Sinds 1971 wordt de war on drugs gevoerd. Ondanks dat er jaarlijks meer geïnvesteerd wordt in deze oorlog, faalt het justitiële apparaat om het gebruik van drugs of het aantal overdosissen te verminderen. Decriminaliseer drugsbezit voor persoonlijk gebruik om het aantal slachtoffers terug te dringen
Menno Trienekens, B.Sc.
In 2001 heeft Portugal het verwerven, bezit en gebruik van kleine hoeveelheden van alle psychoactieve drugs gedecriminaliseerd. Het belang van dit beleid is lang sterk verkeerd begrepen.
Decriminalisatie leidde niet tot drastische veranderingen qua gedrag omtrent drugsgebruik, zo blijkt uit analyse van de wetgeving en praktijk voor de decriminalisering in Portugal. De hervormingen waren meer bescheiden dan gesuggereerd werd door de media-aandacht. Verrassend genoeg was een gevolg van de wetswijziging een waarneembare afname in bestraffing van drugssmokkelaars. Terwijl het aantal arrestaties voor smokkelen ongeveer gelijk bleef, was er een afname van bijna 50% wat betreft het aantal personen dat veroordeeld werd voor smokkelen (Laqueur, 2015). Verder bleek wanneer vergeleken met andere EU-landen dat de beleidswijziging die in Portugal is doorgevoerd bij heeft gedragen aan een afname in het aantal onderscheppingen van cocaïne en heroïne, een afname wat betreft het aantal overtredingen en een afname van drugsgerelateerde dodelijke slachtoffers. Bovendien was een afname zichtbaar van het aantal cliënten die aan verslavingsbehandeling begon, een teken dat minder mensen in de problemen zijn gekomen. Ook bleek dat onder mensen met HIV het aandeel drugsverslaafden af is genomen (Felix, Portugal & Tavares, 2017).
BRON: Félix, S., Portugal, P., & Tavares, A. S. (2017). Going after the addiction, not the addicted: The impact of drug decriminalization in Portugal.
Laqueur, H. (2015). Uses and abuses of drug decriminalization in Portugal. Law & Social Inquiry, 40(3), 746-781.
BRON: https://www.jellinek.nl/vraag-antwoord/welke-drug-is-de-gevaarlijkste/
In 2009 heeft een groep experts drugs beoordeeld op schadelijkheid. Daaruit kwam de volgende rangschikking:
Crack
Heroïne
Tabak
Alcohol
Cocaïne
Methamfetamine
Amfetamine
GHB
Benzodiazepinen (slaap- en kalmeringsmiddelen)
Cannabis
Ketamine
MDMA (XTC)
Khat
LSD
Paddo’s
De drugs werden beoordeeld op de volgende aspecten:
Acute giftigheid (ziekten, overdosis)
Chronische giftigheid (ziekten)
Verslaving
Sociale schade op gebruikersniveau
Sociale schade op bevolkingsniveau
Een drug kan een verwoestend effect hebben op individueel niveau, maar als die drug nauwelijks gebruikt wordt, zal het effect op het niveau van de gehele bevolking meevallen.
Hieronder volgt een tabel met de rangschikking van drugs op de verschillende aspecten van schadelijk naar minder schadelijk.
Acute toxiciteit Chronische toxiciteit Verslaving Sociale schade individueel Sociale schade bevolking Heroïne Tabak Heroïne Crack Alcohol Crack Crack Crack Heroïne Tabak Methamfetamine Alcohol Tabak Alcohol Crack Alcohol Methamfetamine Methamfetamine Tabak Heroïne Cocaïne Cocaïne Cocaïne Cocaïne Cocaïne GHB Heroïne Alcohol Methamfetamine Cannabis Amfetamine Amfetamine Amfetamine Amfetamine Benzo’s Ketamine Cannabis Benzo’s GHB Amfetamine LSD MDMA (XTC) GHB Cannabis MDMA (XTC) MDMA (XTC) Khat Cannabis Benzo’s GHB Benzo’s Ketamine Ketamine MDMA (XTC) Methamfetamine Paddo’s Benzo’s Khat Ketamine Ketamine Cannabis GHB MDMA (XTC) LSD Paddo’s Tabak LSD Paddo’s Paddo’s LSD Khat Paddo’s LSD Khat Khat
Duidelijk is dat alcohol, tabak, heroïne en crack hoog scoren.
Paddo’s, LSD en khat scoren relatief laag. In Engeland is een dergelijke rangschikking ook gedaan (Nutt et al., Lancet 2007). De scores van de Nederlanders komen overeen met die van de Engelsen.
Het onderzoek is in 2009 gedaan. Als het onderzoek nu opnieuw uitgevoerd zou worden, zouden sommige middelen anders scoren. Over GHB hebben we in de afgelopen 10 jaar geleerd dat het een erg verslavend middel is. Dit middel zou mogelijk hoger scoren dan het nu doet.
Bron: RIVM, Ranking van Drugs, 2009.
Het toenemende aantal dodelijke slachtoffers zou een kans moeten bieden om de conservatieve politieke wereld op te roepen tot meer evidence-based drugsbeleid. Het herzien van drugswetgeving is slechts een klein onderdeel van onverdedigbaar onrecht dat mensen wordt aangedaan door armoede, dakloosheid, xenofobie (angst voor 'buitenlanders'), en de verovering van land waar al mensen woonden.
Dit onrecht valt niet los te zien van de gezondheidscrisis die veroorzaakt wordt door doden ten gevolge van overdosering. Een epidemie van dodelijke slachtoffers zou niet nodig moeten zijn om structureel onrecht te corrigeren. Biomedische uitleg van verschillen in gedrag zou niet nodig moeten zijn om mensen te accepteren zoals ze zijn. Als dit het geval blijft, zoals met de drugswetgeving, zal onvergefelijk veel schade aangericht zijn voordat het onrecht wordt rechtgezet.
BRON: Virani, H. N., & Haines-Saah, R. J. (2020). Drug decriminalization: a matter of justice and equity, not just health. American journal of preventive medicine, 58(1), 161-164.