De petitionaris heeft haar studie Mediarecht afgerond en wacht op haar cijfer. Tijd voor een overzicht van gerechtelijke dwalingen die fototrollen gebruiken om mensen onder druk te zetten en te laten betalen.
Op eigen naam schade vorderen
Ik zie steeds meer blafbrieven namens grote partijen als ANP, Reuters, AFP en Alamy. Partijen die op eigen naam schade vorderen en waar de fotograaf zelf vermoedelijk geen cent van ziet.
Nieuw voor mij was dat Copytrack namens DPG Media meer dan duizend brieven in één week verstuurt. Vermoedelijk blijven de ‘boetes’ van DPG Media onder de € 500,- en die worden niet aan mij voorgelegd, vandaar dat ik het niet wist.
DPG Media krijgt weliswaar een vrijwel onbeperkte licentie van de fotograaf, maar fotografen behouden hun auteursrecht en dragen het niet over.
Helaas vragen gedupeerden zelden naar bewijs dat eisers gerechtigd zijn om op eigen naam schade te vorderen en moet ik de eerste kantonrechter nog tegenkomen die geen genoegen neemt met een bewijsaanbod. Een bewijsaanbod dat tegenwoordig bijna standaard is terwijl de wet voorschrijft dat alle bewijsmiddelen bij dagvaarding moeten worden overlegd, de substantiëringsplicht, art. 111.3 Rv.
Vraag je wél naar bewijs, dan win je.
Verwijtbaarheid
De term diefstal voor een onopzettelijke inbreuk is ongepast. Diefstal is een misdrijf, daar doe je aangifte van en dat valt onder strafrecht. Fototrollen willen geen straf maar schadevergoedingen. Ze beschuldigen je van een onrechtmatige handeling. Dat is geen misdrijf, je dient enkel schade te vergoeden en het valt onder civielrecht.
Een inbreuk moet verwijtbaar zijn om voor schadevergoeding in aanmerking te komen. Cruciale vraag is of jij wist, of redelijkerwijs had kunnen weten dat je rechten schond. Voor foto’s die automatisch verschijnen via een feed of een link die je deelt is de uitgever aansprakelijk. Voor foto’s die een ander plaatst de ander. En bij foto’s die anoniem zijn uitgegeven kun je mijn inziens niet verwachten dat je voor niet-commercieel gebruik uitgebreid onderzoek doet naar de rechthebbende.
Bij deze recente zaak zou ik zelf ingezet hebben op verwijtbaarheid.
Naamsvermelding
Alleen de fotograaf zelf heeft recht op naamsvermelding en op schadevergoeding voor het ontbreken van naamsvermelding. Het is een persoonlijkheidsrecht dat niet overgedragen kan worden. Een werkgever, een uitgever, opdrachtgever of rechtenbeheerder heeft geen recht op naamsvermelding, noch op schadevergoeding voor het ontbreken ervan. Daar is duidelijke jurisprudentie over.
Zo heeft Roel Dijkstra geen recht op schadevergoeding wegens ontbreken naamsvermelding bij de beroemde foto’s van Bokito.
Het recht op naamsvermelding vervalt zodra de foto met toestemming van de fotograaf zonder naamsvermelding is uitgegeven. Een aantal partijen geven bewust foto's anoniem uit om vervolgens blafbrieven te versturen.
Onderbouwing schade
De wet gaat uit van daadwerkelijke schade. Schadevergoedingen zijn zelden deugdelijk onderbouwd en rechters gaan ondanks gemotiveerde betwisting vaak mee in de opgeklopte bedragen. Fototrollen gebruiken dat om hoge bedragen af te dwingen.
Helaas vragen gedaagden zelden naar bewijs van het tarief dat ten tijde van de inbreuk gold. Rechter schat dan het tarief of sluit aan bij de tarieven van Stichting Beeld Anoniem of bij tarieven uit eerdere jurisprudentie.
Het door professionals vaak gegeven advies, betaal het normale tarief met een kleine opslag, raad ik ten zeerste af. Je verhoogt mijn inziens de kans dat ze je voor de rechter slepen. Je betwist immers niet dat zij gerechtigd zijn èn erkent verwijtbaar gehandeld te hebben.
Fotograaf zonder blafjurist
Het gevolg van de toenemende hoeveelheid blafbrieven voor partijen die de rechten niet hebben is dat het voor de fotograaf met een serieuze claim steeds lastiger wordt om zelf zijn rechten te handhaven.
Waardeer het als de fotograaf zelf contact opneemt en probeer het zonder tussenkomst van een jurist op te lossen. Voor beide kanten lopen de kosten anders snel op.
Mijn advies als de fotograaf je zelf benaderd is zonder enige discussie een billijke schadevergoeding over te maken. Voor een particulier, kleine stichting of sportvereniging €25 tot €50,-. Voor commercieel gebruik €100 tot €250,-.
Nieuwe afleveringen Kafka
Tot slot, de serie artikelen op LinkedIn over mijn ervaringen met de overheid is aangevuld met deel 4 over Rechtbanken en deel 5 over de Nationale Ombudsman.
Nog een lange weg te gaan. Promoot de petitie en deel je ervaringen met fototrollen online.
Groet!
De petitionaris
Ede wacht sinds 1968 op een kunstijsbaan. Onderzoek door het College van B&W van Ede laat zien dat er een haalbaar plan ligt voor een baan die sober, energiezuinig en flexibel is en die volgens deskundige schatting tussen oktober en maart aan meer dan 100.000 schaatsliefhebbers ijsplezier zal bieden.
De Promotiegroep Kunstijsbaan Ede vraagt nu om snelle uitvoering van dit plan. En vraagt schaatsliefhebbers in Ede, de regio Foodvalley en de rest van Nederland om ter ondersteuning van deze vraag de petitie te tekenen. Als 350 inwoners van de Gemeente Ede van 12 jaar of ouder, de petitie ondertekenen en hun geboortedatum en naam en adres hebben opgegeven, komt het onderwerp Kunstijsbaan Ede via Inwoneragendering op de Agenda van een Oordeelvormende vergadering van de Gemeenteraad. Dan wordt er op de plek waar de beslissingen worden genomen, gesproken over de Kunstijsbaan. Des meer steun vanuit de samenleving, des te overtuigender is het signaal naar de Gemeenteraad en het College van B&W dat Ede een ijsbaan wenst.
Op 17 november gestart. Einddatum staat op 15 juni DV indienen.
U denkt wellicht, nog tijd zat? Maar.... het is rondom dit thema 23:59u en 55 seconden spreekwoordelijk gezegd.... Gelukkig zien we steeds nog wat stemmen binnen komen maar het stemt me enigszins droevig om te zien dat dit blijkbaar niet bepaald leeft in ons vaderland (en daarbuiten helaas). Mensen: WORDT WAKKER! Op het ogenblik dat u dit wellicht leest worden er bestaande of nieuwe slachtoffers gemaakt. Nog niet geschrokken? Wat te denken dat 1 op de 8 (vrouws-)personen (-16 jarigen nog niet meegerekend) er dagelijks slachtoffer zijn van dit gruwelstuk in zijn algemeenheid? Dan neem ik niet alleen het fysieke deel, maar tegenwoordig is het online ook een hype aan het worden! Nog niet wakker? Weet dan dat, terwijl u dit leest, er ondertussen een baby, een kind, een groep 8-er, een middelbaar scholier of hoger qua leeftijd, misbruikt wordt. Leest u nog rustig door of staat u, samen met ons op tegen dit taboe? Sta op en teken s.v.p. voor u het weet is het indienen er. En wat vooral zou helpen is het blijven delen via welk kanaal dan ook, statussen, facebook enz enz. STA OP TEGEN DIT TABOE!
Mede dankzij onze petitie 'Stop gevaar en intimidatie door fatbikes in Amsterdam', ondertekend door meer dan 2.200 bezorgde Amsterdammers, werkt de gemeente nu aan concrete maatregelen? Het college stelt een wijziging van de APV voor waarmee de burgemeester gebieden kan aanwijzen waar fatbikes niet mogen rijden. Dit jaar ontving de gemeente al meer dan 1.900 meldingen over fatbikeoverlast.
De komende weken worden de stadsdelen geconsulteerd, waarna de gemeenteraad zich over het voorstel buigt. Als de APV-wijziging wordt aangenomen, kunnen naar verwachting in het voorjaar van 2026 de eerste fatbikevrije zones worden ingesteld – bijvoorbeeld in het Vondelpark. Uw stem heeft bijgedragen aan dit resultaat!
Op 25 november 2025 was het zover: de overhandiging van onze petitie aan burgemeester Dijsselbloem en erfgoedwethouder Van Dooren. De burgemeester sprak in zijn toespraak positieve woorden uit over ons initiatief.
Ook de wethouder gaf aan het ontzettend mooi te vinden dat we betrokken zijn bij de geschiedenis van de stad en dat we opgestaan zijn om deze geschiedenis weer zichtbaar te krijgen.
Wat begon als een simpel idee in mijn hoofd, groeide in enkele maanden uit tot iets dat veel groter werd dan ik ooit had kunnen bedenken. Elke stap bracht weer nieuwe connecties en nieuwe inzichten. Het oude stadhuis leeft, dat is wel duidelijk. En hoewel we nog niet weten waar dit alles precies gaat eindigen, voelt het alsof we samen iets in beweging hebben gezet. Voor mij persoonlijk is het vooral bijzonder om te zien hoeveel betrokkenheid, creativiteit en enthousiasme dit initiatief losmaakt in de stad. Dit geeft Bauke, Rick en mij enorm veel motivatie en energie om hier met volle overtuiging mee door te gaan!
Ondanks dat de petitie op 25 november is overhandigd, zal de petitie open blijven staan voor ondertekeningen. We hopen natuurlijk dat nog veel meer mensen de petitie zullen steunen!
Het college van burgemeester en wethouders zal overigens binnenkort op onze petitie reageren. Voor de laatste ontwikkelingen kun je ons volgen op facebook.com/groups/herbouwstadhuis!
De ondertekenaars die een vinkje voor updates hebben gezet ontvingen dit:
Roemenië is goed bezig met statiegeld! In The Guardian staat een uitgebreide beschrijving. Dat land had het laagste recycling percentage van Europa.
Er kwam een statiegeldsysteem op alle voedselverpakkingen die schoon en heel werden terug gebracht naar de winkel. Geen verrassing dat dit erg goed werkt! In sommige maanden kwam wel 94% terug.
Kritiekpuntje. Hoewel er nu heel weinig van dit soort verpakkingen in de natuur rondzwerft is deze categorie maar 5% van al het afval in Roemenië. Het is duidelijk dat er statiegeld op alles moet komen. En dan vanuit de EU! In ieder geval kan er naar Roemenië worden gewezen als voorbeeld van een goede praktijk. Zodra we daarvoor een lobbyist in de EU kunnen inhuren.
Nederland dan In Nederland houden we nog steeds een tegenwerkende industrie. Toen ik contact zocht met de activisten van Recycling Netwerk, tegenwoordig Fair Resource foundation, kreeg ik een gereserveerde reactie. Ja, ze ondersteunen de ambitie maar hebben decennia gevochten tegen de industrie (die kon rekenen op steun van bepaalde politieke partijen) om statiegeld op het zwerfafval (flesjes en blikjes) erdoor te krijgen. En ze hebben hun handen vol aan alle sluwe tegenbewegingen van de industrie. Zoals slurpzakken, nieuwe zuiveldranken, drankkartons en kleinere flesjes die aan de definities voor statiegeld ontglippen. En natuurlijk de weigering om de inzameling goed te regelen. Dit vergt al hun aandacht.
Omdat de industrie het beloofde inzamelingspercentage niet haalt kondigde de minister gisteren maatregelen aan. Zelf betwijfel ik of dit vanuit deze minister komt. Volgens mij komt dit van de ambtenarij die heel juridisch de industrie aan de beloftes wil houden. Opgejaagd door gemeenten en activisten. De minister is de woordvoerder van de maatregelen die ergens diep in een ministerie in gesprekken met 'Verpact' zijn onderhandeld. Verpact is de stichting die namens de industrie de inzameling goed moet organiseren en het statiegeld ontvangt. Verpact noemt zichzelf overigens heel stoer een bedrijf met een CEO, gek genoeg. Alsof winst maken een doel is en niet de doelstellingen in de statuten van de stichting. Typisch.
Hoe dan ook, terwijl we in Nederland doorploeteren met volle tegenwerking van de industrie moeten we vooral groeien. Dat er nu minder zwerfafval is voorkomt in ieder geval dat statiegeld wordt terug gedraaid. Blijf de petitie verspreiden en aanbevelen!
https://statiegeldopalles.petities.nl
Het incident met Radio 1-presentator Mischa Blok, die in Utrecht drie gekneusde ribben opliep nadat ze vanaf een fatbike werd bekogeld met een boek, staat niet op zichzelf. Ook in Amsterdam hebben zich slachtoffers gemeld van vergelijkbare aanvallen. Via de petitie "Stop gevaar en intimidatie door fatbikes in Amsterdam" en onderzoek in Amsterdamse buurtgroepen kwamen meerdere meldingen binnen van mensen die vanaf fatbikes werden bekogeld met eieren, stenen, vuurwerk, een frisbee en andere objecten. Initiatiefnemer van de petitie: "Het is steeds hetzelfde patroon: hoge snelheid, geen herkenbaarheid, en daardoor geen mogelijkheid om de daders te achterhalen.
Zolang fatbikers anoniem blijven, blijven ze onaantastbaar."
In het nieuwe jaar bied ik de petitie opnieuw aan — met nog meer handtekeningen. Hoe groter het aantal, hoe sterker ons signaal richting de gemeenteraad. Heb je nog niet getekend? Doe het nu. Al wel getekend? Deel de petitie met vrienden, familie en buren..