Updates

1925Pas in 1910 bemoeide de Nederlandse overheid zich met de "Reclasseringsregeling" voor het eerst met de reclassering van gevangenen. Met die regeling deed ook de "voorwaardelijke invrijheidstelling" zijn intrede. Tot 1910 was reclassering en gevangenenzorg het domein geweest van liefdadigheidsinstellingen. Toch bleef de zorg voor gevangenen lang gedomineerd door liefdadige en verzuile organisaties. De Roomskatholieke Reclasseeringsvereeniging liet in 1925 als eerste een film maken over het leven in gevangenissen en het werk van de reclassering: de eerste bewegende beelden die in Nederland in een gevangenis gemaakt werden. De film werd gemaakt door de vermaarde filmproducent en regisseur Willy Mullens van Haghe Film.

Meer dan de helft van alle gevangenen zal een cel moeten gaan delen met andere gevangenen. Tbs'ers moeten eerder naar goedkopere en lichtere zorg. © anp. Dat heeft de ministerraad vrijdag besloten. Het aantal gevangeniscellen neemt de komende jaren met ruim 13 procent af. Over 5 jaar zijn er van de 12.595 plaatsen in de gevangenis nog 10.917 over. Het kabinet wil met de maatregelen 340 miljoen euro besparen op het gevangeniswezen. Ruim 3700 gevangenismedewerkers moeten op zoek naar ander werk.Staatssecretaris Fred Teeven (Veiligheid en Justitie) sprak vrijdag van 'zware maatregelen. Heel veel gevangenissen gaan dicht'. Hij wees erop dat in vergelijking met eerdere voornemens het noorden van het land, Zuid-Limburg en Zeeland wordt ontzien.Meer dan de helft van alle gevangenen zal een cel moeten gaan delen met andere gevangenen. Tbs'ers moeten eerder naar goedkopere en lichtere zorg. Er gaat meer met enkelbanden gewerkt worden en verloven worden aan banden gelegd.Ahmed Marcouch, Tweede Kamerlid PvdA'De PvdA heeft er altijd bij het kabinet op aangedrongen om bij de bezuinigingen op Justitie het behoud van banen centraal te stellen. We zijn dan ook tevreden dat het kabinet alles op alles zet om zoveel mogelijk te bezuinigen op stenen, en zo min mogelijk op mensen. De PvdA vindt het eerlijk en sociaal dat de werkgelegenheid centraal staat. Ook is de PvdA tevreden met het feit dat onze krimpregio's, met name in het noorden van het land, worden ontzien. De PvdA ziet ook dat sommige maatregelen uiterst pijnlijk zijn. Vooral de forensische zorg en de rechtsbijstand krijgen harde klappen te verduren. We verwachten van de staatssecretaris dat hij ook hier de pijn zoveel mogelijk probeert te verzachten en oog blijft houden voor een eerlijke en sociale uitvoering.'Gerard Schouw, Tweede Kamerlid voor D66'Dit is een draconische bezuiniging op het gevangeniswezen. Staatssecretaris Teeven spreekt van een versobering, D66 vindt het echter een kaalslag, waarvan de gevolgen voor de hele justitieketen nog niet te overzien zijn. De staatssecretaris laat de rechterlijke macht en de politie op volle toeren draaien om zoveel mogelijk boeven te pakken en zo streng en lang mogelijk te straffen. Hoe rijmt hij dit met een dergelijke bezuiniging?''Houdt de staatssecretaris ook al rekening met de effecten van zijn streng, strenger, strengst beleid. Als dit effectief is, komen er alleen gevangenen bij. Daarnaast lopen er nog ongeveer 14.000 veroordeelde criminelen rond op straat, die hun straf nog moeten uitzitten. Hebben we over vijf jaar een cellentekort?'Madeleine van Toorenburg, Tweede Kamerlid CDA'Wij zijn erg geschrokken van de plannen van staatssecretaris Teeven. Dit zijn draconische maatregelen. Wij zijn het er absoluut niet me eens dat zoveel gevangenissen dicht gaan en zoveel mensen op straat komen te staan. Teeven laat een onevenredig deel van de bezuinigingen terecht komen bij de gevangenissen. Mensen komen thuis op de bank te zitten met een enkelbandje en een biertje. Dit is onverantwoord.'SP-Kamerlid Nine Kooiman'Dit is een dramatische beslissing voor het gevangenispersoneel. Zij krijgen ontslag, hun inrichting wordt gesloten en er wordt tegelijkertijd waarschijnlijk een commerciële mega-bajes gebouwd. Nederland zal onveiliger worden nu 'crimefighter' Teeven criminelen thuis op de bank zet met een enkelbandje en de noodzakelijk behandelingen van criminelen wordt afschaft. Natuurlijk haal je met het dichtgooien van hele gevangenissen en het ontslaan van duizenden mensen veel geld binnen. Maar dat betekent wel dat criminelen onbehandeld blijven. Op de lange termijn zullen criminaliteitscijfers weer hoger worden, met alle bijkomende kosten. Goedkoop wordt daarmee duurkoop.'Lilian Helder, Tweede Kamerlid voor de PVV'De PVV vindt de door staatssecretaris Teeven aangekondigde bezuinigingsplannen op het gevangeniswezen desastreus. Niet alleen voor het gevangenispersoneel, maar voor de maatschappij als geheel en voor de slachtoffers in het bijzonder. Als gevangenissen gesloten moeten worden vanwege dalende criminaliteit, dan is het een ander verhaal, maar de criminaliteit neemt nog steeds in ernst en in omvang toe. En er lopen nog steeds meer dan 15.000 veroordeelde criminelen vrij rond. Dit kabinet bezuinigt niet alleen het land kapot, maar zet voor criminelen de deuren letterlijk wagenwijd open.''Het feit dat criminelen met een enkelbandje naar huis mogen, terwijl ze in de gevangenis moeten zitten, is onverteerbaar. Aangezien de PVV voorstander is van versobering van de gevangenissen, zijn er twee hele kleine lichtpuntjes. Gedetineerden kunnen best een cel met elkaar delen. Daarnaast is het betalen van een eigen bijdrage in economisch moeilijke tijden niet meer dan rechtvaardig.' Minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten.

Ook gaan twee tbs-klinieken en één jeugdgevangenis dicht. Tegelijkertijd worden twee nieuwe inrichtingen gebouwd in Veenhuizen en Zaanstad. Het aantal tweepersoonscellen zal in de komende vijf jaar verdubbelen van ruim 1400 naar bijna 2800. Dat maakte staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie vandaag bekend. Justitie moet één miljard bezuinigen op het budget van 7 miljard. Daarvan komt 340 miljoen euro voor rekening van de Dienst Justitiële Inrichtingen. Het gevolg is dat het aantal gedeelde cellen verdubbelt en bijna dertig gevangenissen gaan sluiten. Het aantal gevangeniscellen neemt de komende jaren met ruim 13 procent af. Over vijf jaar zijn er van de 12.595 plaatsen in de gevangenis nog 10.917 over. De Bijlmerbajes in Amsterdam sluit de deuren in 2016, en ook in het hart van Utrecht zullen in de toekomst geen gedetineerden meer worden vastgehouden. De kwaliteit van het gevangeniswezen zal er echter niet onder lijden, volgens staatssecretaris Teeven: 'Straffen moeten ten uitvoer worden gebracht en we gaan geen mensen heenzenden. Er komt geen cellentekort en we gaan niet morren aan de veiligheid van medewerkers en gedetineerden.' De staatsecretaris sprak van zware maatregelen. 'Heel veel gevangenissen gaan dicht.' Wel worden de krimpregio's ontzien. In vergelijking met eerdere voornemens sluiten minder gevangenissen in het noorden van het land, Zuid-Limburg en Zeeland.Door het sluiten van inrichtingen verliezen 3700 mensen hun baan. De staatssecretaris wekte de indruk dat voor al deze mensen elders werk te vinden is, bijvoorbeeld bij andere justitiële inrichtingen of bij de politie. Het kabinet trekt eenmalig 300 miljoen euro uit om mensen te begeleiden naar nieuw werk. Twee op één celGedetineerden krijgen de crisis de komende vijf jaar flink te verduren. Nu delen circa 1400 gevangenen vrijwillig een cel. Dat aantal moet omhoog naar 2800. Dat betekent dat gevangenen het samenleven niet meer kunnen weigeren. Tegelijkertijd bespaart het kabinet op de detentieomstandigheden. Avond- en weekendactiviteiten verdwijnen. Alleen het wettelijk minimum voor activiteiten blijft overeind. Een derde van de gedetineerden (omstreeks 4.100 van de ruim 12.000 gevangenen) krijgt te maken met een soberder regime.Justitie wil tegemoetkomen aan de roep uit de samenleving tegen vervroegde vrijlating. Na twee derde van de straf weer vrijkomen is er niet meer bij, in de plaats daarvoor kunnen gevangenen in aanmerking komen voor elektronische detentie: de enkelband. Dat wordt echter geen pretje, benadrukt Teeven. 'Dus niet met een biertje op de bank, maar aan het werk.' Mensen die met drugs of alcohol worden betrapt op het werk, gaan terug naar de cel.Ook op TBS wordt bezuinigd. De behandeling van tien jaar moet terug naar acht jaar indien dat mogelijk is. En dat is mogelijk, zei Teeven: 'Want we gaan levenslang toezicht invoeren op gewelds- en zedendelinquenten.'Ten slotte ontkomt ook de vreemdelingendetentie niet aan de bezuinigingsronde. De inrichting in Alphen aan den Rijn gaat sluiten en wordt omgebouwd tot gevangenis. Zeist, Rotterdam en Schiphol blijven wel open. Teeven zei dat hij reeds de burgemeesters van de getroffen plaatsen had geïnformeerd. 'Voor sommigen had ik goed nieuws, maar daar waar instellingen worden gesloten, was er verslagenheid.'   Lees hier het hele 'masterplan' van het kabinetOpen pdf (339,5 kB) Deze gevangenissen gaan sluiten:2014Heerhugowaard Alkmaar, locatie WestlingeAmsterdam, locatie HavenstraatAlmelo, locatie NiendureVeenhuizen, locatie Bankenbosch*Veenhuizen, locatie Fleddervoort (hier komt nieuwbouw)HoogeveenBredaLimburg Zuid, locatie OvermazeTilburg2015Haaglanden, locatie Scheveningen AlmeloArnhem, locatie de BergAchterhoek, locatie de Kruisberg DoetinchemUtrecht, locatie WolvenpleinMiddelburg, locatie De NederhofOldenkotte (Particuliere TBS-inrichting)2016Breda, locatie de BoschpoortHaarlemAmsterdam Over-AmstelAmsterdam, locatie TafelbergwegVeldzicht (TBS-inrichting)2Landen (Particuliere TBS-inrichting)2017Heerhugowaard Alkmaar, locatie ZuyderbosHeerhugowaard Alkmaar, locatie AmerswielGrave, locatie De MarstalJeugdgevangenis De Heuvelrug Eikenstein2018Haaglanden, locatie ZoetermeerVeenhuizen, locaties Esserheem en Norgerhaven (hier komt nieuwbouw)Rotterdam, locatie Hoogvliet

Naar verwachting kunnen 1.300 van hen eenvoudig worden overgeplaatst, maar voor 2400 dreigt dat zij hun baan verliezen, blijkt uit de plannen die staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Fred Teeven vanmiddag bekendmaakte. De ministerraad heeft vanmiddag ingestemd met de plannen. Teeven bezuinigt 340 miljoen euro op gevangenissen. Het aantal plaatsen voor gevangenen slinkt van 12.595 naar 10.917 in 2018. Onder meer de Bijlmerbajes in Amsterdam gaat dicht, net als onder meer gevangenissen in Tilburg, Alkmaar, Arnhem en Balkbrug.   Gevangenen zullen aanzienlijk vaker een cel moeten delen. Meer dan de helft van alle gevangenen, 5.712 in totaal, zitten straks samen op de cel. Dit zal niet meer op basis van vrijwilligheid gaan, zoals nu het geval is. Verder wordt vaker gebruik gemaakt van elektronische enkelbanden. Het regime voor gevangenen wordt daarnaast versoberd. Het avond- en weekeindeprogramma verdwijnt. Ook de verlofregeling wordt drastisch versoberd. Het budget voor forensische zorg gaat terug van 725 miljoen euro naar 602 miljoen euro in 2017. De gemiddelde duur van een tbs-behandeling gaat van tien jaar terug naar acht jaar. BEZUINIGING VALT SLECHT BIJ OPPOSITIE EN BONDEN De voorgenomen bezuinigingen op gevangenissen vallen slecht bij oppositiepartijen en vakbonden, meldt Novum. De PVV noemt de bezuinigingen “desastreus”. Kamerlid Lilian Helder: “Niet alleen voor het gevangenispersoneel, maar voor de maatschappij als geheel en voor de slachtoffers in het bijzonder. Als gevangenissen gesloten moeten worden vanwege dalende criminaliteit, dan is het een ander verhaal, maar de criminaliteit neemt nog steeds in ernst en in omvang toe. En er lopen nog steeds meer dan vijftienduizend veroordeelde criminelen vrij rond.” SP-Kamerlid Nine Kooiman spreekt van een “afbraakplan”: “Dit is een dramatische beslissing voor het gevangenispersoneel. Zij krijgen ontslag, hun inrichting wordt gesloten en er wordt tegelijkertijd waarschijnlijk een commerciële megabajes gebouwd. Nederland zal onveiliger worden nu ‘crimefighter’ Teeven criminelen thuis op de bank zet met een enkelbandje en de noodzakelijk behandelingen van criminelen wordt afschaft.” GroenLinks-Kamerlid Liesbeth van Tongeren vindt dat het kabinet beter kan besluiten om softdrugs te legaliseren dan te kiezen voor “voor harde en onnodige bezuinigingen op preventie, behandeling en resocialisatie van veroordeelden”. ChristenUnie-Kamerlid Gert-Jan Segers spreekt van een “slagveld” en noemt de sluiting van de gevangenissen in de provincie “funest voor de regio”. Ook CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt hekelt de sluiting van instellingen. Met name de sluiting van gevangenis De Karelskamp in Almelo stuit de Twentenaar tegen de borst: PieterOmtzigt Pieter OmtzigtHeel slecht idee om gevangenis De Karelskamp in Almelo te sluiten. Kabinet schrapt teveel rijkswerkgelegenheid in Twente.4 uur geleden De vakbonden zijn ook kritisch. Abvakabo FNV wil dat er snel een sociaal plan komt voor het gevangenispersoneel. De bonden zijn met het ministerie van Veiligheid en Justitie daarover in constructief overleg. Frans Carbo, bestuurder van Abvakabo FNV: “We willen goede afspraken maken over de begeleiding van werk naar werk, zodat er geen gedwongen ontslagen vallen. Ook moeten er afspraken worden gemaakt over de inzetbaarheid van werknemers en werkgelegenheid in de regio’s.” Vakbond CNV Publieke Zaak heeft dezelfde boodschap. Bestuurder Jorick de Bruin verwacht dat maandag al afspraken gemaakt kunnen worden over het begeleiden van de werknemers naar ander werk.

Daaronder zijn de Bijlmerbajes in Amsterdam en oudere gevangenissen, waaronder de koepelgevangenis in Breda. - Al bekend was dat er in Zaanstad een nieuwe gevangenis komt. Vrijdag werd ook bekend dat in Veenhuizen nieuwbouw komt. - Drie tbs-klinieken sluiten: Oldenkotte in Rekken, 2Landen in Utrecht en Veldzicht in Balkbrug. Tbs'ers gaan eerder naar goedkopere, lichtere zorg. De gemiddelde behandelduur koopt terug van 10 naar 8 jaar. Deze maatregelen leveren bijna 125 miljoen euro op. - Jeugdgevangenis Eikenstein in Zeist gaat dicht nadat eerder al andere jeugdgevangenissen sloten. Capaciteit in jeugdgevangenissen die achter de hand werd gehouden, verdwijnt definitief. - Meer gevangenen moeten een cel gaan delen. Vorig jaar waren er nog 1431 meerpersoonscellen. Dit neemt toe tot 2856, waar dan plaats is voor 5712 gevangenen. - Verlof voor een begrafenis of ziekenhuisbezoek blijft mogelijk, maar verder komen gevangenen alleen nog met een enkelband buiten de gevangenis, de zogeheten elektronische detentie. De enkelband komt er ook voor straffen korter dan zes maanden, tenzij de rechter hier in zijn vonnis een stokje voor heeft gestoken. - Het aantal plekken om vreemdelingen in bewaring te nemen wordt meer dan gehalveerd. Er blijven 933 plekken over. Een deel van de besparing die dit oplevert wordt gebruikt voor andere middelen om afgewezen asielzoekers het land te laten verlaten. - De plannen kosten 3400 arbeidsplaatsen, wat gevolgen heeft voor 3700 werknemers. De verwachting is dat ruim 1300 medewerkers snel iets anders zullen vinden. Gedwongen ontslagen zijn niet uitgesloten.

Yn it grutte plan om 340 miljoen te besunigjen is meidield dat gebrûk fan mearpersoanssellen grutskalich ynfierd wurdt. Yn de plannen komt aanst mear as de helte fan de detinearden yn in mearpersoanssel te sitten. De finzenis yn Veenhuizen, dêr't in protte Friezen wurkje, foldocht net mear oan de easken fan de tiid. Dêr komt nijbou, sa hat Teeven meidield. Mooglik dat dêr in kommersjele partij yn oanmerking komt foar sawol de bou as de eksploitaasje.

De gevangenissen Norgerhaven en Esserheem in Veenhuizen gaan gedeeltelijk dicht, maar worden in 2018 vervangen door nieuwbouw. De gevangenis De Marwei in Leeuwarden blijft ook open. Het kabinet heeft bij de plannen rekening gehouden met het feit dat Noord-Nederland te maken heeft met krimp. Ook andere krimpregio's worden grotendeels ontzien. In een vorig jaar november uitgelekt stuk stond nog dat eenderde van alle gevangenissen in Nederland dicht zou moeten, waaronder alle noordelijke. De afgelopen tijd voerden de medewerkers en ondernemingsraden van de noordelijke penitentiaire inrichtingen regelmatig actie tegen de dreigende sluiting. Ook de lokale overheden pleitten met een stevige lobby voor het behoud van de gevangenissen.Bij sluiting zouden alleen al in Ter Apel honderden banen verloren zijn gegaan, zowel in de gevangenis (ruim 300) als bij toeleveranciers. Directeur Hans Plattel van de PI in Ter Apel is blij dat zijn gevangenis open blijft, maar heeft wel gemengde gevoelens gezien het banenverlies bij gevangenissen elders in het land. Volgens burgemeester Leontien Kompier van Vlagtwedde is het besluit van de ministerraad 'geweldig nieuws en het resultaat van vereende krachten'.  

Veenhuizen wordt in 2018 gesloten, maar krijgt hiervoor nieuwbouw terug voor 566 gevangenen. Er gaan in Veenhuizen 130 arbeidsplaatsen weg. Dat is vanmiddag bekend geworden. Gevangenis Bankenbosch in Veenhuizen gaat al in 2014 dicht, maar dat is volgens planning. De gevangenissen Esserheem en Norgerhaven in Veenhuizen sluiten in 2018. Voor die tijd moet de nieuwbouw in Veenhuizen klaar zijn. Staatssecretaris Fred Teeven zei zojuist op de persconferentie dat hij met dit besluit tot nieuwbouw in Veenhuizen rekening heeft gehouden met het belang van de werkgelegenheid van de Dienst Justitïele Inrichtingen voor het Noorden. Of de nieuwe gevangenis een publieke of private gevangenis wordt, is nog in onderzoek, "maar het kan best zo zijn dat Veenhuizen de eerste private gevangenis van het land krijgt", aldus Teeven Naast Bankenbosch, gaat trouwens ook de locatie Fleddervoort in Veenhuizen dicht met 24 cellen. In totaal gaan hiermee in Veenhuizen 130 arbeidsplaatsen verloren. De gevangenis in Ter Apel blijft open. Maar de rijks-tbs-inrichting Veldzicht in Balkbrug, vlak over de provinciegrens, met 220 tbs-patiënten moet ook sluiten in 2016. Daar werken 500 mensen, waarvan een groot deel uit Drenthe komt. In Hoogeveen wordt door het actiecomité vanuit het personeel woedend gereageerd op het besluit om de inrichting te sluiten. Volgens woordvoerder Anton Pekel is er sprake van kapitaalsvernietiging. "Deze gevangenis voldoet aan de nieuwste veiligheidseisen en dat wordt zomaar overboord gegooid. En Hoogeveen heeft met 14 procent het hoogste werkloosheidspercentage, en dan komt dit er nog eens overheen." In Veenhuizen heerst opluchting, maar tegelijkertijd leeft het gevangenispersoneel daar mee met de collega's in Hoogeveen.