+Lees meer...
Dat is het grootste dagelijkse risico. Voor elk ritje zelf de auto pakken is natuurlijk geen oplossing. We hebben de fatbike in Nederland omdat we een prachtige fietsinfrastructuur hebben. Met 37.000 kilometer fietspad en een goede weginrichting in een plat land.
Hierdoor is een helm bij ons minder belangrijk dan in buurlanden. Maar de goede infrastructuur heeft een grote aantrekkingskracht, helaas ook voor snelheidsduivels. Daarom heeft de snorfiets een helmplicht gekregen, waarna de verkoop stopte. De fatbike is in allerlei aspecten een grote verbetering, echt! Maar niet opgevoerd.
Snelheidsverschillen zijn gevaarlijk weten we uit onderzoek. Maar ook uit eigen ervaring en het nieuws. De limiet van 25km voor e-bikes is dan ook op het randje van veilig voor een veilig fietspad. Liefst blijft iedereen op het fietspad daar ruim onder.
In reactie op de brief van de minister van 29 maart, de bijbehorende onderzoeken en het debat vorige week moeten we concluderen dat een kenteken voor àlle ongeveer 4 miljoen e-bikes de enige uitweg uit de misère is. Dat zit zo:
Eerst moeten we erkennen dat zowel de e-bike als de fatbike niet bestaan in de Verkeerswet. Het zijn formeel allemaal fietsen, het zijn "niet-brommers". Je mag op een fiets zo hard als je kan trappen tot de geldende maximumsnelheid. Van kinderfietsje tot racefiets, je moet je aan de verkeersregels houden, maar die fiets zelf hoeft niet langs de Rijksdienst voor Wegverkeer voor een keuring. Je mag ook zelf een fiets knutselen. Alles mag en kan in de categorie fiets.
Wel heeft de Europese Unie regels voor het product 'e-bike'. Trapondersteuning stopt bij 25km/u en nog meer details. Bij trapondersteuning boven de 25km/u vervalt de categorie fiets en moet de e-bike gekeurd worden als speed-pedelec, waarvoor de regels van bromfietsen gelden.
Maar de niet-goedgekeurde producten mogen vrij verhandeld worden voor gebruik op je eigen oprijlaan of weiland. En daarmee rijdt men vervolgens op straat… Omdat de pakkans klein is. En zonder de kentekenplicht blijft dat zo!
Want handhaving werkt alleen als overtreders van de algemene norm een kleine minderheid zijn. De pakkans moet hoog zijn en de sanctie voelbaar. Bij deze grote aantallen lukt dat niet.
Het gedrag van mensen beïnvloeden met een campagne is gruwelijk moeilijk als er producten zijn die uitnodigen om de wet te overtreden. De industrie maakt opvoeren heel makkelijk en aantrekkelijk. De mensen zijn niet te veranderen (leert de geschiedenis met de snorfiets ook), maar die industrie is wel te disciplineren (leert die geschiedenis ook). Doe dat wel goed. Want zou je alleen de fatbike een aparte categorie geven, wat bijvoorbeeld de Fietsersbond wil, dan verzint de industrie iets om er onderuit te komen (leert de geschiedenis ook). Dat is ook geen uitweg. Ook zijn er nu al problemen met gewone e-bikes die te snel gaan. Een kentekenregister is perfect om ongewenste varianten van de weg te houden.
Een kentekenplicht voor die 4 miljoen zou niet veel moeilijker hoeven te zijn dan de helmplicht voor een half miljoen snorfietsers.
- Stap 1. De RDW stelt lijsten op met goedgekeurde modellen samen met de fabrikanten en importeurs.
- Stap 2. Jouw fietsenmaker checkt of je e-bike erop staat. Niet is opgevoerd of op te voeren.
- Stap 3. Voor een paar tientjes krijg je een kenteken achterop en wordt het voorspatbord oranje gemaakt.
Presto! Zo hou je alleen de e-bikes op straat die níet makkelijk op te voeren zijn. Dat zijn een beperkt aantal duurdere modellen fatbikes van vooral Nederlands fabrikaat. Die zijn deugdelijk genoeg om ook op die RDW-lijst te komen. Die willen dat graag, want er zijn een half miljoen snorfietsen te vervangen. Veel fatbikes kunnen dan geen kenteken krijgen. Jammer dan! Illegale meuk.
Zo los je het probleem aan de bron op. De e-bike is dan geen fiets meer maar een motorrijtuig. In de toekomst kan misschien een rijbewijs verplicht worden, dat is goed te onderzoeken: doen de rijbewijslozen het slechter in de statistieken?
Handhaving kan nu fysiek niet opschalen gezien de vrijheid in de categorie fiets. Niet elke agent is een keurmeester, laat staan langs de kant van de weg. Vòòrdat een fiets op de weg komt moet de keuring al in een werkplaats gedaan zijn. Niet pas op straat. Niet op een rollenbank waarvan de lokatie binnen 10 minuten bekend is en die dus weer verplaatst moet woren. Dergelijke controles zijn tè arbeidsintensief.
E-bikes die na de kentekenplicht met veel moeite alsnog opgevoerd worden kunnen dan wèl realistisch beboet worden.
Nu niet. Nu is er binnen de bebouwde kom een motoragent nodig om een snelle e-bike veilig aan te houden. Maar met kenteken kan zo'n fietser met een tienerbrein niet meer een steegje inglippen. Het kenteken is dan al genoteerd, ook vanuit de politieauto. Dubbele boete: aanhouding genegeerd èn snelheidsovertreding of simpelweg gevaarlijk rijden. Als die boete op de deurmat valt dan pakken je ouders die fatbike af.
Voor een eventuele leeftijdslimiet, helmplicht, fatbikes-register moeten de schaarse handhavers die arbeidsintensieve controles doen. Handhaving, zei ik al, werkt alleen als een kleine minderheid de wet overtreedt. Met de enorme aantallen opgevoerde e-bikes kan dat nu niet. Naast wat ik al zei over motoragenten.
Ook na een ongeluk met een e-bike of bij fatbike-overlast in voetgangerszones is een kenteken een manier om de dader terug te vinden. De dreiging van de boete alleen al! Nu is die er totaal niet. Pakkans, heel belangrijk dus.
Het voordeel van een kentekenplicht is dat alle brave burgers met een e-bike gewoon kunnen fietsen zoals altijd, maar nu met minder snelheidsduivels op het fietspad. Oòk de 30.000 tieners die een e-bike nodig hebben om op school te komen. Zij worden niet de dupe van een leeftijdsgrens, een bezwaar van de minister.
Nog een voordeel is dat er een grotere kans is dat gestolen e-bikes weer terug gevonden worden. Fietsenstallingbeheerders die af en toe een rondje lopen om kentekens met hun telefoon te scannen maken gegarandeerd regelmatig iemand heel blij.
Op de korte termijn is het het belangrijkst dat zodra de Tweede Kamer een kentekenplicht wil de verkoop van de op te voeren en opgevoerde e-bikes gelijk afneemt. De foute fatbikes worden waardeloos en onverkoopbaar later. Die komen niet op de lijst toegestane e-bikes. De duurdere Nederlandse merken zullen ervoor zorgen dat hun modellen de kentekenplicht overleven. Ze zullen daarmee adverteren en de garantie geven. Die staan continue in contact met het RDW natuurlijk.
Dus, vraag de minister om een kentekenplicht en de verkoop van foute fatbikes stopt!
