In het nieuwe jaar is het goed om nog eens terug te kijken naar het afgelopen jaar. 2016 stond in het teken van de inwerkingtreding van de nieuwe Erfgoedwet, maar ook het afschaffen van de fiscale aftrek was een belangrijk thema. Door samen te werken, zowel met andere erfgoedorganisaties, als met eigenaren van monumenten, hebben we als publiek met de politieke partijen daarin een mooi resultaat bereikt. De fiscale aftrek voor onderhoud aan rijksmonumenten blijft in 2017 gehandhaafd en de bezuiniging van 25 miljoen euro op het budget van OCW is teruggedraaid. Ook in 2017 blijft 57 miljoen op de balans staan voor de aftrekregeling. De Tweede Kamer heeft duidelijk gezegd: Minister, doe eerst gedegen onderzoek en ga met het veld en eigenaren praten over alternatieven voordat je een succesvolle regeling afschaft. Hieronder vindt u een verantwoording van ons lobbywerk.
Met Prinsjesdag 2015 werd aangekondigd dat het Kabinet werk ging maken van het vereenvoudigen van de belastingen. Allerlei regelingen, zoals van de aftrek van uitgaven voor monumentenpanden, zouden geëvalueerd worden en na een zorgvuldig besluitvormingsproces zou bekeken worden of en zo ja hoe de regeling zou kunnen veranderen. De middelen zouden behouden blijven. Met Prinsjesdag 2016 werden we allen verrast door het Kabinet dat ze middels een bezuiniging van 25 miljoen euro de fiscale aftrek voor onderhoud aan monumenten wilde afschaffen. Minister Bussemaker moest een bezuiniging op haar departement doorvoeren en koos voor het afschaffen van de fiscale aftrek. Ze diende samen met Staatssecretaris Wiebes een wetsvoorstel in om per 1 januari 2017 de fiscale aftrek te vervangen door een subsidieregeling. Ze vonden namelijk dat de fiscaliteit niet goed werkte. Er was sprake van oneigenlijk gebruik. Ook wilden ze het beheer en onderhoud van monumenten kunnen sturen. Daarnaast vonden ze de regeling niet eerlijk. Inmiddels weten we na de behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer dat er geen evaluatieonderzoek had plaatsgevonden naar de werking van de fiscale aftrekregeling en dat er geen sprake was van een zorgvuldige besluitvorming. Het erfgoedveld en de eigenaren waren niet geraadpleegd. De overgangsregeling naar een subsidie moest nog worden uitgewerkt. Ook de motieven voor afschaffen klopten niet. De werkelijke reden voor afschaffing was de oplegging van een structurele bezuiniging van 25 miljoen euro aan het ministerie van OCW door het ministerie van Financiën.
Na het bekendmaken van de maatregel om de fiscale aftrek af te schaffen hebben een aantal organisaties, te weten Erfgoedvereniging Heemschut, Bewoond Bewaard, Hollandse Molen, Nederlandse Monumentenorganisatie, Federatie Grote Monumentengemeenten, Federatie Particulier Grondbezit, Vereniging Particuliere Historische Buitenplaatsen, en de erfgoedkoepels Kunsten 92 en Federatie Instandhouding Monumenten de handen ineengeslagen. Doel was de structurele bezuiniging op monumentenzorg van tafel te krijgen en pleiten voor het aanhouden van de fiscale aftrek tot de gehele herziening van het financieringsstelsel in de monumentenzorg in 2018. We legden contact met Tweede Kamerleden en met het Ministerie van OCW. We zijn uitgebreid met de Kamerleden gaan praten. Tevens werden verkennende gesprekken gevoerd met het ministerie. Daarnaast starten we een petitie om zoveel mogelijk handtekeningen te verzamelen. Via (lokale, regionale en landelijke) kranten, televisie en radio en nieuwsportals, werd aandacht gevraagd voor onze lobby. Ons doel was tweeledig: ten eerste het informeren van het publiek ten aanzien van de bezuinigingsmaatregel van het Kabinet en ten tweede de weerlegging van het beeld dat de fiscale aftrek van onderhoud aan monumenten oneigenlijk gebruikt werd en vooral ten goede kwam aan de mensen die het niet nodig hadden. Niet altijd kwam deze weerlegging van dat beeld in het begin goed naar voren. Daarom hebben we ook filmpjes laten maken om te laten zien dat de meeste monumenteigenaren een modaal inkomen hebben, liefde hebben voor hun eigendom en graag de oude panden willen behouden en in goede staat willen doorgeven aan de volgende generatie. Deze zijn via sociale media en Youtube verspreid. De fiscale aftrek is naast een bijdrage aan de meerkosten voor onderhoud ook een erkenning voor de inspanningen en inzet van de monumenteneigenaren. Ook voor historische binnensteden heeft de fiscale aftrek een enorme positief effect.
Allereerst heeft de petitie Stop de bezuinigingen op ons erfgoed!, via petities.nl, die 3 oktober 2016 is gestart tot 2 november 2016 ruim 11.000 handtekeningen opgehaald. De commissie Financiën van de Tweede Kamer heeft deze petitie op 2 november 2016 aangeboden gekregen. Daarnaast heeft onze lobby in de Tweede Kamer gezorgd dat zowel op maandag 31 oktober en maandag 7 november bij de behandeling van het Belastingplan 2017 de meeste aandacht en tijd uitging naar het wetsvoorstel tot afschaffing van de monumentenaftrek. Toen op 7 november bleek dat het Kabinet uit de Tweede en Eerste Kamer geen steun zou krijgen voor haar wetsvoorstel, heeft de minister het niet aan laten komen op een stemming, maar heeft ze op 9 november laten weten het plan aan te houden. Dat betekent dat de fiscale aftrek voor monumentenpanden in 2017 gehandhaafd blijft. Een amendement van Van Weyenberg van D66 om het wetsvoorstel terug te draaien is op 17 november door de Kamer nipt verworpen. Alleen de regeringspartijen VVD en PvdA stemden tegen. Gelukkig heeft de Kamer ook dekking gevonden voor de bezuiniging van 25 miljoen euro op monumentenzorg. Op 8 december 2016 stemde de Kamer voor een amendement van Mark Harbers (VVD) en Henk Nijboer (PvdA) die zorgt dat het budget van 57 miljoen voor monumentenaftrek gehandhaafd blijft. Alleen PVV, 50 PLUS en Lijst Roland van Vliet waren tegen.
Heemschut heeft via haar website, nieuwsbrief, twitteraccount en facebookaccount aandacht gevraagd voor de petitie, en heeft haar achterban geïnformeerd over haar lobbywerkzaamheden richting Tweede Kamer. Voor sociale media heeft Heemschut drie filmpjes laten maken die door een ieder verspreid konden worden. Vooral het bereik van Facebook was een groot succes. Via Facebook hebben we de filmpjes actief gepromoot onder geïnteresseerde doelgroepen. Met behulp van een kleine investering hebben we het bereik van de berichten vergroot. De filmpjes zijn ieder ongeveer 40.000 keer bekeken! Via twitter zijn de berichten over onze campagne ongeveer tot 5000 keer per keer bekeken. Onze website heeft ongeveer 1000 unieke bezoekers per bericht gehad. Een extra nieuwsbrief van Heemschut is uitgestuurd en heeft 2.500 mensen bereikt. Via televisie is Nieuwsuur op 6 oktober 2016 en 1 Vandaag op 1 november 2016 beiden ongeveer 600.000 keer bekeken.
Een aantal van u heeft via petities.nl aangegeven geld te storten voor onze campagne. Dat is ruimhartig gebeurd. Tot nog toe is aan giften een bedrag binnengekomen. € 3.984,75. Dank daarvoor! Een klein deel van dit bedrag is overgemaakt via www.geef.nl. Een groot deel is via de website van Heemschut binnen gekomen. Daarnaast is ook rechtstreeks geld gestort op de rekening van Heemschut.
We hebben voor de campagne afgerond de volgende (extra) kosten gemaakt:
3.000 euro voor het maken van spotjes voor gebruik op YouTube, de social media (Facebook, Twitter) en op websites
1.000 euro advertentieruimte op social media (Facebook, Twitter)
400 euro donatie aan de Stichting Petities.nl
In 2017 blijft de aftrek voor onderhoud aan monumenten via de inkomstenbelasting bestaan. Blijft wel staan dat het wetsvoorstel daarmee niet van tafel is. Of en hoe verder wordt besloten hangt echter deels ook af van de Tweede Kamerverkiezingen in maart aanstaande. Het ministerie van OCW gaat de komende maanden met de erfgoedorganisaties praten over aanpassingen of veranderingen in de financiering van het stelsel van de monumentenzorg. De huidige minister lijkt hierin deels al een richting te hebben gegeven. Zo is het idee dat er geld komt voor langjarig onderhoud aan grote monumenten, duurzaamheidsmaatregelen en herbestemming. Onderhoud aan rijksmonumenten door particulieren lijkt de huidige minister minder belangrijk te vinden.
Heemschut zet in op behoud van de bestaande middelen en extra inzet van middelen uit andere aandachtsgebieden/beleidsterreinen. Alleen hierdoor kan de erfgoedzorg op peil blijven en een effectieve bijdrage blijven leveren aan onze samenleving. Om sterk te staan en ook om te zorgen dat uw belang wordt gehoord vragen wij u om ons te steunen en lid te worden van Heemschut. Erfgoedvereniging Heemschut bestaat sinds 1911 en is met bijna 5.000 leden een van de grotere erfgoedorganisaties.
Beste Femke, Uit de media ken ik je als een sympathieke, sterke vrouw met het (groene) hart op de juiste plaats en met principes die ik voor een groot gedeelte omarm. Deze principes staan heel mooi op jullie website beschreven:
Biologische landbouw
Op dit moment is maar 2% van de landbouw in Nederland biologisch GroenLinks wil dat dit aandeel in 2020 fors is gegroeid tot 25%.
GroenLinks wil boeren stimuleren om over schakelen naar biologische landbouw. Om de inkomsten van biologische boeren verder te verbeteren, wil GroenLinks jaarlijks 200 miljoen euro extra in de biologische landbouw investeren. GroenLinks wil dat boeren dit geld krijgen in de vorm van hectaresteun. Dat is een vast bedrag afhankelijk van het product dat ze verbouwen.
Milieu
Het mooie, typisch Nederlandse landschap hoeft niet te worden volgebouwd. GroenLinks kiest voor groene parken, grote speeltuinen en sportvelden in steden. We willen mooie, groene wijken en dorpen met woningen voor iedereen. We willen kunnen genieten van ons landschap. We moeten de boeren meer ruimte geven om biologisch te kunnen ondernemen.
De Boterbloem in Amsterdam-Osdorp
Aan de rand van Osdorp ligt een unieke biologische akkerbouw-boerderij. Hier wordt al 15 jaar biologisch verbouwd. De boerderij, een parel van Amsterdam, loopt goed, zonder overheidssubsidie, en past helemaal binnen het GroenLinks beleid. Behalve dat er ecologisch geboerd wordt heeft De Boterbloem Amsterdam nog meer moois te bieden. Doordat deze boerderij er nog steeds is, in de Lutkemeerpolder, is er een prachtig stuk typisch Nederlands cultuurlandschap bewaard gebleven. Inderdaad, ik ben het helemaal met jullie verkiezingsprogramma eens: zoiets moois hoeft niet te worden volgebouwd. Een oase van groen op een onverwachte plek, aan de rand van Amsterdam-West, en hier maken elk jaar kansarme schoolkinderen uit Amsterdam West kennis met de natuur en met het boerenbedrijf. Verder werken er tientallen kwetsbare Amsterdammers die vanwege hun psychiatrische achtergrond of om andere redenen niet in de gewone maatschappij kunnen functioneren. De Boterbloem is namelijk een zorgboerderij.
Het Dagelijks Bestuur van Stadsdeel Osdorp wil De Boterbloem weghebben: er moet een bedrijventerrein komen
Het Dagelijks Bestuur van Stadsdeel Osdorp, waar GroenLinks wethouder Kees Steeman deel van uitmaakt, heeft het bruikleencontract met De Boterbloem per 1 november 2009 opgezegd. Het wil precies op deze prachtige plek het zoveelste bedrijventerrein neerzetten. Hiermee dreigt een unieke, groene, natuurlijke, ecologische plek voorgoed voor Amsterdam verloren te gaan. Gisteren zond het AT5 nieuws een item uit over een actie die wij begonnen zijn om De Boterbloem te behouden. In één week zijn al 1000 handtekeningen voor de actie Red de Boterbloem opgehaald. In het AT5 nieuws was te zien hoe vrijwilligers van de boerderij in Winkelcentrum Osdorp handtekeningen verzamelden. Ook GroenLinks wethouder Kees Steeman kwam aan het woord. Hij vertelde dat hij geen enkele reden zag om het bedrijventerrein NIET op dit prachtige biologische land neer te zetten, want: We hebben zeven jaar geleden al besloten dat daar een bedrijventerrein zou komen. Einde discussie, wat Kees Steeman en de overige leden van het Dagelijks Bestuur betreft. Hogelijk verbaasd heb ik naar het interview met Kees Steeman gekeken. Hoe kan het, hoe is het mogelijk, dat een GroenLinks bestuurder op zon hautaine manier het vestigen van een bedrijventerrein op één van de laatste stukjes mooi landschap van het stadsdeel verdedigt? Femke, ik richt me tot jou, omdat je misschien niet weet wat er op lokaal niveau gaande is bij GroenLinks bestuurders. En omdat ik hoop dat je het met me eens bent dat elk weldenkend mens alles moet doen wat in haar of zijn macht ligt om dit prachtige geheel te behouden. Mooi open groen typisch Nederlands landschap, een biologische boerderij, en opvang voor kwetsbare Nederlanders. Daar zou GroenLinks toch achter moeten staan? De Boterbloem heeft de publieke opinie en de media achter zich. Het is zeer schadelijk voor het imago van GroenLinks dat een wethouder van deze partij actief meewerkt aan het vernietigen van een prachtig stukje groen én biologisch én sociaal bewogen Amsterdam. Ik hoop dat je je invloed kunt gebruiken om de GroenLinks fractie in Osdorp tot bezinning te brengen.
Hoogachtend,
voorzitter actiecomité Red de Boterbloem
Deze mail heb ik vandaag aan Femke Halsema gestuurd. Ik ben benieuwd naar haar reactie!
GroenLinksActie voor behoud van De Boterbloem De strijders voor behoud van de ecologische zorgboerderij De Boterbloem, aan de rand van Osdorp in de Lutkemeerpolder, doen een uiterste poging om te voorkomen dat de boerderij moet wijken voor een bedrijventerrein. Op www.petities.nl kunnen sympathisanten een petitie tekenen tegen sluiting.
Het stadsdeel wil de boerderij voor 1 november weg hebben. De strijders voor behoud vinden dat er al genoeg bedrijventerreinen zijn in en rond Osdorp.
Dit artikel schreef ik in de Westerpost:
Wie door Nederland reist wordt steeds vaker geconfronteerd met het verschijnsel bedrijventerrein. De verrommeling van het landschap is me altijd door merg en been gegaan.
Steeds weer als ik zon werklandschap zag werd ik erg treurig over de teloorgang van het Nederlandse landschap (werklandschap: een eufemistische term die ik nog niet kende, maar deze week las op de website van de projectontwikkelaar die op het land van Trijntje betonkolossen wil neer gaan zetten). Ik begrijp niet waar het voor nodig is, en wie er gebaat is bij het feit dat Nederland geheel dreigt overwoekerd te raken met bedrijventerreinen. Het is allemaal een gevolg van de decentralisering van het ruimtelijke ordeningsbeleid, waardoor gemeenten (en in Amsterdam: stadsdelen), aangespoord door projectontwikkelaars,ongestoord hun gang kunnen gaan in de schaarse groene ruimte die Nederland nog heeft. Het lijkt in Amsterdam, en met name in Amsterdam-West, of sommige stadsdeelbestuurders het idee hebben dat ze pas echt iets betekenen wanneer het ze lukt, vaak ondanks massale protesten van bewoners, weer iets van die schaarse groene ruimte voorgoed te vernietigen door er vaak overbodige bouwprojecten op los te laten. Denk aan de weg door het Rembrandtpark, de geplande bebouwing langs de oevers van de Sloterplas en de vernietiging van het laatste authentieke cultuurlandschap dat Osdorp rijk was: de Lutkemeerpolder. Overal staat bedrijfsruimte leeg, en toch wordt er steeds meer bijgebouwd. Wie heeft daar baat bij? Alleen de projectontwikkelaars. De rand van Osdorp, de overgang van stad naar platteland, is voor een groot gedeelte een voorbeeld van verrommeling bij uitstek. Het lijkt een onvermijdelijk en onstuitbaar proces, maar is het dat wel? Valt er nu echt niets aan te doen? Komt er dan nooit een keer een bestuurder tot inzicht, die de moed heeft om nu eens echt het algemeen belang te dienen en NEE te zeggen tegen de neiging om WEER een bedrijventerrein aan te leggen, of schaarse natuur vrij te geven aan de hoogste bieder?
Het is werkelijk een wonder, maar in dat woekerende gebied aan de rand van Osdorp is NU NOG een prachtige ongerepte plek, waar je een weids uitzicht hebt dat niet verpest wordt door blokkendozen of werklandschappen. Als je voor Trijntjes boerderij staat kun je tot zo ver het oog reikt uitkijken over akkerland, bomenrijen, bosjes, sloten, velden. Het is NOG prachtig cultuurlandschap, en iedereen die daar ooit geweest is weet hoe bijzonder dat is, juist in die omgeving.
Voor veel bewoners van Osdorp is De Boterbloem een kleine oase waar ze graag vertoeven om bij te tanken. Trijntje ontvangt bijvoorbeeld op haar boerderij met erf, boomgaard, tuin en akkers heel vaak schoolklassen uit de omringende buurten in Osdorp, en de kinderen vinden het heerlijk bij haar op de boerderij, zo vlakbij en toch alsof je opeens middenin het boerenland bent.
Stadskinderen hebben door De Boterbloem de unieke kans kennis te maken met het boerenbedrijf en met de natuur. De Boterbloem is een plek waar kinderen (én volwassenen) uit de stad met eigen ogen kunnen zien hoe groente, fruit, graan en aardappelen groeien, zodat winkelproducten hun anonimiteit verliezen.
Prinses Irene kwam deze week nog in de Tweede Kamer vertellen hoe ontzettend belangrijk het is dat juist stadskinderen de kans hebben om natuur te ervaren. Dat kan en dat gebeurt op de Boterbloem. Zet er een bedrijventerrein neer, en die kans is voorgoed verkeken. De Boterbloem is een financieel gezond bedrijf, dat geheel functioneert zonder enige overheidssubsidie. Trijntje biedt op haar boerderij 15 kansarme, kwetsbare Amsterdammers een zinvolle dagbesteding.
Deze mensen zijn bij haar gelukkig en vinden het heerlijk om op de boerderij te werken en zich nuttig te weten. Als de Boterbloem niet meer zou bestaan, zouden zij geen enkele kans maken een baan te verwerven in een van de blokkendozen op het geplande bedrijventerrein. Ze zouden misschien gaan zwerven, of depressief thuis gaan zitten, of wellicht in criminaliteit vervallen met alle ellende voor de maatschappij van dien. De Boterbloem is dus een maatschappelijk zeer relevante organisatie die Amsterdam op allerlei manieren veel toegevoegde waarde biedt.
En er wordt op de Boterbloem ecologisch geboerd. Duurzaamheid en klimaatneutraliteit worden hier zonder enige stimulans of subsidie van de gemeente al jaren uitgedragen en doorleefd. De grond is gifvrij. De polder dateert van 1865 en is jachtgebied voor de vos, de bosuil, de buizerd, kiekendief, sperwer, en de torenvalk. De kievieten en de kluten nestelen in het gebied. Maar ook kleine vogels als de mus, boomklever, roodborst, gele en zwarte kwikstaart en de kleine bonte specht kun je hier zien. Zet er een bedrijventerrein neer, en de hele biodiversiteit is voorgoed verdwenen en die krijg je nooit meer terug.
Stadsdeelbestuurders, komt tot bezinning, wijzig het bestemmingsplan zodat er tot in lengte der dagen, in het belang van alle Amsterdammers, biologische landbouw kan blijven in de Lutkemeerpolder. Vele volgende generaties Amsterdammers en met name Osdorpers zullen jullie zeer dankbaar zijn.
In een artikel in het Amsterdams Stadsblad van 7 januari jl. Bedrijven in plaats van Boterbloem werd Baâdoud geciteerd.
Dat er tegenstanders zijn, begrijpt de stadsdeelwethouder: Maar het is wel de minderheid die schreeuwt tegenover de zwijgende meerderheid.
We kunnen niet zeggen in Osdorp moet alles mooi groen blijven en bedrijventerreinen moeten maar ergens anders.
In anderhalve week hebben we al 1400 handtekeningen opgehaald TEGEN de plannen van het Dagelijks Bestuur van Stadsdeel Osdorp (950 digitaal op http://deboterbloem.petities.nl en 400 papieren lijsten). En al die mensen willen WEL dat het schaarse groen blijft in Osdorp. Uit de interviews die AT5 in Winkelcentrum Osdorp hield (zie http://www.at5.nl/tv/at5-nieuws/aflevering/2614 ) bleek dat de zgn. zwijgende meerderheid in Osdorp en masse TEGEN het bedrijventerrein in de Lutkemeerpolder is. Dit ervoeren wij ook toen we mensen vroegen hun handtekening te zetten: iedereen aan wie we uitlegden wat de plannen van het stadsdeel zijn en wat er daardoor dreigt te verdwijnen tekende!
De komende weken gaan we de handtekeningenactie in Osdorp intensiveren, want we willen in mei 10.000 handtekeningen bij elkaar hebben.
Wie ook handtekeningen wil ophalen kan zich aanmelden via deboterbloem@kpnplanet.nl.
AT5 nieuws 12 februariIn het Parool van 25 oktober 2008 schreef Johannes van Dam:
Red de Boterbloem was, in augustus 2004, de kop boven een stuk in deze krant over het enige biologische agrarische bedrijf binnen de Amsterdamse gemeentegrenzen, aan de Lutkemeerweg, vlak achter Westgaarde. Trijntje Hoogendam heeft daar haar akker- en tuinbouwbedrijfje in één van de mooiste polders van de stad.
Ik schreef: Ze beheert veertig hectare, te groot voor servet en te klein voor tafellaken. De gemeente dreigt met bouwplannen en zonder weerstand kan haar bijzondere bouwland over een tijdje een object voor projectontwikkelaars worden. Hoogendam heeft sindsdien, mede dankzij allerlei hulp, kunnen investeren in het bedrijf en de opstallen en alles leek goed te gaan. Maar nu lijkt de nachtmerrie alsnog werkelijkheid te gaan worden: juist op deze plek plannen de gemeente en het stadsdeel Osdorp een bedrijventerrein - en dat terwijl er in Slotervaart nog voldoende bedrijfsruimte ter beschikking is. Niettemin heeft het dagelijks bestuur (PvdA, GroenLinks, CDA) begin oktober besloten dat De Boterbloem per 31 oktober 2009 moet ophouden te bestaan.
Op 14 oktober was er een gelegenheid tot inspreken, die ik helaas gemist heb. Daarom blijft mij niets anders over dan er hier aandacht aan te besteden. Ik kan me namelijk niet voorstellen dat de genoemde politieke partijen dit milieuonvriendelijke besluit laten bestaan. Er is nog een jaar te gaan, maar de donkere wolken pakken zich al samen.
Hierbij roep ik de deelraad van Osdorp op niet in te stemmen met het besluit en vraag ik de gemeente of die niet moet overwegen dat De Boterbloem voor de hele stad en haar milieu van te veel betekenis is om dit initiatief de keel af te snijden. Wie zit er te wachten op nog een bedrijventerrein? De penningmeester van het stadsdeel? Kom nou!"
Omroep Llink besteedde in haar programma "Atlas" op 8 februari jongstleden aandacht aan de drie Kwade Zwanen:
Drie Kwade Zwanen houden de tuin schoon, 15 februari 2009, Radio 1
Llink Atlas uitzending 24 van 8 februari
.
DEN BOSCH - De VVD in de Brabantse Staten wil dat een onafhankelijke deskundige zich buigt over het contract dat de verkoop regelt van Essent aan het Duitse energieconcern RWE. Ook verlangen de liberalen dat het bijna 300 pagina's tellende, in juridisch Engels opgestelde document in het Nederlands wordt vertaald.
"Wij staan als statenleden voor één van de belangrijkste beslissingen uit de geschiedenis van de provinciale politiek.
'Onafhankelijk advies moet over verkoop Essent'Hoewel het veel prettiger is de handtekeningen digitaal te verzamelen, bestaat de mogelijkheid hier een formulier te downloaden dat u zelf kan printen, zo veel u wilt, om zelf handtekeningen te verzamelen.
Voor het opsturen naar Stichting De Kwade Zwaan s.v.p. contact opnemen via dekwadezwaan@gmail.com .