In het nieuwe jaar is het goed om nog eens terug te kijken naar het afgelopen jaar. 2016 stond in het teken van de inwerkingtreding van de nieuwe Erfgoedwet, maar ook het afschaffen van de fiscale aftrek was een belangrijk thema. Door samen te werken, zowel met andere erfgoedorganisaties, als met eigenaren van monumenten, hebben we als publiek met de politieke partijen daarin een mooi resultaat bereikt. De fiscale aftrek voor onderhoud aan rijksmonumenten blijft in 2017 gehandhaafd en de bezuiniging van 25 miljoen euro op het budget van OCW is teruggedraaid. Ook in 2017 blijft 57 miljoen op de balans staan voor de aftrekregeling. De Tweede Kamer heeft duidelijk gezegd: Minister, doe eerst gedegen onderzoek en ga met het veld en eigenaren praten over alternatieven voordat je een succesvolle regeling afschaft. Hieronder vindt u een verantwoording van ons lobbywerk.
Met Prinsjesdag 2015 werd aangekondigd dat het Kabinet werk ging maken van het vereenvoudigen van de belastingen. Allerlei regelingen, zoals van de aftrek van uitgaven voor monumentenpanden, zouden geëvalueerd worden en na een zorgvuldig besluitvormingsproces zou bekeken worden of en zo ja hoe de regeling zou kunnen veranderen. De middelen zouden behouden blijven. Met Prinsjesdag 2016 werden we allen verrast door het Kabinet dat ze middels een bezuiniging van 25 miljoen euro de fiscale aftrek voor onderhoud aan monumenten wilde afschaffen. Minister Bussemaker moest een bezuiniging op haar departement doorvoeren en koos voor het afschaffen van de fiscale aftrek. Ze diende samen met Staatssecretaris Wiebes een wetsvoorstel in om per 1 januari 2017 de fiscale aftrek te vervangen door een subsidieregeling. Ze vonden namelijk dat de fiscaliteit niet goed werkte. Er was sprake van oneigenlijk gebruik. Ook wilden ze het beheer en onderhoud van monumenten kunnen sturen. Daarnaast vonden ze de regeling niet eerlijk. Inmiddels weten we na de behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer dat er geen evaluatieonderzoek had plaatsgevonden naar de werking van de fiscale aftrekregeling en dat er geen sprake was van een zorgvuldige besluitvorming. Het erfgoedveld en de eigenaren waren niet geraadpleegd. De overgangsregeling naar een subsidie moest nog worden uitgewerkt. Ook de motieven voor afschaffen klopten niet. De werkelijke reden voor afschaffing was de oplegging van een structurele bezuiniging van 25 miljoen euro aan het ministerie van OCW door het ministerie van Financiën.
Na het bekendmaken van de maatregel om de fiscale aftrek af te schaffen hebben een aantal organisaties, te weten Erfgoedvereniging Heemschut, Bewoond Bewaard, Hollandse Molen, Nederlandse Monumentenorganisatie, Federatie Grote Monumentengemeenten, Federatie Particulier Grondbezit, Vereniging Particuliere Historische Buitenplaatsen, en de erfgoedkoepels Kunsten 92 en Federatie Instandhouding Monumenten de handen ineengeslagen. Doel was de structurele bezuiniging op monumentenzorg van tafel te krijgen en pleiten voor het aanhouden van de fiscale aftrek tot de gehele herziening van het financieringsstelsel in de monumentenzorg in 2018. We legden contact met Tweede Kamerleden en met het Ministerie van OCW. We zijn uitgebreid met de Kamerleden gaan praten. Tevens werden verkennende gesprekken gevoerd met het ministerie. Daarnaast starten we een petitie om zoveel mogelijk handtekeningen te verzamelen. Via (lokale, regionale en landelijke) kranten, televisie en radio en nieuwsportals, werd aandacht gevraagd voor onze lobby. Ons doel was tweeledig: ten eerste het informeren van het publiek ten aanzien van de bezuinigingsmaatregel van het Kabinet en ten tweede de weerlegging van het beeld dat de fiscale aftrek van onderhoud aan monumenten oneigenlijk gebruikt werd en vooral ten goede kwam aan de mensen die het niet nodig hadden. Niet altijd kwam deze weerlegging van dat beeld in het begin goed naar voren. Daarom hebben we ook filmpjes laten maken om te laten zien dat de meeste monumenteigenaren een modaal inkomen hebben, liefde hebben voor hun eigendom en graag de oude panden willen behouden en in goede staat willen doorgeven aan de volgende generatie. Deze zijn via sociale media en Youtube verspreid. De fiscale aftrek is naast een bijdrage aan de meerkosten voor onderhoud ook een erkenning voor de inspanningen en inzet van de monumenteneigenaren. Ook voor historische binnensteden heeft de fiscale aftrek een enorme positief effect.
Allereerst heeft de petitie Stop de bezuinigingen op ons erfgoed!, via petities.nl, die 3 oktober 2016 is gestart tot 2 november 2016 ruim 11.000 handtekeningen opgehaald. De commissie Financiën van de Tweede Kamer heeft deze petitie op 2 november 2016 aangeboden gekregen. Daarnaast heeft onze lobby in de Tweede Kamer gezorgd dat zowel op maandag 31 oktober en maandag 7 november bij de behandeling van het Belastingplan 2017 de meeste aandacht en tijd uitging naar het wetsvoorstel tot afschaffing van de monumentenaftrek. Toen op 7 november bleek dat het Kabinet uit de Tweede en Eerste Kamer geen steun zou krijgen voor haar wetsvoorstel, heeft de minister het niet aan laten komen op een stemming, maar heeft ze op 9 november laten weten het plan aan te houden. Dat betekent dat de fiscale aftrek voor monumentenpanden in 2017 gehandhaafd blijft. Een amendement van Van Weyenberg van D66 om het wetsvoorstel terug te draaien is op 17 november door de Kamer nipt verworpen. Alleen de regeringspartijen VVD en PvdA stemden tegen. Gelukkig heeft de Kamer ook dekking gevonden voor de bezuiniging van 25 miljoen euro op monumentenzorg. Op 8 december 2016 stemde de Kamer voor een amendement van Mark Harbers (VVD) en Henk Nijboer (PvdA) die zorgt dat het budget van 57 miljoen voor monumentenaftrek gehandhaafd blijft. Alleen PVV, 50 PLUS en Lijst Roland van Vliet waren tegen.
Heemschut heeft via haar website, nieuwsbrief, twitteraccount en facebookaccount aandacht gevraagd voor de petitie, en heeft haar achterban geïnformeerd over haar lobbywerkzaamheden richting Tweede Kamer. Voor sociale media heeft Heemschut drie filmpjes laten maken die door een ieder verspreid konden worden. Vooral het bereik van Facebook was een groot succes. Via Facebook hebben we de filmpjes actief gepromoot onder geïnteresseerde doelgroepen. Met behulp van een kleine investering hebben we het bereik van de berichten vergroot. De filmpjes zijn ieder ongeveer 40.000 keer bekeken! Via twitter zijn de berichten over onze campagne ongeveer tot 5000 keer per keer bekeken. Onze website heeft ongeveer 1000 unieke bezoekers per bericht gehad. Een extra nieuwsbrief van Heemschut is uitgestuurd en heeft 2.500 mensen bereikt. Via televisie is Nieuwsuur op 6 oktober 2016 en 1 Vandaag op 1 november 2016 beiden ongeveer 600.000 keer bekeken.
Een aantal van u heeft via petities.nl aangegeven geld te storten voor onze campagne. Dat is ruimhartig gebeurd. Tot nog toe is aan giften een bedrag binnengekomen. € 3.984,75. Dank daarvoor! Een klein deel van dit bedrag is overgemaakt via www.geef.nl. Een groot deel is via de website van Heemschut binnen gekomen. Daarnaast is ook rechtstreeks geld gestort op de rekening van Heemschut.
We hebben voor de campagne afgerond de volgende (extra) kosten gemaakt:
3.000 euro voor het maken van spotjes voor gebruik op YouTube, de social media (Facebook, Twitter) en op websites
1.000 euro advertentieruimte op social media (Facebook, Twitter)
400 euro donatie aan de Stichting Petities.nl
In 2017 blijft de aftrek voor onderhoud aan monumenten via de inkomstenbelasting bestaan. Blijft wel staan dat het wetsvoorstel daarmee niet van tafel is. Of en hoe verder wordt besloten hangt echter deels ook af van de Tweede Kamerverkiezingen in maart aanstaande. Het ministerie van OCW gaat de komende maanden met de erfgoedorganisaties praten over aanpassingen of veranderingen in de financiering van het stelsel van de monumentenzorg. De huidige minister lijkt hierin deels al een richting te hebben gegeven. Zo is het idee dat er geld komt voor langjarig onderhoud aan grote monumenten, duurzaamheidsmaatregelen en herbestemming. Onderhoud aan rijksmonumenten door particulieren lijkt de huidige minister minder belangrijk te vinden.
Heemschut zet in op behoud van de bestaande middelen en extra inzet van middelen uit andere aandachtsgebieden/beleidsterreinen. Alleen hierdoor kan de erfgoedzorg op peil blijven en een effectieve bijdrage blijven leveren aan onze samenleving. Om sterk te staan en ook om te zorgen dat uw belang wordt gehoord vragen wij u om ons te steunen en lid te worden van Heemschut. Erfgoedvereniging Heemschut bestaat sinds 1911 en is met bijna 5.000 leden een van de grotere erfgoedorganisaties.
Maandag 15 februari zal Dick de Vos ruim 3100 handtekeningen aanbieden aan de kabinetchef van het Ministerie van Justitie. Veel handtekeningen bevatten hartverwarmende sympatiebetuigingen of noodkreten over de toestand van het Amazonewoud.
Hiermee kan de minister, Hirsch Ballin, een afgewogen beslissing nemen om Marc zijn Nederlanderschap te hergeven.
De gemeente Bussum heeft alle inwoners een valentijnskaart gestuurd. Onder het motto "Echte liefde laat zich niet dwingen" raadt de gemeente de inwoners aan in actie te komen om de fusie tussen Naarden, Bussum, Muiden en Weesp te voorkomen.
Als onderdeel van de liefdesverklaring roept de gemeente haar inwoners op de petitie te ondertekenen. Uiteraard zijn wij heel blij met dit positieve "stemadvies" van de gemeente. We willen er eigenlijk alleen nog maar aan toevoegen dat ook de inwoners uit de andere gemeenten van harte uitgenodigd zijn te tekenen.
Sinds 2005 zijn er honderden petities op deze website voorbij gekomen die nooit een antwoord hebben gekregen van de gemeente waarin de petitie speelde. Een artikeltje in een lokale krant en honderden, soms duizenden, teleurgestelde ondertekenaars is gangbaar.
Dat kan anders als de gemeente elektronische petities formeel behandelt. Via petities.nl kan dat gratis. Alle ondertekenaars een mail terugsturen met het antwoord is dan een kleine moeite en praktisch kostenloos voor de gemeente. Positief, negatief of heel genuanceerd, dat is aan uw volksvertegenwoordigers. Zelfs verdeeldheid in de raad mag overgebracht worden in het antwoord, als die er maar komt. Teken daarom de petitie 'in alle gemeenten petities' en vergeet niet om degene op wie u (misschien) gaat stemmen op 3 maart ook een uitnodiging te sturen ook de petitie te tekenen. Dan staat de belofte vast en kunt u haar of hem er op wijzen. Mogelijk heeft uw favoriete kandidaat al getekend. De politici komen onder het kopje 'prominenten' onder de petitie te staan.
Teken 'in alle gemeenten petities'De stand van zaken over deze petitie als raadsadres bij de verschillende stadsdelen: Centrum heeft het ontvangen en besproken in de commissievergadering Algemene Zaken waar wethouder Els Ipping heeft toegezegd met een notitie te komen. Noord heeft de brief ontvangen en de raad bepaalt tijdens de vergadering van 17 februari 2010 hoe dit verder behandeld wordt. Oud-Zuid heeft het raadsadres geplaatst op de lijst van ingekomen stukken, behorende bij de agenda van de commissie F&V van 10 februari 2010 en de raadsvergadering op 17 februari. Het raadsadres is tevens doorgestuurd naar het Dagelijks Bestuur met het verzoek een concept antwoord namens de raad op te stellen. De Baarsjes heeft het raadsadres ontvangen. Bos en Lommer, de fractievoorzitters van de deelraad van stadsdeel Bos en Lommer hebben kennis genomen van het raadsadres.
Aan het Dagelijks Bestuur is gevraagd de brief te beantwoorden en de deelraad hierover te informeren. Geuzenveld heeft nog niet gereageerd. Osdorp liet weten nog niets te hebben ontvangen. Oud-west schrijft op papier het raadsadres ontvangen en ter kennisgeving aan de raad naar de deelraad is gegaan die in de vergadering van 16 februari een afhandelingsvoorstel zullen bespreken. Slotervaart heeft het raadsadres ontvangen en het zal worden toegevoegd aan de ingekomen stukken voor de raad van 17 februari. Daar wordt het niet inhoudelijk behandeld, maar als één van de raadsleden daarom verzoekt zal dat gebeuren op de eerstvolgende raadscommissie op 31 maart 2010. Oost-watergraafsmeer heeft nog niet gereageerd. Westerpark heeft nog niet gereageerd. Zeeburg heeft het raadsadres ontvangen en het wordt procedureel behandeld in de raadsvergadering van 16 februari 2010. Zuideramstel heeft het raadsadres ter kennisname aan de deelraad verstuurd voor de vergadering van 23 februari 2010. Zuidoost heeft het door de 'afdeling registratie' geregistreerd en ter behandeling naar de 'sector griffie' gezonden.
Amsterdamse stadsdelen volgens WikipediaOok de griffier van Zuideramstel schrijft dat het raadsadres "ter kennisname aan de deelraad is verstuurd voor de vergadering van 23 februari 2010.".
De petitie over verkiezingsborden is als 'raadsadres' besproken in de commissievergadering Algemene Zaken van het stadsdeel Centrum op woensdagavond 10 februari 2010 van 22:43 tot 22:45. Wanneke Sabatino (PvdA): "Leuk voorstel, in ieder geval leuk genoeg om te kijken of we er iets mee kunnen voor de komende verkiezingen." Dingeman Coumou (GroenLinks): "Eens met de inspreker, ik plak zelf ook. De borden zijn me al jaren een doorn in het oog, met name de hoogte.
Zonder ladder kan je er helemaal niet bij! De moeite waard om dit te onderzoeken. In Den Haag gaan ze een stapje verder, daar drukken ze zelfs al voor en hangen ze achter plexiglas. Er gaat wel wat van de romantiek verloren, maar ja." Voorzitter Roeland Rengelink (PvdA): "Volgens mij heb ik nu een aantal suggesties gehoord om bij een volgende verkiezing toch eens in deze richting te gaan kijken. Daar horen waarschijnlijk wel grotere borden of kleinere affiches bij. Dat moet dan maar meegenomen worden?" Gemompel, iemand: "Het mag nu ook om borden aan de bruggen vast te maken, maar niemand doet het." Els Iping: "Toen het niet mocht wou iedereen het, nou mag het en nou wil niemand het." Voorzitter: "U zult dus een antwoord schrijven in deze richting, dat we het voor een volgende verkiezing zullen onderzoeken. Els Iping: "Ja! Ja." Tijdens deze vergadering heeft de inspreker/de petitionaris onderstaande motie geschreven die mogelijk door Yellie Alkema en Gerrit Brunink van D66 wordt ingediend, eventueel met wijzigingen: -------------Wij stellen voor dat de stadsdeelraad het volgende besluit neemt:De raad stadsdeel Centrum, Overwegende: dat de verkiezingsborden die het stadsdeel voor elke verkiezingen moet plaatsen voor burgers onleesbaar worden volgeplakt dat de huidige situatie een verkwisting is van middelen en inzet van alle betrokkenen dat veel betrokkenen (professionele plakkers en plakkers van bijna alle partijen) aangeven dat de huidige situatie voor niemand goed uitpakt dat in andere Europese steden wel nette en inzichtelijke verkiezingsborden verschijnen met een vergelijkbaar aantal kieslijsten dat er op deze borden (van 4x3m) maar ruimte is voor 12 affiches van A0-formaat (16 A4tjes) dat het plakken door vrijwilligers moeilijk goed is uit te voeren door de hoogte van de borden besluit:het dagelijks bestuur te verzoeken bij de eerstvolgende verkiezingen de verkiezingsborden te laten beplakken met door de partijen aangeleverde affiches in de volgorde van de kieslijsten, waarna partijen alleen op de toegewezen plek de eigen affiches mogen overplakken. De richtlijnen voor het gebruik van het bord moeten op ooghoogte leesbaar zijn, met expliciete verwijzing naar paragraaf 3 "Plakken en kladden" en paragraaf 4 "Reclame" van de Algemene Plaatselijke Verordening. -------------
Tijdens de inspraakavond waar deze petitie als 'raadsadres' onder de aandacht werd gebracht van de laatste vergadering van de commissie Algemene Zaken van stadsdeel Centrum voor de gemeenteraadsverkiezingen bleek dat op 19 januari 2010 het dagelijks bestuur een besluit heeft genomen waardoor het voor politieke partijen mogelijk wordt om verkiezingsborden vast te maken aan de bruggen in het centrum. Dit is het besluit: uit het Boek der besluiten van het dagelijks bestuur van het stadsdeel Centrum dinsdag, 19 januari 2010 Onderwerp: Aanwijzingsbesluit verkiezingsaffichering / brugborden Op voorstel van de dagelijks bestuurder voor Openbare Ruimte e.v. neemt het dagelijks bestuur het volgende besluit: Ten behoeve van het maken van verkiezingsaffichering voor deelraadsverkiezingen, gemeenteraadsverkiezingen, waterschapsverkiezingen, provinciale statenverkiezingen, Tweede Kamerverkiezingen, de Europese Parlementsverkiezingen en referenda, gelden in aanvulling op de reeds bestaande mogelijkheden met spandoeken en wildplakzuilen de volgende besluiten: Ontheffing brughoofden:1.
Ingevolge artikel 4.2 lid 2 APV ontheffing te verlenen van het in het artikel 4.2 lid 1 opgenomen verbod ten behoeve van het bevestigen van verkiezingsaffichering op bruggen. 2. Voor de wijze van plaatsing gelden de volgende regels:- borden mogen drie weken voorafgaand aan de verkiezingsdatum worden geplaatst door de politieke partijen zelf; - borden dienen van voldoende houdbaar materiaal te zijn vervaardigd; - borden mogen slechts worden aangebracht aan brugleuningen van alle bruggen in het stadsdeel; - borden worden met plastic tieribs vastgemaakt om beschadiging te voorkomen; - borden mogen niet worden verankerd in de bestrating; - borden moeten hoog worden geplaatst i.v.m. veiligheid voor het verkeer; - stijlen moeten minimaal 3 meter lang zijn en 5 a? 8 cm dik; - de borden mogen maximaal 2 meter lang zijn en 1 meter hoog zijn; de borden moeten rechthoekig zijn; - de borden moeten de dag na de verkiezingen door de politieke partijen zelf weer worden verwijderd; - stadsdeel op kosten van de overtreder worden verwijderd en vernietigd. Aanwijzing aanplakobjecten:1. In te stemmen met het plaatsen van aanplakobjecten voor de verkiezingen op de volgende locaties: Kattenburgerplein, Westermarkt, Zeeburgerstraat, Marnixstraat (busstation), Nieuwmarkt, Leidseplein, Weteringcircuit, Vijzelstraat/ Prinsengracht, Utrechtsestraat / Keizersgracht, Mr. Visserplein, Haarlemmerplein, Westerdoksplein, Frederiksplein, Muntplein en Rembrandtplein.2. Op grond van 4.8 Algemene Plaatselijke Verordening wijst het dagelijks bestuur deze objecten aan als aanplakobjecten die uitsluitend bestemd zijn voor het aanbrengen van verkiezingsaffichering. 3. Te bepalen dat het gebruiken van deze borden niet is toegestaan voor overige meningsuitingen en reclame.4. De aanplakobjecten worden door het stadsdeel zes weken voor de verkiezingen geplaatst en de dag na de verkiezingen door het stadsdeel verwijderd. In zijn oordeel heeft het dagelijks bestuur betrokken: Aanleiding Na de overgang van Dienst Binnenstad naar stadsdeel Centrum in 2002 is het besluit rondom verkiezingsaffichering, die jarenlang is toegepast door de centrale stad, in de praktijk overgenomen. Bij bureau verkiezingen komen tegenwoordig steeds meer vragen van politieke partijen binnen over de mogelijkheden voor de verkiezingscampagnes en waar men deze richtlijnen kan vinden. Ten behoeve van transparant bestuur is het voor de politieke partijen daarom wenselijk geworden een formeel besluit te nemen. Bovendien is een formeel besluit nodig om te voorkomen, dat op grond van artikel 4.8 van de Algemene Plaatselijke Verordening, overal verkiezingsmateriaal aangebracht mag worden. Daar komt bij dat op grond van artikel 4.2 van de Algemene Plaatselijke Verordening, het zonder ontheffing verboden is objecten op of aan brugleuningen te bevestigen. Wettelijke bepalingen Op grond van artikel 4.8 van de Algemene Plaatselijke Verordening is het dagelijks bestuur bevoegd een aanwijzingsbesluit voor verkiezingsaffichering in te stellen. Op grond van artikel 4.2 van de Algemene Plaatselijke Verordening is het dagelijks bestuur bevoegd ontheffing te geven voor verkiezingsaffichering op brughoofden. Op grond van het reclamebeleid 1997 zijn spandoeken voor culturele en idee?le doeleinden toegestaan op de volgende lokaties: Dam, Muntplein, Stationsplein, Frederiksplein, Rembrandtplein, Waterlooplein, Leidseplein, Rozengracht / Marnixstraat en het Weteringcircuit. De legale plakplekken zijn de wildplakzuilen aan de Westermarkt, Weteringschans tegenover Paradiso en de Weteringcircuit nabij de Vijzelgracht. Overwegingen Tot nu toe is de ambtelijke praktijk afdoende geweest tijdens de voorbereidingen van de verkiezingen, maar is nu een omzetting naar een voor iedereen herkenbare formele regeling gewenst, te meer omdat uit artikel 4.8 Algemene Plaatselijke Verordening volgt dat als een dergelijke aanwijzing niet wordt gedaan overal verkiezingsaffichering mag worden aangebracht.
De Commissie Genetische Modificatie COGEM kan niet positief adviseren over teelt van een genetisch gemodificeerde maïslijn van Monsanto (MON89034xMON88017). Het bedrijf heeft onvoldoende gegevens aangeleverd om mogelijke effecten op onschadelijke niet-doelwitorganismen te kunnen beoordelen.
Nu een dergelijk positief wetenschappelijk advies ontbreekt, is de kans aanzienlijk dat Monsanto voorlopig niet verder komt met de EU-toelatingprocedure voor teelt van deze mais in Europa. De COGEM is gevraagd te adviseren over de mogelijke milieurisico’s van de teelt van de genetisch gemodificeerde maïslijn MON89034 x MON88017. Deze maïslijn is door de inbreng van drie cry genen (cry1A.105, cry2Ab2 en cry3Bb1) resistent voor bepaalde insecten uit de orde van de Lepidoptera en de Coleoptera. Daarnaast bevat deze kruisingslijn het Cp4epsps gen waardoor deze tolerant is voor glyfosaat bevattende herbiciden.Verwildering van maïsplanten is in Europa nooit waargenomen. Daarnaast is opslag van maïsplanten in Europa nagenoeg uitgesloten. Er zijn geen redenen om aan te nemen dat expressie van de geïnserteerde genen het verwilderingspotentieel van maïs vergroten. Bovendien zijn er in Europa geen wilde verwanten van maïs aanwezig waardoor uitkruising niet mogelijk is.De COGEM is van mening dat de gegevens betreffende de effecten op niet-doelwitorganismen onvoldoende onderbouwing leveren om te concluderen dat eventuele effecten op niet-doelwitorganismen verwaarloosbaar klein zijn. De laboratoriumexperimenten zijn niet uitgevoerd met MON89034 x MON88017. In de meeste gevallen zijn deze uitgevoerd met enkele lijnen of met de gezuiverde cry eiwitten, terwijl de aanvrager de afwezigheid van interactie tussen deze eiwitten onvoldoende heeft aangetoond. Bovendien zijn in een aantal gevallen niet-doelwitorganismen gebruikt die in Europa niet voorkomen, zonder dat de relevantie van deze organismen wordt toegelicht. Naast laboratoriumproeven heeft de aanvrager veldproeven uitgevoerd. Twee daarvan zijn uitgevoerd met de kruisingslijn MON89034 x MON88017. Bij beide veldproeven is echter enkel gekeken naar plaag- en doelwitorganismen. De COGEM is van mening dat op basis van deze gegevens niet geconcludeerd kan worden dat eventuele nadelige effecten bij niet-doelwitorganismen niet te verwachten zijn.Op basis van de overwegingen in dit advies is de COGEM van mening dat er onvoldoende gegevens zijn om eventuele effecten van MON89034 x MON88017 op niet-doelwitorganismen te kunnen beoordelen. Daarom kan zij niet positief adviseren over teelt van MON89034xMON88017. bron: COGEM, 22/12/09
www.gentech.nl