De petitionaris heeft haar studie Mediarecht afgerond en wacht op haar cijfer. Tijd voor een overzicht van gerechtelijke dwalingen die fototrollen gebruiken om mensen onder druk te zetten en te laten betalen.
Op eigen naam schade vorderen
Ik zie steeds meer blafbrieven namens grote partijen als ANP, Reuters, AFP en Alamy. Partijen die op eigen naam schade vorderen en waar de fotograaf zelf vermoedelijk geen cent van ziet.
Nieuw voor mij was dat Copytrack namens DPG Media meer dan duizend brieven in één week verstuurt. Vermoedelijk blijven de ‘boetes’ van DPG Media onder de € 500,- en die worden niet aan mij voorgelegd, vandaar dat ik het niet wist.
DPG Media krijgt weliswaar een vrijwel onbeperkte licentie van de fotograaf, maar fotografen behouden hun auteursrecht en dragen het niet over.
Helaas vragen gedupeerden zelden naar bewijs dat eisers gerechtigd zijn om op eigen naam schade te vorderen en moet ik de eerste kantonrechter nog tegenkomen die geen genoegen neemt met een bewijsaanbod. Een bewijsaanbod dat tegenwoordig bijna standaard is terwijl de wet voorschrijft dat alle bewijsmiddelen bij dagvaarding moeten worden overlegd, de substantiëringsplicht, art. 111.3 Rv.
Vraag je wél naar bewijs, dan win je.
Verwijtbaarheid
De term diefstal voor een onopzettelijke inbreuk is ongepast. Diefstal is een misdrijf, daar doe je aangifte van en dat valt onder strafrecht. Fototrollen willen geen straf maar schadevergoedingen. Ze beschuldigen je van een onrechtmatige handeling. Dat is geen misdrijf, je dient enkel schade te vergoeden en het valt onder civielrecht.
Een inbreuk moet verwijtbaar zijn om voor schadevergoeding in aanmerking te komen. Cruciale vraag is of jij wist, of redelijkerwijs had kunnen weten dat je rechten schond. Voor foto’s die automatisch verschijnen via een feed of een link die je deelt is de uitgever aansprakelijk. Voor foto’s die een ander plaatst de ander. En bij foto’s die anoniem zijn uitgegeven kun je mijn inziens niet verwachten dat je voor niet-commercieel gebruik uitgebreid onderzoek doet naar de rechthebbende.
Bij deze recente zaak zou ik zelf ingezet hebben op verwijtbaarheid.
Naamsvermelding
Alleen de fotograaf zelf heeft recht op naamsvermelding en op schadevergoeding voor het ontbreken van naamsvermelding. Het is een persoonlijkheidsrecht dat niet overgedragen kan worden. Een werkgever, een uitgever, opdrachtgever of rechtenbeheerder heeft geen recht op naamsvermelding, noch op schadevergoeding voor het ontbreken ervan. Daar is duidelijke jurisprudentie over.
Zo heeft Roel Dijkstra geen recht op schadevergoeding wegens ontbreken naamsvermelding bij de beroemde foto’s van Bokito.
Het recht op naamsvermelding vervalt zodra de foto met toestemming van de fotograaf zonder naamsvermelding is uitgegeven. Een aantal partijen geven bewust foto's anoniem uit om vervolgens blafbrieven te versturen.
Onderbouwing schade
De wet gaat uit van daadwerkelijke schade. Schadevergoedingen zijn zelden deugdelijk onderbouwd en rechters gaan ondanks gemotiveerde betwisting vaak mee in de opgeklopte bedragen. Fototrollen gebruiken dat om hoge bedragen af te dwingen.
Helaas vragen gedaagden zelden naar bewijs van het tarief dat ten tijde van de inbreuk gold. Rechter schat dan het tarief of sluit aan bij de tarieven van Stichting Beeld Anoniem of bij tarieven uit eerdere jurisprudentie.
Het door professionals vaak gegeven advies, betaal het normale tarief met een kleine opslag, raad ik ten zeerste af. Je verhoogt mijn inziens de kans dat ze je voor de rechter slepen. Je betwist immers niet dat zij gerechtigd zijn èn erkent verwijtbaar gehandeld te hebben.
Fotograaf zonder blafjurist
Het gevolg van de toenemende hoeveelheid blafbrieven voor partijen die de rechten niet hebben is dat het voor de fotograaf met een serieuze claim steeds lastiger wordt om zelf zijn rechten te handhaven.
Waardeer het als de fotograaf zelf contact opneemt en probeer het zonder tussenkomst van een jurist op te lossen. Voor beide kanten lopen de kosten anders snel op.
Mijn advies als de fotograaf je zelf benaderd is zonder enige discussie een billijke schadevergoeding over te maken. Voor een particulier, kleine stichting of sportvereniging €25 tot €50,-. Voor commercieel gebruik €100 tot €250,-.
Nieuwe afleveringen Kafka
Tot slot, de serie artikelen op LinkedIn over mijn ervaringen met de overheid is aangevuld met deel 4 over Rechtbanken en deel 5 over de Nationale Ombudsman.
Nog een lange weg te gaan. Promoot de petitie en deel je ervaringen met fototrollen online.
Groet!
De petitionaris
De petitie is aangeboden aan de burgemeester van Son en Breugel. Dank voor uw stem! Binnenkort zal er wellicht meer actie nodig zijn.
Zwemvereniging Splash houdt u op de hoogte, als u bent ingeschreven
Op 2 december hadden we een prachtige presentatie voor het burgerinitiatief In het Vestzaktheater in Son. Er waren ongeveer 80 belangstellenden.
Ik mag melden dat het onderwerp echt leeft en er is een grote belangstelling. Het aantal handtekeningen loopt op naar 800. Help om er nog veel meer van te maken en stuur de petitie door. Heb je contacten in Amerika of Engeland. Breng hen op de hoogte
De petitie is een groot succes. Zonder noemenswaardige campagne binnen een week 585 ondertekenaars, waarvan méér dan 350 uit de gemeente Ede.
We kunnen daarmee vragen om Inwoneragendering en daarmee is een van onze doelen bereikt.
Naar aanleiding van klachten vanuit omwonenden, hebben D66 en het CDA een gezamenlijke motie ingediend. Deze motie vraagt het college van burgemeester en wethouders om een plan van aanpak op te stellen om de verkeersveiligheid op de Eindhovenseweg en Nieuwendijk te verbeteren.
Deze motie staat op de agenda om tijdens de raadsvergadering van 8 december besproken te worden.
De raadsvergadering begint om 19:30 en is openbaar toegankelijk, of te volgen via een livestream (link onderstaand).
Hartelijk dank aan eenieder die tot nu toe getekend heeft. We gaan op dit moment naar ruim 700 handtekeningen. en het streven is enkele 1000-den Daarom de vraag om de petitie verder te verspreiden Graag bereiken we ook buitenlanders en in het bijzonder veteranen en familie
We hebben en mooie presentatie kunnen geven in het Vestzaktheater in Son
Make this petition large, huge, enormous ..
Vandaag in het nieuws: Meer doden in het verkeer verwacht, vooral onder fietsers en ouderen.
Maar als de e-bike niet langer als fiets wordt gezien dan zijn er plots veel minder gewonden onder de fietsers. De fiets als categorie wordt dan met een klap veel veiliger.
Als de fietspaden dan ook exclusief zijn voor fietsers tenzij het (brede) bromfietspaden zijn, dan zijn er ook minder conflicten tussen fietsers en e-bikes. Ook goed voor de veiligheid.
E-bikes worden er dan niet per se veiliger door. Rijbewijs, technische keuring en misschien helmplicht kan helpen. Maar net als de bromfiets is en blijft het onveiliger dan zelf trappen met een lage gemiddelde snelheid
Op 27 januari 2026 tussen 13:30 en 13:45 uur vindt de overhandiging van de petitie plaats aan de Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport in de Statenpassage van de Tweede Kamer volgens tweedekamer.nl.
Wilt u erbij zijn, neem dan contact op met de petitionaris en meld u aan als bezoeker van de Tweede Kamer..
Je zou verwachten dat er op een gegeven moment genoeg gewaarschuwd is voor de misleidende mails van fototrollen en dat mensen er niet meer in trappen. Maar er lijken steeds meer fototrollen bij te komen en ze wanen zich onaantastbaar.
Wat ook weer niet zo vreemd is met een overheid die handhaving auteursrecht overlaat aan private partijen en weigert op te treden tegen de misleidende praktijken.
De ontwikkelingen van de afgelopen twee maanden:
Kippenfoto-zaak
Mijn derde poging om goede jurisprudentie uit te lokken leek weer vast te lopen in bureaucratisch gedoe. De rechtbank wilde de zaak nogmaals mondeling behandelen maar zegt een tekort aan rechters te hebben en dat het inplannen daarom nog minimaal 6 maanden zal duren. Ik begin zo langzamerhand te vermoeden dat rechtbank Rotterdam gewoon geen trek heeft om een vonnis te wijzen dat ongunstig is voor de status quo wat betreft handhaving fotorechten. Gefrustreerd diende ik een uitgebreide klacht - zie update 2 crowdfunding - in. Met succes dit keer! De hoorzitting is vooralsnog van de baan en de procedure wordt per direct schriftelijk voortgezet. Wordt vervolgd.
Workshop
Ik berichtte de vorige keer dat ik op verzoek een workshop zou gaan geven. Dat was leuk! Achterafgezien had ik eigenlijk niks hoeven voor te bereiden. Ik was voornemens wat uit te leggen over citaatrecht, eigendomsrecht, de verschillende licentievormen enzovoort. Maar het grootste gedeelte van de middag ging over hoe om te gaan met sommatiebrieven. En mijn (te lange) intro over het falen van de rechtspraak en waarom ik doe wat ik doe kan ik een volgende keer overslaan. De problematiek is zonder dat verhaal duidelijk genoeg. Had ik beter sommatiebrieven van deelnemers kunnen bespreken. Als het boek eindelijk af is maar eens een goed plan maken. Dan wordt het een weerbaarheidstraining tegen fototrollen. En voor de theorie kan je dan het boek gebruiken.
Geld genoeg maar niet voor jou
Geweldig boek van Thomas Bollen over hoe private partijen de macht over digitale geldschepping in handen hebben. De overheid leeft nog in het analoge tijdperk, alsof er nog een geldpers is vereist. Voor mij een feest der herkenning. De Auteurswet gaat ook nog uit van ‘in druk verschenen’. Ik heb de overeenkomsten uitgeschreven – klik hier. Het boek gaf mij inzicht hoe lobbymacht werkt en waarom fototrollen straffeloos door kunnen blijven gaan. Het boek is hier te koop.
Pleidooi voor wetsherziening
Het boek van Thomas Bollen deed mij beseffen dat de wet echt radicaal anders moet. En dat de rechtenlobby de Auteurswet met opzet gedateerd lijkt te houden zodat ie weinig houvast biedt in het digitale tijdperk. Da’s goed voor de werkgelegenheid in de sector, kan er lekker geprocedeerd worden over futiliteiten als stockfoto’s. Mijn boek gaat eindigen met 15 aanbevelingen voor de Auteurswet. Het eerste beknopte concept op mijn blog.
Micta
Douglas Mensink van Micta B.V. neemt vastgelopen discussies over van fototrol Rights Control. Hij maakt het wel heel erg bont met zijn conceptdagvaardingen. Dat er weinig van die dagvaardingen deugt blijkt wel uit het feit dat hij met een vordering van 29k naar de kantonrechter wil. De grens voor kanton is namelijk 25k en bij hogere bedrag is bovendien een advocaat verplicht. Mensink is geen advocaat…
Het blijft onbegrijpelijk dat de autoriteiten hier niet tegen optreden. Ik heb cliënten die met de idiote conceptdagvaardingen bij de politie zijn geweest. Die geeft aan dat je hulp moet inschakelen van een advocaat. Ik deed zelf tevergeefs een melding bij de ACM. Als iedereen die een conceptdagvaarding van Micta ontving deze nou eens doorstuurt naar ACM? Link. Of de publiciteit opzoekt?
Foto Epke Zonderland
Ik treed als gemachtigde op in een zaak waar hetzelfde speelt als bij mijn eigen zaak over de kippenfoto: ANP wappert met het auteursrecht van een freelancefotograaf. Ook hier bureaucratisch gedoe: verschoven naar een andere rechtbank; verweer niet gekoppeld; een derde schriftelijke ronde voor ANP. Maar nu volgt er eindelijk uitspraak. Dit jaar nog als het goed is. Al vond ik dit vreemd: “Het kan zijn dat de rechter later uitspraak doet. U krijgt daar dan geen brief over.”
Pictoright
De naam van het fotobureau dat de collectieve vergoedingen van fotografen (vermoedelijk) achterover drukte is bekend gemaakt: BSR Agency. Pictoright heeft inmiddels ook aangifte gedaan. Het blijft wonderlijk dat je hierover verder niks leest in de pers.
Sowieso vind ik het wonderlijk dat Pictoright uitkeert aan fotobureaus. Pictoright is aangewezen om de wettelijke verplichte vergoedingen voor hergebruik van foto’s uit te keren aan de rechthebbenden. Dat ze aan fotobureaus uitkeren komt waarschijnlijk omdat je al je hergebruikrechten exclusief over moet dragen aan Pictoright om in aanmerking te komen voor een vergoeding. En die rechten hebben persfotografen vaak al aan een fotobureau overgedragen. Overigens meldt Pictoright in de jaarrekening dat niet-aangeslotenen hun rechten ook kunnen claimen. Hoe die dat moeten doen is me een raadsel.
De rechtszaak die Pictoright voert met Meta voert zij namens alle aangesloten fotografen. Uit de jaarrekening 2024 kan ik niet opmaken hoeveel rechthebbenden zijn aangesloten. Het lijken er niet veel te zijn gezien het feit dat de meeste fotografen de uitkering dus via een fotobureau ontvangen.
Collectieve vergoedingen is een onderwerp dat ik snel ga laten rusten. Voor mijn boek was ik er even ingedoken, en daar werd ik niet vrolijk van. Ik kwam met een voorzichtige schatting dat 18% van de geïnde collectieve vergoedingen terecht komt bij de maker. Hoe meer je weet, hoe erger het wordt.
Dat was het weer voor deze keer. Volgende keer hoop ik dat ik jullie kan melden dat ANP in beide rechtszaken in het ongelijk is gesteld… En iemand is bezig met een tool waarmee je kunt achterhalen of een foto in het publieke domein staat, een CC-licentie heeft en wie de rechthebbende is. Misschien dan weer eens een positief voortgangsbericht.
Deel de petitie… Deel je ervaringen online...
Fijne feestdagen en dat het desinfecterend zonnetje volop mag schijnen in het nieuwejaar!
De petitionaris