 keer bekeken! Via twitter zijn de berichten over onze campagne ongeveer tot 5000 keer per keer bekeken. Onze website heeft ongeveer 1000 unieke bezoekers per bericht gehad. Een extra nieuwsbrief van Heemschut is uitgestuurd en heeft 2.500 mensen bereikt. Via televisie is Nieuwsuur op 6 oktober 2016 en 1 Vandaag op 1 november 2016 beiden ongeveer 600.000 keer bekeken.
Een aantal van u heeft via petities.nl aangegeven geld te storten voor onze campagne. Dat is ruimhartig gebeurd. Tot nog toe is aan giften een bedrag binnengekomen. € 3.984,75. Dank daarvoor! Een klein deel van dit bedrag is overgemaakt via www.geef.nl. Een groot deel is via de website van Heemschut binnen gekomen. Daarnaast is ook rechtstreeks geld gestort op de rekening van Heemschut.
We hebben voor de campagne afgerond de volgende (extra) kosten gemaakt:
3.000 euro voor het maken van spotjes voor gebruik op YouTube, de social media (Facebook, Twitter) en op websites
1.000 euro advertentieruimte op social media (Facebook, Twitter)
400 euro donatie aan de Stichting Petities.nl
In 2017 blijft de aftrek voor onderhoud aan monumenten via de inkomstenbelasting bestaan. Blijft wel staan dat het wetsvoorstel daarmee niet van tafel is. Of en hoe verder wordt besloten hangt echter deels ook af van de Tweede Kamerverkiezingen in maart aanstaande. Het ministerie van OCW gaat de komende maanden met de erfgoedorganisaties praten over aanpassingen of veranderingen in de financiering van het stelsel van de monumentenzorg. De huidige minister lijkt hierin deels al een richting te hebben gegeven. Zo is het idee dat er geld komt voor langjarig onderhoud aan grote monumenten, duurzaamheidsmaatregelen en herbestemming. Onderhoud aan rijksmonumenten door particulieren lijkt de huidige minister minder belangrijk te vinden.
Heemschut zet in op behoud van de bestaande middelen en extra inzet van middelen uit andere aandachtsgebieden/beleidsterreinen. Alleen hierdoor kan de erfgoedzorg op peil blijven en een effectieve bijdrage blijven leveren aan onze samenleving. Om sterk te staan en ook om te zorgen dat uw belang wordt gehoord vragen wij u om ons te steunen en lid te worden van Heemschut. Erfgoedvereniging Heemschut bestaat sinds 1911 en is met bijna 5.000 leden een van de grotere erfgoedorganisaties.
TEXEL Na een aantal maanden van intensief overleg verkoopt Staatsbosbeheer 21 percelen aan de erfpachters op Texel. .
Inmiddels zijn de audioverslagen van de vergadering van de Commissie Welzijn gehouden op 15 maart jl. online beschikbaar.
Bij agendapunt 3 (spreekrecht) is de inspraak van de petitionaris terug te vinden. Het debat is als audioverslag bij agendapunt 8 gevoegd. De verslagen zijn als MP3-bestand te downloaden en terug te luisteren.
Audioverslagen vergadering CW 15-03-2011RTV Drenthe besteedt zowel tijdens de radio- als de televisieuitzending aandacht aan de actie voor het behoud van schoolzwemmen in Midden-Drenthe. De items zijn terug te luisteren en te zien via de site van RTV Drenthe..
Telegraaf 1 maart 2011: AMSTERDAM - Toezichthouder AFM heeft de zaak rond de financiering van woningen, gelegen op particuliere erfpacht, op zijn agenda geplaatst. Vandaag heeft de AFM een onderhoud met politici, belangenbehartigers en gedupeerde erfpachters, waaronder een groep die een rechtszaak heeft aangespannen tegen de gemeente Amsterdam.
Telegraaf 14 maart 2011: AMSTERDAM - Nooit meer zullen Lieke Stroucken en haar vriend kunnen verhuizen uit hun woning in de populaire Amsterdamse buurt Westerpark. Zes jaar geleden kochten de twee een woning op particuliere erfpachtgrond.
Maar sinds de banken begin vorig jaar besloten om nauwelijks tot geen hypotheken meer te verstrekken op de aankoop van woningen op particuliere erfpacht, zit het tweetal volledig vastgeklonken aan hun huis.
Telegraaf 14 maart 2011Persbericht NVB 14 maart 2011: Problemen die huiseigenaren ondervinden bij de financierbaarheid van particuliere erfpacht vragen om een snelle en brede oplossing waarbij diverse partijen betrokken zijn. Banken willen hieraan graag bijdragen maar kunnen deze problemen niet alleen oplossen.
Een oplossing is slechts mogelijk als alle betrokken partijen met elkaar rond de tafel gaan. Hierbij valt te denken aan overheden, toezichthouders, erfverpachters en consumentenorganisaties. Banken willen huizen op particulier erfpacht financieren, mits een en ander goed is geregeld. Standaardisering van erfpachtcontracten is een mogelijke oplossing. Daarbij kan gedacht worden aan een keurmerk. Wanneer erfpachtvoorwaarden goed zijn, krijgen zij een keurmerk. Daarnaast letten banken uiteraard ook op een verantwoorde hoogte van de woonlasten en de betrouwbaarheid van de erfverpachter. Een andere mogelijke oplossing is het instellen van een marktmeester, een autoriteit die boven de partijen staat en goede en slechte erfpachtvoorwaarden van elkaar weet te scheiden. Huiseigenaren met een woning op particulier erfpacht mogen niet aan hun lot worden overgelaten. Als huizen onverkoopbaar zijn, is dat schadelijk voor huiseigenaren die willen verkopen, maar ook voor (aspirant-)kopers. Ook voor banken is onverkoopbaarheid van woningen slecht. Momenteel komt het voor dat banken woningen op particulier erfpacht niet financieren omdat de erfpachtovereenkomst niet duidelijk is of ongunstig voor de klant. Belangrijk is dat het hierbij slechts gaat om een klein gedeelte van de erfpachtovereenkomsten. Als er problemen rondom particulier erfpacht bestaan, willen banken dat niet doorschuiven naar de (aspirant-)koper; dat lost niets op. Deze nieuwe koper loopt immers het risico dat hij of zij in de toekomst te maken krijgt met een sterke stijging van de erfpachtcanon of met andere onduidelijkheden in het erfpachtcontract. De echte oplossing voor de nijpende problemen van huiseigenaren op particulier erfpacht ligt daarmee volgens de Nederlandse Vereniging van Banken niet in het zonder meer financieren van de panden. De onderliggende erfpachtovereenkomst zal voor een ieder solide moeten zijn, zonder ongunstige clausules voor de klant. Daar waar dit niet geval is, vraagt dit om andere erfpachtvoorwaarden. Dat neemt niet weg dat banken daar waar ze kunnen, bijdragen aan een oplossing voor onverkoopbare woningen. In geval de koper op moeilijkheden stuit bij het verkopen van de woning kan hij altijd terecht bij de bank die woning nu ook financiert; voorop staat dat een eventuele koper, wanneer de erfpachtvoorwaarden solide zijn, in beginsel een financiering kan krijgen. Vorig jaar maakten de banken hierover al afspraken met de gemeente Amsterdam. Daarbij ging het niet alleen om de financiering, maar ook om de vraag of huiseigenaren dan wel de gemeente het eigendom van de grond kunnen verwerven.
Persbericht NVB 14 maart 2011Telegraaf 17 maart 2011: AMSTERDAM - De Amsterdamse PvdA heeft woensdag, op het laatste moment, zijn steun ingetrokken voor een met de VVD gemeenschappelijk ingediende motie om gemeentelijke erfpacht onder toezicht te stellen. Particuliere erfpacht daarentegen mag volgens de partij wel onder toezicht komen te staan.
Telegraaf 16 maart 2011: AMSTERDAM - De stadsbestuurders van Amsterdam liggen zwaar onder vuur vanwege hun erfpachtbeleid..