Antwoord op de petitie van de wethouder, misschien een stopverbod in de Spuistraat.
Behandeld door Bestuurlijke zaken V&OR
TA2022-000642/ZD2022-008765
Uw petitie/raadsadres van 20 juni 2022 over “Geef het fietspad terug in de Spuistraat”
Beste Amsterdammers,
Hartelijk dank voor uw petitie aan de gemeenteraad van 20 juni 2022 met als onderwerp “Geef het fietspad terug in de Spuistraat”.
In uw petitie vraagt u in de eerste plaats om zo snel mogelijk een tijdelijk fietspad af te tekenen op het nieuw aangelegde trottoir in de Spuistraat. In de tweede plaats doet u een procedurevoorstel om tot een nieuw besluit te komen in de gemeenteraad over een definitieve inrichting.
Daarbij doet u ook een suggestie voor een inrichtingsprincipe waarbij de rijbaan wordt verschoven en een nieuw fietspad wordt aangelegd. Dit gaat ten koste van de parkeerplaatsen aan beide zijden van de weg.
Op 13 juli 2022 heeft de gemeenteraad mij gevraagd om uw brief te beantwoorden.
Ik zal achtereenvolgens ingaan op de voorgeschiedenis en uw vragen.
Voorgeschiedenis
Tijdens de afgelopen coronaperiode, toen er ‘anderhalvemeter’-maatregelen moesten worden getroffen in de openbare ruimte, is het fietspad in de Spuistraat afgesloten om meer ruimte aan de voetganger te geven door de fietser gebruik te laten maken van de rijbaan. Dit is grotendeels als positief ervaren door zowel de buurt als de verkeersdeelnemers in de Spuistraat.
Daarnaast waren er ook kritische geluiden.
De stadsdeelcommissie Centrum heeft op 2 november 2021 nadrukkelijk verzocht om de Spuistraat definitief in te richten als fietsstraat waar de auto te gast is.
Vervolgens is de buurt geconsulteerd, is het voorstel onder andere besproken in de stadsdeelcommissie - met inspraak van voor- en tegenstanders –, besproken met Fietsersbond en getoetst in de Centrale Verkeerscommissie (CVC).
Dit heeft op 17 januari 2022 geresulteerd in een besluit van het Dagelijks Bestuur van stadsdeel Centrum waarin is besloten de Spuistraat definitief in te richten als fietsstraat, waar de auto te gast is. Ook de positieve en negatieve ervaringen uit de coronaperiode zijn meegewogen in het besluit.
De afgelopen maanden is het fietspad verwijderd en omgezet in trottoir. Ook wordt nieuwe bebording geplaatst en nieuwe markering op de rijbaan aangebracht, waaruit duidelijk blijkt dat de auto te gast is in de fietsstraat.
Andere afwegingen om definitief tot een inrichting als fietsstraat te besluiten
1. Historisch veranderende situatie
De Spuistraat met vrijliggend fietspad komt voort uit de situatie van de jaren ‘90 van de vorige eeuw waarbij de Spuistraat nog als hoofdnet voor auto’s fungeerde richting Raadhuisstraat, Rokin, Amstel en Vijzelstraat. Dit was een 50km/u hoofdweg met een veelvoud van de huidige hoeveelheid gemotoriseerd verkeer.
De afgelopen decennia is de functie van de Spuistraat en de wijze waarop de verkeerscirculatie in het stadshart is georganiseerd, veranderd. Zo is van de vroegere doorgaande ontsluitingswegen alleen de Raadhuisstraat nog bereikbaar via de Spuistraat en is de Nieuwezijds Voorburgwal de voornaamste en aangewezen hoofdroute om vanuit het noorden de Raadhuisstraat te bereiken. Dit betekent dat de Spuistraat voornamelijk een buurtfunctie heeft gekregen waar maximaal 30 km per uur mag worden gereden. De Spuistraat vervult nu dus een ondergeschikte rol ten opzichte van het hoofdnet auto. Dit moet ook duidelijk zijn in de wijze waarop een straat is ingericht. Een geasfalteerde vrijliggende rijbaan voor auto’s met een vrijliggend fietspad is niet de juiste indeling.
2. Toekomstbestendigheid
Wanneer het project de Oranje Loper is afgerond, met name de werkzaamheden op de Nieuwezijds Voorburgwal, is er een verdere afname van gemotoriseerd verkeer in de Spuistraat. Het Dagelijks Bestuur van stadsdeel Centrum heeft nadrukkelijk toegezegd, de punten die door de stadsdeelcommissie zijn gevraagd in het ontwerp voor herinrichting mee te nemen. Deze punten overlappen met uw petitie en betreffen:
a. Fietsverkeer richting het noorden mogelijk maken
b. Meer ruimte voor voetganger en fietser
c. Rekening houden met bewoners met een gehandicaptenparkeerplaats op kenteken.
Huidige situatie
Ik deel uw mening dat de huidige situatie in de Spuistraat niet ideaal is. Er wordt frequent geladen en gelost op de rijbaan, waarbij zowel het gemotoriseerd verkeer als het fietsverkeer wordt gehinderd en er soms zelfs gevaarlijke situaties ontstaan. Hierbij moet de kanttekening worden gemaakt dat dit met name in de ochtendspits tot problemen leidt en het buiten deze periode de doorstroming voldoende is en de situatie goed functioneert.
De problemen in de Spuistraat zijn te wijten aan de minimale breedte van de rijbaan. Ondanks het grote aantal laad- en losplekken waar gebruik van kan worden gemaakt, wordt nog veel stilgestaan op de rijbaan, waardoor fietsers gaan uitwijken over het trottoir.
Stadsdeel Centrum kijkt voortdurend naar mogelijkheden voor verdere verbeteringen om de verkeersveiligheid te vergroten en de situatie voor fietsers comfortabeler te maken. Nu wordt onderzocht of een stopverbod, dat samenvalt met de venstertijden voor laden en lossen, soelaas kan bieden. Daarnaast is stadsdeel Centrum in gesprek met Afval & Grondstoffen om te onderzoeken of andere ophaaltijden of -methoden voor het huis- en bedrijfsafval mogelijk zijn.
Volledige herinrichting voorlopig niet mogelijk
Het is de ambitie van het Dagelijks Bestuur van stadsdeel Centrum dat bij de eerstvolgende mogelijkheid de rijbaan van de Spuistraat te verbreden en dat de Spuistraat officieel tweerichtingsverkeer voor fietsers wordt. Er zijn meerdere redenen dat dit niet vóór 2027 kan worden opgepakt.
Denk aan de vele werkzaamheden die al plaatsvinden in dit gedeelte van de binnenstad aan zowel de weginfrastrucutuur (zoals Nieuwezijds Voorburgwal, Raadhuisstraat en Rozengracht) als aan de kademuren en bruggen, de lange voorbereidingstijd die een herinrichting met zich mee brengt en tenslotte de financiële uitdagingen waar de gemeente Amsterdam voor staat.
Geen nieuw besluit door de gemeenteraad
Zoals hiervoor gezegd, is een volledige herinrichting van de Spuistraat de komende jaren helaas niet aan de orde. De bevoegdheid om een besluit te nemen over een nieuwe inrichting van de Spuistraat ligt sinds de verkiezingen van 17 maart dit jaar bij het Dagelijks Bestuur van stadsdeel Centrum.
Daarom zal de gemeenteraad niet betrokken worden in de besluitvorming. Wél zal de projectvoorbereiding als het zover is de normale participatie- en inspraakprocedures doorlopen en zal het Dagelijks Bestuur, zoals gebruikelijk, de stadsdeelcommissie consulteren voorafgaand aan het besluit.
Het door u voorgestelde inrichtingsprincipe
Ik wil in deze brief niet vooruitlopen op hoe de nieuwe inrichting van de Spuistraat er uit moet komen te zien. Ik kan daarom niet ingaan op de door u voorgestelde definitieve oplossing. Er zijn wel enkele basisprincipes waar bij een nieuwe inrichting rekening mee moet worden gehouden. Denk aan de vele bedrijven en instellingen (o.a. OLVG) die in de Spuistraat gevestigd zijn en hun behoefte om te kunnen laden en lossen, de inrichtingsprincipes van Duurzaam Veilig en de transformatie van Amsterdam tot een Autoluwe Stad.
Ik verwacht u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Met vriendelijke groet,
Namens het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Amsterdam, Melanie van der Horst
Wethouder Verkeer, Vervoer en Luchtkwaliteit
Bestemmingsplan Oostelijke Binnenstad + Bestemmingsplan Water: geen havens:
Inmiddels poogt Boot Service Amsterdam (BSA) met een beperkt verzoek enkel om zwaardere steigerpalen te mogen slaan en de steiger verder dan 3 m. het water van de Nieuwevaart in te laten steken van Waterschap AGV stilzwijgend een vergunning tot een sloepenhaven te verkrijgen, zonder duidelijk om vergunning tot aanleg van een jachthaven te verzoeken aan de noordkade van de werf, hoek Nieuwevaart en Entrepotdoksluis, midden in het oppervlaktewater van deze beide grachten.
De aanvraag en de vergunning zwijgen over de omvang van de haven, gevormd door die steigers gezamenlijk, elk 31 m.
lang vermeld (>31 m. x31 m. opp.), Nergens wordt benoemd, dat het hier om een jachthaven gaat noch een maatstaf gegeven voor het maximum aantal vergunde aan te meren sloepen (15, 30, 60?)
Dit kortwiekt de handhaving, die nu niet op concrete vergunde regels af kan gaan.
De Toelichting (5.2.1, 12.1, 12.2) van Bestemmingsplan Hoogte Kadijk 145B vereist echter expliciet aanvraag bij 'Waternet' - bedoeld is Waterschap AGV, - van een vergunning voor een sloepenhaven, die tot max. 30 boten (max 7 meter) mag gaan.
Bij een grotere omvang van de jachthaven moet een separate planologische procedure gevolgd worden: is een specifiek nader besluit Ruimtelijke Ordening nodig, een wijziging van Bestemmingsplan Hoogte Kadijk 145B of 'buitenplans' afwijken?! De Toelichting op Bestemmingsplan HK 145B acht dit niet vormvrij.
Vergunning tot een jachthaven door Waterschap AGV èn B&W Amsterdam is nodig.
Later in 2024 gaven de projectontwikkelaars aan, dat hen - toen pas? - bleek, dat de damwanden zwaar doorgeroest waren, moesten worden vervangen. Waterschap AGV verleende dd 25 april 2024 hiertoe een watervergunning onder voorwaarde, voorwaarde, dat de nieuwe damwand meer landinwaarts zou liggen, de kade zou afschuinen om afwatering en doorstroming te bevorderen via sluis en Nieuwevaart.
Die afschuining vormt volgens stedenbouwkundig advies en monumentenzorg juist ook een karakteristiek cultuurhistorisch aspect van de Entrepotdoksluis, rond 1840 gegraven om grote zeeschepen het Rijksentrepot te laten bereiken.
Ook de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit, nu Omgevingskwaliteit, legde hier nadruk op. . Bovendien vroegen de projectontwikkelaars toen pas om vergunning tot dempen op de N/O hoek van de werf van waterbodem als plaats voor een betonnen poer onder het te bouwen Werfgebouw. één van 12 poeren.Waarom niet eerder noodzaak hiertoe ingezien? Dit werd alsnog vergund, ondanks, dat de eerste vergunning van Waterschap AGV demping van waterbodem absoluut verbood.
De uitvoerders handelden in augustus 2024 echter in strijd met deze eerste watervergunning van AGV door oude damwanden te trekken, waardoor vervuilde landbodem wekenlang in open contact kwam met het oppervlaktewater in de Entrepotdoksluis en Nieuwevaart. Een besluit van Waterschap AGV tot urgente bestuursdwang volgde. Deze stelde de noodzaak van een nieuwe vergunning.
Daarop kregen de projectontwikkelaars een nieuwe watervergunning, die nog steeds uitging van compensatie door omzetting van landbodem in waterbodem langs de Entrepotdoksluis als tegenwicht voor dempen van waterbodem, hoek met Nieuwevaart. Wij bestrijden, dat die compensatie gerealiseerd is, kan zijn.
Want de projectuitvoerders gaven aan, dat achter de oude stalen damwanden aan landzijde een oude houten kadebeschoeiing aanwezig is, die het slaan van nieuwe damwanden hier aan landzijde uitsluit. Hoe kunnen nu dan toch nieuw geslagen stalen damwanden landinwaarts geslagen zijn? Bouwers/AGV doen alsof dit lukte.
Ook B&W gaven in 2024 een omgevingsvergunning af tot vervanging damwanden en sloop (van de oude damwanden) in een beschermd stadsgezicht.
Namens Stichting Buurtorganisatie 1018 dienden wij bezwaar in bij Waterschap AGV en stelden beroep in tegen de watervergunning verleend door Waterschap Amstel Gooi en Vecht voor de bouw van 2 gebouwen op de werf aan Hoogte Kadijk 145B dd 06-09-2023 (WN2023-001061). Dit werd door AGV ongegrond verklaard.
Het Waterschap AGV is hier bevoegd inzake waterbeheer, omdat de werf deels ligt in de kern- en beschermingszone van de Hoogte Kadijk als primaire waterkering en de Entrepotdoksluis met doorvaart als boezemwater bij Gemaal Zeeburg.
Entrepotdoksluis en Nieuwevaart zijn primaire wateren met een primaire rol in de afwatering en doorstroming van de grachten, van blijvend urgent, actueel belang.
Deze AGV watervergunning uit 2023 gaatt ervanuit, dat het Werfgebouw niet boven water zou overhellen en verbood demping geheel, dwingend, vanuit waterbeheer.
Doch in bezwaar erkenden de projectontwikkelaars, dat het Werfgebouw toch over water zou overhellen, waarop het Waterschap AGV via ambtshalve wijziging van de watervergunning enkel het vereiste toevoegde tbv het watermilieu, dat een aan de damwand langs de Entrepotdoksluis gelaste steiger (30 x 1 m) moest verdwijnen.
Miniatuur Bestemmingsplan Hoogte Kadijk 145B dd feb. 2022 maakt uitzondering op Bestemmingsplan Oostelijke Binnenstad, 2010 om dit bouwproject op deze werf vergunbaar te maken, hoewel het bouwproject dit karakteristiek waterlandschap als deel van de Amsterdamse Binnenstad, Rijksbeschermd Stadsgezicht aantast, ook als gelegen in de bufferzone van de 17e eeuwse Grachtengordel, UNESCO Werelderfgoed.
Open zichtlijnen over de werf heen verdwijnen nu definitief.
De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State liet het Bestemmingsplan Hoogte Kadijk 145B in beroep in stand, maar wijzigde één Regel daaruit. De ABRvS veranderde Regel 14.3 in Bestemmingsplan Hoogte Kadijk 145B, die anders verkeerd kon worden uitgelegd en formuleerde deze daarom zelf, legde de Gemeenteraad de plicht op deze verbetering erin op te nemen: als B&W bij nader besluit de projectontwikkelaars toe wil staan hoger dan 22,5 meter te bouwen, is voorafgaand aan vergunningverlening een Hoogbouw Effect Rapportage (HER) verplicht, waarin de gevolgen van deze hoogbouw voor de horizon van de omgeving worden onderzocht, de horizon van de Amsterdamse Binnenstad als rijksbeschermd stadsgezicht en tevens in de bufferzone van de 17e eeuwse grachtengordel als UNESCO Werelderfgoed. De werf ligt daarbinnen. Deze verdichtingsbouw tast hier ons cultuurhistorischerfgoed aan. En ons milieu.
Volgens het Hoogbouwbeleid van B&W en Gemeenteraad, sinds juni 2023 vastgesteld is hoogbouw in een beschermd stadsgezicht nu geheel verboden. Dan ook in de 'bufferzone' rondUNESCO Werelderfgoed, als dit in zo'n stadsgezicht ligt.
Sindsdien waren meerdere specifieke vergunningen nodig; de ABRvS behandelde vele beroepsgronden toen niet, maar stelde: u kunt hiertegen later procederen.
Bestuur en projectontwikkelaars hanteren een salamitactiek: de olifant wordt in plakjes gegeten! Dit druist in tegen de plicht besluitvorming juist te coördineren.
Begin 2022 lieten B&W de Gemeenteraad Bestemmingsplan Hoogte Kadijk 145B vaststellen om gecoördineerd hiermee door namens B&W in mandaat, door de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied, een omgevingsvergunning te kunnen verstrekken aan het bouwproject van BLVG/Hubstudios c.q. Hoogte Kadijk C.V.
om op deze werf twee nieuwe woongebouwen te bouwen: een Werfgebouw tot 22,5 meter hoog op de hoek van Nieuwevaart en Entrepotdoksluis met 88 woonstudios - 79 jongerenstudio''s op campuscontract voor max. 5 jaar (Hubstudios) en 9 senioren middenhuur - en een Voorhuis, 3 etages hoog, met op de BG een bedrijfswoning en inpandige werkplaats voor Boot Service Amsterdam (BSA) en op 1 en 2 hoog 4 vrije sector huur- of koopwoningen aan de straatzijde. Dit werd onherroepelijk door de uitspraak in beroep door de ABRvS dd 11 januari 2023.
Daartoe waren ook vergunningen van Waterschap Amstel Gooi en Vecht (AGV) nodig; maar ook van B&W Gemeente Amsterdam. Hiertegen ageert BO1018 nu.
Hierop richt zich nu onze petitie, zowel t.a.v. Waterschap AGV als B&W Amsterdam.
Vergunning voor sloop en vervanging van oude doorgeroeste stalen damwanden door Waterschap AGV, via Waternet, en door B&W Amsterdam, via de ODNZKG.
Dit sluit ons verzoek in vanuit de Gemeente Amsterdam en Waterschap AGV een historisch verantwoorde restauratie van de kademuren langs de sluis te realiseren.
In onze Nieuwsberichten hierna onderbouwen we dit en lichten alles graag toe.
Dankjewel iedereen die tot nu toe zijn handtekening heeft gezet onder de petitie. We hebben er 44.000 nodig en we zitten nu op 100.
Dit betekend niet dat we falen. Nee, ik zie 100 mensen die het eens zijn met de petitie. Een gevoelig onderwerp, dat zeker. Noodzakelijk, dat nog meer! Waarheidsvinding moet de basis zijn! Bedankt iedereen! God is met ons
De petitie is niet overhandigd, maar op 6 juli 2025 opgestuurd naar de gemeente..