In het nieuwe jaar is het goed om nog eens terug te kijken naar het afgelopen jaar. 2016 stond in het teken van de inwerkingtreding van de nieuwe Erfgoedwet, maar ook het afschaffen van de fiscale aftrek was een belangrijk thema. Door samen te werken, zowel met andere erfgoedorganisaties, als met eigenaren van monumenten, hebben we als publiek met de politieke partijen daarin een mooi resultaat bereikt. De fiscale aftrek voor onderhoud aan rijksmonumenten blijft in 2017 gehandhaafd en de bezuiniging van 25 miljoen euro op het budget van OCW is teruggedraaid. Ook in 2017 blijft 57 miljoen op de balans staan voor de aftrekregeling. De Tweede Kamer heeft duidelijk gezegd: Minister, doe eerst gedegen onderzoek en ga met het veld en eigenaren praten over alternatieven voordat je een succesvolle regeling afschaft. Hieronder vindt u een verantwoording van ons lobbywerk.
Met Prinsjesdag 2015 werd aangekondigd dat het Kabinet werk ging maken van het vereenvoudigen van de belastingen. Allerlei regelingen, zoals van de aftrek van uitgaven voor monumentenpanden, zouden geëvalueerd worden en na een zorgvuldig besluitvormingsproces zou bekeken worden of en zo ja hoe de regeling zou kunnen veranderen. De middelen zouden behouden blijven. Met Prinsjesdag 2016 werden we allen verrast door het Kabinet dat ze middels een bezuiniging van 25 miljoen euro de fiscale aftrek voor onderhoud aan monumenten wilde afschaffen. Minister Bussemaker moest een bezuiniging op haar departement doorvoeren en koos voor het afschaffen van de fiscale aftrek. Ze diende samen met Staatssecretaris Wiebes een wetsvoorstel in om per 1 januari 2017 de fiscale aftrek te vervangen door een subsidieregeling. Ze vonden namelijk dat de fiscaliteit niet goed werkte. Er was sprake van oneigenlijk gebruik. Ook wilden ze het beheer en onderhoud van monumenten kunnen sturen. Daarnaast vonden ze de regeling niet eerlijk. Inmiddels weten we na de behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer dat er geen evaluatieonderzoek had plaatsgevonden naar de werking van de fiscale aftrekregeling en dat er geen sprake was van een zorgvuldige besluitvorming. Het erfgoedveld en de eigenaren waren niet geraadpleegd. De overgangsregeling naar een subsidie moest nog worden uitgewerkt. Ook de motieven voor afschaffen klopten niet. De werkelijke reden voor afschaffing was de oplegging van een structurele bezuiniging van 25 miljoen euro aan het ministerie van OCW door het ministerie van Financiën.
Na het bekendmaken van de maatregel om de fiscale aftrek af te schaffen hebben een aantal organisaties, te weten Erfgoedvereniging Heemschut, Bewoond Bewaard, Hollandse Molen, Nederlandse Monumentenorganisatie, Federatie Grote Monumentengemeenten, Federatie Particulier Grondbezit, Vereniging Particuliere Historische Buitenplaatsen, en de erfgoedkoepels Kunsten 92 en Federatie Instandhouding Monumenten de handen ineengeslagen. Doel was de structurele bezuiniging op monumentenzorg van tafel te krijgen en pleiten voor het aanhouden van de fiscale aftrek tot de gehele herziening van het financieringsstelsel in de monumentenzorg in 2018. We legden contact met Tweede Kamerleden en met het Ministerie van OCW. We zijn uitgebreid met de Kamerleden gaan praten. Tevens werden verkennende gesprekken gevoerd met het ministerie. Daarnaast starten we een petitie om zoveel mogelijk handtekeningen te verzamelen. Via (lokale, regionale en landelijke) kranten, televisie en radio en nieuwsportals, werd aandacht gevraagd voor onze lobby. Ons doel was tweeledig: ten eerste het informeren van het publiek ten aanzien van de bezuinigingsmaatregel van het Kabinet en ten tweede de weerlegging van het beeld dat de fiscale aftrek van onderhoud aan monumenten oneigenlijk gebruikt werd en vooral ten goede kwam aan de mensen die het niet nodig hadden. Niet altijd kwam deze weerlegging van dat beeld in het begin goed naar voren. Daarom hebben we ook filmpjes laten maken om te laten zien dat de meeste monumenteigenaren een modaal inkomen hebben, liefde hebben voor hun eigendom en graag de oude panden willen behouden en in goede staat willen doorgeven aan de volgende generatie. Deze zijn via sociale media en Youtube verspreid. De fiscale aftrek is naast een bijdrage aan de meerkosten voor onderhoud ook een erkenning voor de inspanningen en inzet van de monumenteneigenaren. Ook voor historische binnensteden heeft de fiscale aftrek een enorme positief effect.
Allereerst heeft de petitie Stop de bezuinigingen op ons erfgoed!, via petities.nl, die 3 oktober 2016 is gestart tot 2 november 2016 ruim 11.000 handtekeningen opgehaald. De commissie Financiën van de Tweede Kamer heeft deze petitie op 2 november 2016 aangeboden gekregen. Daarnaast heeft onze lobby in de Tweede Kamer gezorgd dat zowel op maandag 31 oktober en maandag 7 november bij de behandeling van het Belastingplan 2017 de meeste aandacht en tijd uitging naar het wetsvoorstel tot afschaffing van de monumentenaftrek. Toen op 7 november bleek dat het Kabinet uit de Tweede en Eerste Kamer geen steun zou krijgen voor haar wetsvoorstel, heeft de minister het niet aan laten komen op een stemming, maar heeft ze op 9 november laten weten het plan aan te houden. Dat betekent dat de fiscale aftrek voor monumentenpanden in 2017 gehandhaafd blijft. Een amendement van Van Weyenberg van D66 om het wetsvoorstel terug te draaien is op 17 november door de Kamer nipt verworpen. Alleen de regeringspartijen VVD en PvdA stemden tegen. Gelukkig heeft de Kamer ook dekking gevonden voor de bezuiniging van 25 miljoen euro op monumentenzorg. Op 8 december 2016 stemde de Kamer voor een amendement van Mark Harbers (VVD) en Henk Nijboer (PvdA) die zorgt dat het budget van 57 miljoen voor monumentenaftrek gehandhaafd blijft. Alleen PVV, 50 PLUS en Lijst Roland van Vliet waren tegen.
Heemschut heeft via haar website, nieuwsbrief, twitteraccount en facebookaccount aandacht gevraagd voor de petitie, en heeft haar achterban geïnformeerd over haar lobbywerkzaamheden richting Tweede Kamer. Voor sociale media heeft Heemschut drie filmpjes laten maken die door een ieder verspreid konden worden. Vooral het bereik van Facebook was een groot succes. Via Facebook hebben we de filmpjes actief gepromoot onder geïnteresseerde doelgroepen. Met behulp van een kleine investering hebben we het bereik van de berichten vergroot. De filmpjes zijn ieder ongeveer 40.000 keer bekeken! Via twitter zijn de berichten over onze campagne ongeveer tot 5000 keer per keer bekeken. Onze website heeft ongeveer 1000 unieke bezoekers per bericht gehad. Een extra nieuwsbrief van Heemschut is uitgestuurd en heeft 2.500 mensen bereikt. Via televisie is Nieuwsuur op 6 oktober 2016 en 1 Vandaag op 1 november 2016 beiden ongeveer 600.000 keer bekeken.
Een aantal van u heeft via petities.nl aangegeven geld te storten voor onze campagne. Dat is ruimhartig gebeurd. Tot nog toe is aan giften een bedrag binnengekomen. € 3.984,75. Dank daarvoor! Een klein deel van dit bedrag is overgemaakt via www.geef.nl. Een groot deel is via de website van Heemschut binnen gekomen. Daarnaast is ook rechtstreeks geld gestort op de rekening van Heemschut.
We hebben voor de campagne afgerond de volgende (extra) kosten gemaakt:
3.000 euro voor het maken van spotjes voor gebruik op YouTube, de social media (Facebook, Twitter) en op websites
1.000 euro advertentieruimte op social media (Facebook, Twitter)
400 euro donatie aan de Stichting Petities.nl
In 2017 blijft de aftrek voor onderhoud aan monumenten via de inkomstenbelasting bestaan. Blijft wel staan dat het wetsvoorstel daarmee niet van tafel is. Of en hoe verder wordt besloten hangt echter deels ook af van de Tweede Kamerverkiezingen in maart aanstaande. Het ministerie van OCW gaat de komende maanden met de erfgoedorganisaties praten over aanpassingen of veranderingen in de financiering van het stelsel van de monumentenzorg. De huidige minister lijkt hierin deels al een richting te hebben gegeven. Zo is het idee dat er geld komt voor langjarig onderhoud aan grote monumenten, duurzaamheidsmaatregelen en herbestemming. Onderhoud aan rijksmonumenten door particulieren lijkt de huidige minister minder belangrijk te vinden.
Heemschut zet in op behoud van de bestaande middelen en extra inzet van middelen uit andere aandachtsgebieden/beleidsterreinen. Alleen hierdoor kan de erfgoedzorg op peil blijven en een effectieve bijdrage blijven leveren aan onze samenleving. Om sterk te staan en ook om te zorgen dat uw belang wordt gehoord vragen wij u om ons te steunen en lid te worden van Heemschut. Erfgoedvereniging Heemschut bestaat sinds 1911 en is met bijna 5.000 leden een van de grotere erfgoedorganisaties.
Petities worden 'hot' in gemeenteland lijkt het. De gemeente Almere is de eerste gemeente om naar petities.nl te linken. De Gemeente Almere heeft een reputatie hoog te houden op dit vlak, want in Almere is er onder burgemeester Jorritsma gekozen voor een andere vorm voor raadsvergaderingen onder de naam politieke markt en is er een permanent raadspanel van 1500 burgers als klankbord voor de raad.
webmaster@petities.nl (ReindeR Rustema)
Vanaf nu verwijzen de domeinen epetitie.nl, e-petitie.nl, epetitie.nl en e-petities.nl naar deze website, petities.nl.
Het verschil tussen een electronische en een papieren petitie is formeel niet erg groot, aangezien de eisen voor een petitie niet zo streng zijn als voor een burgerinitiatief.
Een petitie moet op een geloofwaardige manier aangeven dat er steun is voor de eis van aanwijsbare burgers. Een steekproef van de ondertekenaars moet dan geen fictieve burgers opleveren.
Een epetitie heeft wel als voordeel ten opzichte van een 'papieren petitie' dat het makkelijker is om veel mensen te bereiken. Anderzijds vinden veel mensen het toch handiger om een handtekening te zetten bij iemand die met een papier op een klembord door de straten loopt.
De beide zijn goed te combineren. Het overlappende aantal handtekeningen is naar verwachting heel klein, maar hier is nog geen onderzoek naar gedaan door, of bekend bij, petities.nl.
webmaster@petities.nl (ReindeR Rustema)
In Frankrijk heeft Sarkozy een wet voorgesteld die een DNA-test verplicht voor gezinsvereniging in de familie van immigranten. Het weekblad Charlie Hebdo, het dagblad Libération en de anti-discriminatie activisten SOS Racisme zijn een petitie gestart hiertegen.
webmaster@petities.nl (ReindeR Rustema)
Petities zijn 'hot' bij beleidsmakend Nederland. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken organiseert de eParticipatietop en op de eParticipatie website van het ministerie staat:
"eParticipatie is het toepassen van ICT-middelen om burgers te betrekken bij het vinden van oplossingen van maatschappelijke vraagstukken.
Voorbeelden hiervan zijn: het indienen van petities en burgerinitiatieven via internet mogelijk maken."
De bijeenkomst is op 15 november van 10:00 tot 16:00 in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. Inschrijven via de website van het ministerie.
webmaster@petities.nl (ReindeR Rustema)
Een actiegroep is een petitie gestart over een eventueel extra referendum over Europa met nu al meer dan 7000 ondertekeningen. Ze claimen 1000 ondertekeningen per dag.
Een grote petitie dus
De webmaster van Petities.nl heeft zelf een petitie gestart tegen 'de aandachtseconomie', naar aanleiding van een betoog in NRC Handelsblad met de titel 'Aandacht koop je niet, aandacht verdien je'
webmaster@petities.nl (ReindeR Rustema) .
Het schijnt dat bepaalde lokale overheden graag met 'e-petities' willen experimenteren. In plaats van deze, met gemeenschapsgeld betaalde, website daarvoor te gebruiken geeft een nog niet nader te noemen lokale overheid een opdracht aan de Napier University in Edinburgh om een e-petitioning project te ontwikkelen omdat ze expert lijken op het gebied.
De code die zo'n project oplevert is waarschijnlijk ook erg restrictief, terwijl dergelijke partijen natuurlijk zo de code van deze website kan gebruiken. Zoals dat nu in België gedaan wordt en binnenkort ook in Italië en Frankrijk.
Meer nieuws hierover op deze plek zodra het bekend is
Op 11 juni 2007 heeft Carla Obbens de petitie 'Nederland leest een vrouw' met 164 handtekeningen overhandigd aan Paul Mosterd, adjunct-directeur van het CPNB.
Het CPNB heeft grote waardering voor dit initiatief en vindt het belangrijk dat er een brede discussie gevoerd wordt om erkenning van de professionele kwaliteiten van vrouwen te bevorderen.
"Maatschappelijke en politieke organisaties dienen hier hun beleid op aan te passen. Dit geldt niet voor de kunsten, waaronder de literatuur, omdat in deze sector alleen op de kwaliteit van het werk wordt geselecteerd", aldus het CPNB.
De aanleiding voor de petitie is het fenomeen dat literaire prijzen alleen aan mannen toegekend worden.
Vrouwelijke romanauteurs worden wel genomineerd, maar winnen geeen prijzen. Door nu te vragen aan het CPNB om evenveel aandacht te schenken aan vrouwelijke als mannelijke auteurs in de campagne Nederland Leest komt er een evenredige aandacht voor vrouwelijke en mannelijke romanschrijvers.
Paul Mosterd ontvangt petitie van Carla Obbens. De foto is gemaakt door Peter Rosendaal (persvoorlichter CPNB).