Overslaan en naar de inhoud gaan Government logo | to homepageRijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport MenuIngeklaptMenu unfolted Zoek in Richtlijnen & Draaiboeken Zoeken Trefwoord
COVID-19-vaccinatie van immuungecompromitteerde patiënten Handleiding Bijlage bij de Uitvoeringsrichtlijn COVID-19-vaccinatie 2021 | Versie 13 januari 2021 (versiebeheer zie onderaan pagina)
Totstandkoming In december 2020 werd het eerste COVID-19-vaccin geregistreerd, waarna implementatie van vaccinatie kan volgen. Over de prioritering van groepen voor vaccinatie wordt door de Gezondheidsraad (GR) geadviseerd. De GR heeft geadviseerd te beginnen met oudere personen op basis van de strategie om primair reductie van sterfte en ziekenhuisopname te bereiken, omdat leeftijd de belangrijkste risicofactor is voor een gecompliceerd beloop van COVID-19. Daarnaast zullen zorgmedewerkers in verpleeghuizen worden gevaccineerd om zo mogelijk ook indirecte bescherming te kunnen bieden. Ook ziekenhuispersoneel wordt gevaccineerd.
Verder is er in de loop van de COVID-19-epidemie meer duidelijkheid gekomen over een verhoogd risico op gecompliceerd beloop als gevolg van onderliggende aandoeningen.
Omdat bij sommige groepen van immuungecompromitteerde patiënten sprake is van een duidelijk verhoogd risico op ernstige COVID-19, zullen ook deze personen bij voorrang gevaccineerd worden. Een substantieel deel van hen zal al op basis van leeftijd al worden geprioriteerd voor vaccinatie, personen jonger dan 60 jaar zullen op grond van hun medische indicatie volgen. Ook onder het zorgpersoneel dat gevaccineerd gaat worden, zullen personen zijn die immuungecompromitteerd zijn.
Om voor immuungecompromitteerde patiënten optimale adviezen te formuleren, is er door de LCI-RIVM gevraagd aan de medische beroepsgroepen om gemandateerde professionals af te vaardigen om tot een gezamenlijke handleiding te komen.
Aan dit overlegplatform participeerden behandelaars van de volgende verenigingen:
Nederlandse Internisten Vereniging, deelverenigingen: Nederlandse Vereniging voor Hematologie; M.D. Hazenberg, I. Nijhof Nederlandse Vereniging van hiv-behandelaren; J. Gisolf Nederlandse Vereniging voor Immunologie; V. Dalm, T.W. Kuijpers Nederlandse Vereniging voor Internist-infectiologen; A. Goorhuis, L.G. Visser Vereniging voor Medische Oncologie; R. van Alphen, A. van der Veldt, E.G.E. de Vries Nederlandse Federatie voor Nefrologie; H. van Hamersvelt, J.S. Sanders, O. Teng, J. Wetzels, R. Duivenvoorden Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde; P. Fraaij, N. Wulffraat Nederlandse Vereniging voor Reumatologie; R. Landewé, G.J. Wolbink Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen; A. van Bodegraven, H.H. Fidder Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie: zie namen van de betrokken artsen bij tabel Dermatologische patiënten; Nederlandse Vereniging voor Neurologie; D. van de Beek, J. Killestein Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose; R.E. Jonkers, R. Hoek
Het eerste overleg vond plaats 21 december 2020, op 7 januari 2021 werd de eerste draft gepresenteerd, waarna input van de verschillende behandelaren naar aanleiding van de vergaderingen werd verwerkt.
Na de uiteindelijke afstemming kon deze eerste handleiding worden gedeeld met de Gezondheidsraad en gepubliceerd op 14 januari 2021 op de LCI-website.
Periodieke updates zullen plaatsvinden op basis van nieuwe data over veiligheid en effectiviteit van COVID-19-vaccins bij deze patiëntencategorie, internationale ontwikkelingen op het terrein van optimale vaccinatie strategieën bij deze patiënten, het beschikbaar komen van nieuwe vaccins, en toediening-specifieke afwegingen.
Redactie: Marloes Bongers (Landelijk Coördinatiecentrum Infectieziekten, RIVM), Lieke Sanders (Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM), Albert Vollaard (Landelijk Coördinatiecentrum Infectieziekten, RIVM) Met medewerking van: prof. Leo Visser (afdeling infectieziekten LUMC), Bram Goorhuis (afdeling Infectieziekten, Centrum voor Tropische Geneeskunde & Reizigersgeneeskunde, Amsterdam UMC)
Contact: LCI-secretariaat Antonie van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Telefoon: 030-274 7000 E-mail: lci@rivm.nl
Samenvatting Op het moment van opstellen van deze handleiding (januari 2021) is er sprake van een hoge incidentie van COVID-19 met hoog infectierisico ook voor ernstig immuungecompromitteerde patiënten, die een verhoogd risico hebben op een gecompliceerd beloop van COVID-19. Vanwege de programmatische aanpak bij de vaccinatiecampagne worden alle immuungecompromitteerde patiënten opgeroepen voor vaccinatie.
Vanwege het belang van bescherming tegen ziekte en overlijden is prioritering van vaccinatie voor de patiënten belangrijk, ook al is er mogelijk sprake van verminderde effectiviteit van vaccinatie ten gevolge van immuundeficiëntie of immuunsuppressie door de fase van de onderliggende ziekte of behandeling, of door gebruik van immuunsuppressiva. In deze fase van de epidemie wordt geadviseerd om vaccinatie niet uit te stellen tot een moment dat er mogelijk een betere vaccinatierespons verwacht kan worden. Na vaccinatie blijven nog alle standaard preventieve maatregelen om infectie te voorkomen van kracht, omdat data over effectiviteit van vaccinatie bij deze groep ontbreken.
Er zijn meerdere vaccins tegen COVID-19 in ontwikkeling en er zijn nu twee mRNA-vaccins geregistreerd. Deze vaccins lijken op dit moment zeer effectief bij ouderen en zijn naar verwachting veilig bij immuungecompromitteerde patiënten. Het risico van eventuele bijwerkingen van vaccinatie weegt niet op tegen het risico van COVID-19 doormaken. Daarom worden deze mRNA-vaccins geadviseerd. De optie om naast de patiënt ook huishoudcontacten van ernstig immuungecompromitteerde patiënten te vaccineren, wordt nog uitgewerkt. Er zijn nog maar weinig data over de afname van transmissie na vaccinatie beschikbaar.
Deze handleiding zal periodiek worden herzien als andere effectieve vaccins geregistreerd worden en beschikbaar komen, en op basis van nieuw onderzoek over COVID-19-vaccinatie van immuungecompromitteerde patiënten.
Algemene principes Voor algemene informatie voor professionals over COVID-19-vaccinatie: https://www.rivm.nl/COVID-19vaccinatieprofessionals en https://lci.rivm.nl/richtlijnen/covid-19-vaccinatie.
Doelstelling De doelstelling van deze handleiding is om uitvoerende professionals bij de GGD, de huisartspraktijk, in verpleeghuizen en instellingen, en in het ziekenhuis een handvat te bieden bij de uitvoering van hun taak bij vaccinatie van immuungecompromitteerde patiënten tijdens de COVID-19-vaccinatiecampagne in de huidige fase van de pandemie.
Relatief risico op gecompliceerd beloop van verschillende patiëntencategorieën Niet van alle patiënten die immuungecompromitteerd zijn, is bekend of zij een verhoogd risico hebben op een gecompliceerd beloop bij SARS-CoV-2-infectie door de onderliggende aandoening en/of medicatie, of dat dat mede door andere risicofactoren (bijv. leeftijd, obesitas) bepaald wordt. Algemeen mag worden aangenomen dat naarmate iemand meer immuungecompromitteerd is, COVID-19 ernstiger zal verlopen en mogelijk de vaccinatie minder zal beschermen.
Voor de prioritering van COVID-19-vaccinatie is gekozen om te starten met vaccineren bij ouderen boven de 60 jaar (oudste groepen eerst) en daarna medische risicogroepen bij mensen tussen 18 en 60 jaar. Selectie hierbij vindt plaats volgens de brede indicaties die worden gehanteerd voor de jaarlijkse influenzavaccinatie bij de huisarts. Deze keuze is door de Gezondheidsraad geadviseerd vanwege het sterk verhoogde risico op ernstige ziekte en overlijden ten gevolge van COVID-19 met toename van de leeftijd.
Effectiviteit Afhankelijk van de mate van immuunsuppressie van patiënten, zal de effectiviteit van vaccinatie minder goed kunnen zijn. Gezien het hoge risico op infectie tijdens de COVID-19-pandemie in deze periode, en het verhoogde risico op een gecompliceerd beloop van COVID-19 juist bij deze patiënten, wordt ook gedeeltelijke protectie nog belangrijk geacht. Daarbij komt dat de COVID-19-vaccins naar verwachting veilig zijn. Dit leidt tot een gunstige benefit-risk-afweging.
Gezien de verwachte gereduceerde effectiviteit, blijven voor alle immuungecompromitteerde patiënten nog dezelfde maatregelen op het terrein van social distancing, hygiëne en testen bij klachten, onveranderd van kracht ook na de vaccinaties. Bij verandering in incidentie van COVID-19 of veranderingen op het terrein van (her)vaccinatie of profylaxe, zal worden aangegeven wanneer deze preventiestrategie kan worden aangepast.
Veiligheid De mRNA-vaccins, virusplatform-vaccins en subunit-vaccins bevatten geen levend (verzwakt) virus. Dit betekent dat er geen risico is op een vaccinvirus of platformvirusinfectie bij immuungecompromitteerde patiënten. De reactogeniciteit en bijwerkingen van het Pfizer-BioNTech mRNA-vaccin zijn in het algemeen relatief mild van aard, van korte duur en van voorbijgaande aard. Vaccinatie met mRNA-vaccins is daarmee volgens de Gezondheidsraad naar verwachting veilig, ook bij immuungecompromitteerde patiënten.
Of de mRNA-vaccins resulteren in een verhoogd risico op immuungerelateerde bijwerkingen in specifieke groepen immuungecompromitteerde patiënten is onbekend, omdat dit niet onderzocht is. De bijsluitertekst van de mRNA-vaccins meldt daarom dat veiligheid bij deze patiënten niet gegarandeerd kan worden, hoewel men in theorie verwacht dat de veiligheid goed zal zijn en het risico van vaccinatie niet opweegt tegen het risico van COVID-19 doormaken. Internationale en nationale registratie van het optreden van specifieke bijwerkingen na vaccinatie met mRNA-vaccins zal moeten leiden tot meer gegevens over invloed van vaccinatie op het ziektebeloop bij de verschillende categorieën van immuungecompromitteerde patiënten (veiligheid) en het optreden van COVID-19-infectie ondanks vaccinatie (effectiviteit). Veronderstelde bijwerkingen na vaccinatie moeten worden doorgegeven aan het Lareb in Nederland.
Terwijl eerst de mRNA-vaccins gebruikt zullen worden, zal bij vrijgeven van andere typen vaccins ook het veiligheidsaspect voor immuungecompromitteerden worden besproken in deze handleiding, als deze alternatieve vaccins ook als optie worden gezien voor deze specifieke groep patiënten vanwege waarschijnlijk gelijke of betere effectiviteit. Ook zal in de handleiding worden opgenomen wanneer er bij specifieke groepen van immuungecompromitteerde patiënten reden is om van gebruik van een bepaald type vaccins af te zien.
Vaccin 1. Keuze bij prioritering COVID-19-vaccinatie: Bij de keuze van prioritering van vaccinatie spelen meerdere factoren:
de geformuleerde strategieën van de Gezondheidsraad (GR): verminderen van (ernstige) ziekte en sterfte als gevolg van COVID-19; terugdringen van verspreiding van SARS-CoV-2; voorkomen van maatschappelijke ontwrichting de ernst van de epidemie op het moment, waarbij de noodzaak tot vaccinatie wordt beïnvloed door de wens om zo snel mogelijk (evt. partiële) bescherming te kunnen verkrijgen (risico op infectie); gepubliceerde effectiviteit en veiligheidsdata over een vaccin en de beoordeling per vaccin door de GR (op dit moment nog beperkt tot de mRNA-vaccins); beschikbaarheid: de aanwezigheid van voorraden van het vaccin en mogelijkheid het toe te dienen; prioritering van specifieke medische risicogroepen binnen de totale populatie vanwege een verhoogd risico op gecompliceerd beloop bij die patiëntengroepen (risico op complicaties).
Voor het mRNA BNT162b2-vaccin van BioNTech/Pfizer dat nu geregistreerd is en waarvan effectiviteit en de eerste reactogeniciteits- en veiligheidsdata voorhanden zijn, beoordeelde de GR de benefit-risk-afweging van mRNA-vaccinatie als gunstig bij medische hoogrisicogroepen. Dit omdat hoge effectiviteit ook bij ouderen en in de diverse subgroepen gezien werd, met een goede veiligheid (relatief beperkte bijwerkingen). Data zijn echter alleen beschikbaar binnen de huidige studieduur en alleen voor immuuncompetente personen tussen de 16 en 90 jaar. Samenvattend wordt op basis van de huidige beschikbare gegevens geadviseerd om tijdens deze fase van de epidemie met hoge incidentie hoogrisicopatiënten met ernstige immuunsuppressie te vaccineren met mRNA-vaccins vanwege hun bewezen hoge effectiviteit in immuuncompetente volwassenen en in ouderen, de verwachte goede veiligheid en de beschikbaarheid. Naar verwachting heeft het tweede mRNA-vaccin Moderna een zelfde profiel als het Pfizer/BioNTech-vaccin.
Over de prioritering van specifieke patiëntengroepen binnen de medische hoog-risicogroepen, wordt nog een volgend advies gegeven, evenals over andere vaccins die beschikbaar komen. Hiervoor moeten de data en registratie van deze andere vaccins worden afgewacht. Zodra andere typen COVID-19-vaccins beschikbaar komen, zal ook hierover worden geadviseerd door de GR.
Bij minder hoog risico op gecompliceerd beloop van COVID-19 vanwege een onderliggende aandoening, wordt het standaardproces gevolgd volgens de vaccinatiestrategie van VWS. Dat valt buiten deze handleiding.
Gebruik van één type vaccin: Bij vaccinatie van patiënten heeft het de voorkeur te vaccineren met 1 type vaccin en niet bij de tweede dosis een ander type vaccin of een vaccin van hetzelfde type maar van een andere producent te gebruiken. Geen uitgestelde 2e vaccinatie: bij massavaccinatiecampagnes wordt nu gesuggereerd dat vanwege beperkte voorraden van de nu beschikbare mRNA-vaccins langer uitstel van een tweede dosis een optie is om sneller bevolkingsimmuniteit te bereiken en te starten met zoveel mogelijk mensen met de eerste dosis te vaccineren. De berekeningen hierbij gaan uit van een goede effectiviteit enige weken na 1 dosis, op basis van (nog beperkte) gegevens uit fase 3 onderzoeken van de beide mRNA-vaccins. Echter, bij immuungecompromitteerde patiënten is mogelijk na één dosis van een dergelijke effectiviteit nog geen sprake. Daarom wordt geadviseerd niet af te wijken van de registratietekst bij immuungecompromitteerde patiënten: een tweede dosis is altijd nodig en moet ook niet worden uitgesteld langer dan de 3 weken (Pfizer-BioNTech) of 4 weken (Moderna). Deze termijnen zijn gebruikt in de fase-3-onderzoeken die onderzochten wat het effect was op bescherming tegen (ernstige) ziekte. Dit is ook de vaccinatiestrategie zoals nu geadviseerd door de GR. Geen dubbele dosis of 3e vaccinatie: Veiligheid is beperkt onderzocht van hogere doses mRNA-vaccins dan de huidige vaccins waarbij hogere reactogeniciteit werd waargenomen. Er is gekozen voor de huidige hoeveelheid mRNA in het fase-3-onderzoek vanwege een al hoge effectiviteit met deze dosis. Of en wanneer er nog geboosterd zou moeten worden met een 3e vaccinatie bij immuungecompromitteerden voor het mogelijk bereiken van betere effectiviteit of langduriger bescherming, is onbekend. Ook veiligheid/reactogeniciteit van een derde vaccinatie is onbekend. Daarom wordt geadviseerd geen hogere dosis en evenmin een 3e vaccinatie aan te bieden. Dat kan alleen in onderzoeksverband. Indien er nieuwe data komen, kan het huidige advies mogelijk worden aangepast voor specifieke patiëntengroepen indien er vaccins beschikbaar zijn. 3. Vaccintiming:
Bij een programmatische aanpak is er niet veel vrijheid om zelf keuzes te maken voor een specifiek tijdstip voor vaccinatie tijdens de campagne. De vaccinatie wordt geregeld via de GGD en de huisartspraktijk. Vanwege beperkte voorraden en houdbaarheid van de vaccins zal er vooralsnog weinig mogelijkheid zijn voor een individuele benadering, zoals tijdelijk uitstel van vaccinatie. Gezien de hoge incidentie van COVID-19 op het moment van het opstellen van deze handleiding en het hoge risico op complicaties bij infectie, is het belangrijk dat medische risicogroepen gevaccineerd worden zodra zij worden uitgenodigd en op het voorgestelde moment, ondanks mogelijk beperkte vaccineffectiviteit door immuunsuppressie op het moment van vaccinatie. Tijdelijk uitstel is logistiek nu te complex en zou zelfs het verkrijgen van gedeeltelijke bescherming kunnen vertragen. In deze handleiding wordt verder verhelderd bij specifieke patiëntengroepen bij welke termijnen rond therapie of transplantatie er een betere effectiviteit van het COVID-19-vaccin verwacht mag worden (zie beneden). Echter, zoals boven vermeld: op dit moment dient vaccineren binnen die termijn mogelijk te zijn binnen het programma. Bij een meer individuele benadering, in een andere fase van de epidemie en bij voldoende aantallen vaccins kunnen dergelijke termijnen wel een rol gaan spelen bij de timing van vaccinatie. Dat zal in nieuwe versies van deze Handleiding dan verder worden verhelderd en onderbouwd met bestaande literatuur en met nieuw verkregen data over vaccinatierespons bij immuungecompromitteerde patiënten. 4. Vaccinatieregistratie in het COVID-19-vaccinatie Informatie- en Monitoringsysteem (CIMS): Registratie van vaccinatiestatus is vrijwillig en op basis van informed consent bij de GGD of huisarts. Bij personen met een verwachte beperkte vaccinatierespons ten gevolge van onderliggende aandoeningen of medicatie, is registratie echter van groot belang om hen snel te kunnen oproepen voor eventuele hervaccinatie, mocht dat nodig blijken. Voor het bepalen van de effectiviteit van de vaccinatie en het monitoren van specifieke bijwerkingen van vaccintypes of -batches is registratie ook essentieel. Registratie in CIMS wordt dus sterk aanbevolen. Daarbij wordt overigens niet genoteerd wat de onderliggende aandoening van de patiënt is.
Kinderen In de huidige strategie van VWS wordt een ondergrens van de leeftijd van 18 jaar gehanteerd voor de vaccinatie met mRNA -vaccins. Het nu beschikbare Pfizer-BioNTech mRNA-vaccin is geregistreerd voor gebruik bij personen ouder dan 16 jaar, het Moderna mRNA-vaccin ouder dan 18 jaar. De vaccins kunnen daarom nog niet gebruikt worden voor immuungecompromitteerde kinderen en adolescenten beneden die leeftijd. De Gezondheidsraad zal nog nader adviseren of voor specifieke groepen adolescenten van 16-18 jaar een uitzondering kan worden gemaakt.
Daarnaast lopen er diverse studies naar vaccinatie bij kinderen en er zullen er nog meerdere volgen.
Interactie vaccinatie en medicatie Voor een overzicht van immuunsuppressieve medicatie inclusief doseringen bij chronisch inflammatoire aandoeningen en het effect hiervan op vaccinatie: check https://lci.rivm.nl/richtlijnen/vaccinatie-bij-chronisch-inflammatoire-aandoeningen.
Bij stabiele ziekte en gebruik van immuunsuppressiva is er geen noodzaak medicatie te staken of aan te passen op het moment van vaccinatie. Medicatie mag alleen gestaakt worden in overleg met de behandelaar van patiënt. In veel richtlijnen wordt standaard aanbevolen niet tijdens een actieve fase van een chronisch inflammatoire aandoening, zoals reumatoïde artritis of IBD, te vaccineren. Dit wordt in de huidige fase van de epidemie niet als contra-indicatie gezien. Deze benadering is conform die genoemd bij Vaccin-timing punt a (zie boven). Indien de mogelijkheid bestaat te wachten met starten van immuunsuppressiva, heeft het voorkeur minimaal 2 weken vóór start ervan te vaccineren voor het bereiken van betere effectiviteit. Dan is in elk geval de essentiële eerste dosis zonder immuunsuppressiva toegediend. Bij voorkeur wordt langer gewacht, zodat ook de tweede dosis kan worden gegeven vóór start (4-6 weken), maar dit zal in praktijk vaak niet mogelijk zijn. Bij specifieke immuunsuppressiva (b.v. B-cel-depleterende therapie) kan op basis van bestaande en nieuwe data voor een ander interval gekozen worden. Dat zal dan worden opgenomen in de onderstaande tabellen. Kortdurend gebruik van orale corticosteroïden gedurende minder dan 14 dagen (‘stootkuur’) is in algemeen geen reden om vaccinatie uit te stellen. Chemotherapie bij maligniteiten: in de meeste internationale richtlijnen (o.a. IDSA-richtlijn) wordt door experts geadviseerd in de 2 weken vóór start van chemotherapie en tot 3 maanden na de laatste kuur niet te vaccineren, om daarmee een zo optimaal mogelijke vaccinatierespons te krijgen. De vaccinatierespons binnen of buiten deze termijnen bij de verschillende typen chemotherapie is echter vaak niet goed onderzocht om dit advies voldoende te onderbouwen. Bij cyclische toediening van chemo- of immuunsuppressieve therapie of modulerende medicatie is ook niet goed bekend of vaccinatie bij voorkeur het beste net vóór, in de eerste week van of tussen cycli gegeven kan worden. Daarom is er geen noodzaak rekening te houden met deze termijnen bij de planning voor vaccinatie in deze hoogrisicofase van de vaccinatiecampagne. Alleen bij specifieke chemo/immunotherapie kan tijdelijk uitstel geadviseerd worden vanwege veronderstelde afwezigheid van vaccinatierespons (zie hieronder). Vaccinatie van huishoudcontacten De geregistreerde indicatie van de mRNA COVID-19-vaccins is preventie van ziekte, zoals dat in de fase-3-onderzoeken is vastgesteld. Of vaccinatie tegen COVID-19 asymptomatische infectie of milde infectie voorkomt, zodat transmissie van COVID-19 door uitscheiding van SARS-CoV2 virus beperkt kan worden, is nog onbekend. Daarmee is onbekend of de GR-strategie ‘terugdringen van verspreiding van SARS-CoV-2’ door ringvaccinatie van huishoudcontacten van ernstig immuungecompromitteerde patiënten kan worden bereikt met de mRNA-vaccins. Ringvaccinatie wordt wel geadviseerd voor de huidige influenzavaccinatie voor huishoudcontacten van ernstig immuungecompromitteerde patiënten. Vanwege de huidige schaarste aan COVID-19-vaccins wordt op dit moment geadviseerd eerst de kwetsbare patiënten te vaccineren met hopelijk enige directe bescherming tegen COVID-19. Voor een selecte groep van ernstige immuungecompromitteerde patiënten zal worden verzocht aan de Gezondheidsraad om te adviseren volwassen huishoudcontacten ook eerder in aanmerking te laten komen voor vaccinatie dan anderen in het leeftijdscohort beneden de 60 jaar. Dit betreft huishoudcontacten van:
Hematologische patiënten met ernstige immuunsuppressie; Transplantatiepatiënten in het eerste jaar na transplantatie; Patiënten met solide tumoren die celtherapie (CART) of autologe stamceltherapie ondergaan; Patiënten die B-cel depleterende therapie ondergaan of recent hebben ondergaan, inductiebehandelingen met hoge doses van specifieke immuunsuppressiva (b.v. cyclofosfamide), of na recente behandeling met ATG of alemtuzumab, vanwege de veronderstelde beperkte humorale vaccinatierespons. De termijn na laatste dosis die daarbij gehanteerd moet worden, wordt nog afgestemd.
Besluitvorming hierover zal volgen, net als de implementatie ervan, nadat de meest kwetsbare groep, de ouderen, zijn gevaccineerd.
In 2021 komen alle volwassenen jonger dan 60 jaar in aanmerking voor vaccinatie en daarmee zal mogelijk het infectierisico voor andere immuungecompromitteerde personen afnemen. Kinderen en jongeren (onder de 18 jaar) komen nog niet voor vaccinatie in aanmerking vanwege het ontbreken van registratie voor deze leeftijdsgroep, dus jongere huishoudcontacten kunnen nog niet gevaccineerd worden.
Bepaling van immuunmarkers en/of serologie Onderzoek naar de immunologische respons bij de verschillende vaccins kan plaatsvinden in onderzoeksverband via behandelend artsen. Vanuit het belang van mortaliteitsreductie en bestrijding van ernstige COVID-19 geldt het advies aan de patiënten met het hoogste risico op ernstige ziekte het naar verwachting meest effectieve vaccin toe te dienen, conform het advies van de GR. Er is nog geen gedefinieerde ‘correlate of protection’ bij COVID-19 en antistoftiters dalen standaard na infectie en na vaccinatie. Op basis van antistoftiters kan bescherming of juist gebrek aan immuniteit na een infectie of na vaccinatie vooralsnog niet worden bepaald. Groepsvaccinatie zoals nu voorgesteld wordt tijdens een uitbraak of pandemie, is wezenlijk anders dan individuele patiëntenzorg op maat. Gezien de ernst van de epidemie en het hoge risico op gecompliceerd beloop bij immuungecompromitteerde patiënten, wordt geadviseerd geen voorafgaande bepalingen van immuunmarkers/antistoffen te verrichten of af te wachten buiten onderzoeksverband en snel te vaccineren volgens de oproep. Ook na vaccinatie is bepaling van serologische respons aan de behandelend arts. Het kan een functie hebben in het kader van klinische zorg, of binnen onderzoeksverband, maar het mag een snelle implementatie van vaccinatie of toediening van een geïndiceerde tweede dosis niet vertragen. Dit is ook conform de standaard vaccinatiepraktijk. Een eerdere bewezen SARS-CoV-2-infectie is geen reden om niet te vaccineren. De kans op een volgende SARS-CoV-2-infectie bij beperkte immuniteit bij immuungecompromitteerde patiënten kan verhoogd zijn; Ook in aanwezigheid van antistoftiters voorafgaand aan een COVID-19-vaccinatie wordt vaccinatie niet ontraden omdat een ‘correlate of protection’ op basis van een drempelwaarde van antistoftiters vooralsnog ontbreekt. Vaccinatie kan de immuniteit een booster geven. Dit is ook conform de standaard vaccinatiepraktijk (bijv. advies tot jaarlijkse influenzavaccinatie ondanks doorgemaakte eerdere influenza-infectie met dezelfde virusstrain die in het vaccin zit). Bij veranderende inzichten op basis van onderzoeken naar bepalende (immunologische) factoren voor de vaccinatierespons, en ‘correlate of protection’ criteria (de cellulaire respons kan ook een rol spelen) zal dit worden aangepast. Specifieke adviezen Dermatologische patiënten Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Psoriasis en hidradenitis suppurativa
Biologicals: anti-TNF-alpha, anti-IL12/23, anti-IL17, anti-IL23
Ja
Ja
Voor of tijdens
Ref 1,2,3,4
Anti-PDE4
Ja
Ja
Voor of tijdens
Ref 1,2,3,4
Conventionele systemische behandelingen: methotrexaat, cyclosporine, fumaarzuur, acitretine
Ja
Ja
Voor of tijdens
Ref 1,2,3,4
Eczeem en urticaria
Biologicals: anti-IL4/13, anti-IgE
Ja
Ja
Voor of tijdens
Ref 5,6 Gezien atopische constitutie mogelijk verhoogd risico op allergische / anafylactische reacties: standaard observatieduur van minimaal 15 minuten. Bij een geschiedenis van anafylaxie: 30 minuten. Setting voor vaccinatie dient te zijn waarin anafylaxie behandeld kan worden. Mogelijk is dit ook van belang voor patiënten met mastocytose.
JAK-remmers
Ja
Ja
Voor of tijdens
Ref 5,6
Conventionele systemische behandelingen: cyclosporine, methotrexaat, azathioprine, mycofenolzuur
Ja
Ja
Voor of tijdens
Ref 5,6
Auto- immuunziekten (SLE, dermato- myositis, vasculitis, sclerodermie)
Prednison, cyclosporine, azathioprine, methotrexaat, mycofenolaat-mofetil, HIVIG, plaquenil, dapson
Ja
Ja
Voor of tijdens
Ref 6
Auto-immuun- blaarziekten
B-cel-depleterende therapie2
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Huid- maligniteiten
Cutane B-cel lymfomen
B-cel-depleterende therapie
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Melanomen
Immune checkpoint inhibitoren (anti CTLA4 en/of anti PD-1)
Ja
Ja
In overleg met oncoloog
Gevorderde basaalcel- carcinomen
Hedgehog inhibitoren
Ja
Ja
Voor, tijdens of na
Superficiële basaalcel- carcinomen en actinische keratosen
Imiquimod
Ja
Ja
Voor of na
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening. Tijdelijk uitstellen is bij behandel indicaties voor imiquimod niet van belang. Een ander beleid bij meer geïndividualiseerd beleid kan nog volgen.
Cutane lymfomen
Chemotherapie
Ja
Ja
Advies (hemato)oncoloog voor chemotherapie bij lymfomen volgen
Documenten waarop dit advies gebaseerd is:
National Psoriasis Foundation (NPF) task force: COVID-19 Task Force Guidance Statements. National Psoriasis Foundation. December 12, 2020. https://www.psoriasis.org/covid-19-task-force-guidance-statements. Statement British Association of Dermatologists (BADBIR): https://www.bad.org.uk/shared/get-file.ashx?itemtype=document&id=6962 Statement International Psoriasis Council (IPC): https://www.psoriasiscouncil.org/blog/IPC-Statement-on-SARS-CoV-2-Vaccines-and-Psoriasis.htm Statement Skin Inflammation and psoriasis international network (SPIN):advice follows IPC ACAAI Guidance on Risk of Allergic Reactions to the Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine. December 14, 2020. https://acaai.org/news/american-college-allergy-asthma-and-immunology-releases-guidance-risk-allergic-reactions-pfizer Information from the American College of Rheumatology Regarding Vaccination Against SARS-CoV-2. American College of Rheumatology. https://www.rheumatology.org/Portals/0/Files/ACR-Information-Vaccination-Against-SARS-CoV-2.pdf. Baker D et al. COVID-19 vaccine-readiness for anti-CD20-depleting therapy in autoimmune diseases Clinical and Experimental Immunology, 202: 149–161 Bijdragen: Inzake therapie Psoriasis en hidradenitis suppurativa: Prof. Dr. E.P. Prens; Prof. Dr. E.M.G.J. De Jong; Prof. Dr. P.I. Spuls; Dr. M. Seyger; Dr. E.M. Baerveldt. Inzake therapie eczeem en urticaria: Dr. M.S. de Bruin-Weller, Dr. M.L.A. Schuttelaar. Inzake therapie: HIVIG, Plaquenil en Dapson, rituximab: Dr. B. Horvath. Inzake therapie huidmaligniteiten: Dr. J.M. Muche, Dr. K. Mosterd, Dr. N.A. Kukutsch, Dr. M. Wakkee, Dr. M.B. Crijns, Drs. M. Tebbe.
Hematologische patiënten Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Hematologie
Chemotherapie inclusief tyrosine kinase remmers, IMiDs1
Ja
Ja
Zie algemene principes
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening. Ringvaccinatie van volwassen huisgenoten*
B-cel-depleterende therapie2
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening. Ringvaccinatie van volwassen huisgenoten*
Autologe en allogene stamcel-transplantatie
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: overweeg uitstel met 3 mnd na laatste kuur
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening. Ringvaccinatie van volwassen huisgenoten*
Graft versus host disease
Ja
Ja
Geen voorkeur
CAR T celtherapie
Ja
Ja
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening. Ringvaccinatie van volwassen huisgenoten*
1 Behalve B cel-depleterende therapie; 2 Rituximab, obinutumumab, ATG, alemtuzumab. * Op het moment van opstellen van deze Handleiding nog geen onderdeel van het vaccinatieprogramma.
Immuungecompromitteerde kinderen >16 jaar Vaccinatie zal alleen mogelijk zijn vanaf 18 jaar. Er zal mogelijk een uitzondering worden gemaakt voor specifieke patiëntengroepen van adolescenten >16 jaar. Daarover wordt nog bericht. Bij aanpassing van de minimum leeftijd voor vaccinatie, bij andere uitzonderingen of aanpassingen, zal dat in de Handleiding worden opgenomen in overleg met de kinderartsen.
Kankerpatiënten (solide tumoren) Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Solide tumoren
Alle
Ja
Ja
Onbekend, daarom geen specifiek advies
Het advies van de verschillende internationale oncologische organisaties is om patiënten met solide tumoren te laten vaccineren tegen COVID-19. Het is nog niet duidelijk of alle patiënten wel een goede immuunrespons kunnen ontwikkelen. Hier zal nog onderzoek naar gebeuren. Totdat meer bekend is, is men dus niet zeker van goede bescherming. Daarom zal het advies voor beschermde voorzorgsmaatregelen na vaccinatie nog steeds van toepassing zijn.
Hoge dosis chemotherapie met autologe en/of celtherapie: TIL / TCR / CAR
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: overweeg uitstel met 3 mnd na laatste kuur
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Chemotherapie
Ja
Ja
Onbekend, daarom geen advies
Immuun therapie
Ja
Ja
Geen specifiek tijdstip
Tyrosine kinase remmers
Ja
Ja
Geen specifiek tijdstip
Radiotherapie
Ja
Ja
Geen specifiek tijdstip
Longpatiënten Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Pulmonale oncologie
Systemische chemotherapie
Ja
Ja
n.v.t.
Advies NVMO/sectie oncologie: Wij stellen voor om aan kankerpatiënten met chemotherapie te adviseren zich tegen het coronavirus te laten vaccineren analoog aan het griepvaccin en dit niet uit te stellen tot na de chemotherapie (zoals bv bij de pneumokokken vaccinatie)
Tyrosine kinase remmers
Ja
Ja
Geen specifiek tijdstip
Immunotherapie
Ja
Ja
n.v.t.
CPI
Ja
Ja
ILD / systeemziekte
Steroïden maintenance
Ja
Ja
Voor en na
Geen restricties t.a.v. timing, bij voorkeur vóór start therapie
Methyl-prednisolone pulse
Ja
Ja
Indien mogelijk voor of >1 maand na behandeling
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
MTX / AZA / MMF / anti-TNF-alpha
Ja
Ja
Bij voorkeur geven voor start therapie
Indien onderhoudsbehandeling geen uitspraak optimale timing mogelijk
B-cel depleterende therapie (Anti-CD20; Rituximab)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
JAK-STAT-inhibitor
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Infectieziekten
CF
Ja
Ja
n.v.t.
Non-CF bronchiëctasieën
Ja
Ja
n.v.t.
PID/CVID
Ja
Ja
n.v.t.
Overlap met NVVI
Long-/hart transplantatie
Na LOTx / HTx / HLTx
Ja
Ja
Bij voorkeur na eerste 3 maanden
Advies LOTTO (NTV) Ook voor kinderen 16-18 jaar*
Voor LOTx / HTx / HLTx
Ja
Ja
Bij voorkeur vóór transplantatie geven
Ook voor kinderen 16-18 jaar*
Na ACR/AMR behandeling met methyl-prednisolone pulse (MPS)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: vóór of 1 maand na behandeling
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening,
Na ACR/AMR behandeling (ATG, rituximab)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: bij voorkeur > 3 maanden
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening. Indien onderhoudsbehandeling geen uitspraak optimale timing mogelijk.
Na ACR/AMR behandeling (alemtuzumab)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: bij voorkeur > 3 maanden
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening. Indien onderhoudsbehandeling geen uitspraak optimale timing mogelijk.
Neurologische patiënten Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Multiple sclerosis
B-cel-depleterende therapie (Anti-CD20; Rituximab, ocrelizumab)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis rituximab. Indien mogelijk > 2 wkn na laatste dosis ocrelizumab
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening.
Injectables (interferon-beta, glatirameer)
Ja
Ja
n.v.t.
Sfingosine-1-fosfaat receptor modulatoren (Fingolimod, Siponimod, Ozanimod)
Ja
Ja
Niet onderbreken voor vaccinatie i.v.m. risico rebound
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Immuun- reconstitutie- therapie (B- en T-celdepletie) (alemtuzumab, cladribine, aHSCT)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Dimethylfumaraat
Ja
Ja
n.v.t.
Teriflunomide
Ja
Ja
n.v.t.
Nierpatiënten Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Nier- transplantatie- patiënten
Pre-transplantatie
Ja
Ja
Bij voorkeur pre-transplantatie
Bij voorkeur eerste vaccinatie 2 weken vóór transplantatie
Standaard immuun- suppressie inclusief CNI, proliferatie- remmer en corticosteroïden
Ja
Ja
Bij voorkeur vanaf 6 weken na niertransplantatie
Conform Influenza
Rejectie- behandeling met methylprednisolon
Ja
Ja
Vanaf 2 weken na behandeling
Inductie- of rejectie- behandeling ATG dan wel alemtuzumab
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: bij voorkeur > 3 maanden na behandeling met alemtuzumab of ATG
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening.
B-cel-depleterende therapie (o.a. rituximab)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Auto-immuun- systeemziekte (zoals SLE en ANCA vasculitis) met renale betrokkenheid
Inductie- behandeling met cyclofosfamide
Ja
Ja
Bij ANA-positieve auto-immuunziekte monitoring op ziekteactiviteit na vaccinatie
Inductie- of onderhouds- behandeling met MMF, azathioprine en/of prednison
Ja
Ja
Bij ANA-positieve auto-immuunziekte monitoring op ziekteactiviteit na vaccinatie
Behandeling met anti-CD20 zoals rituximab
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening.
Behandeling met andere biologicals
Ja
Ja
Glomerulaire ziektes
Inductie- behandeling met cyclofosfamide
Ja
Ja
Inductie- of onderhouds- behandeling met MMF, azathioprine en/of prednison
Ja
Ja
Nog onvoldoende bekend over kans op relapse van de meeste zeldzame nierziektes
Onderhouds- behandeling met plasmaferese
Ja
Ja
Bij voorkeur zo kort mogelijk na plasmaferese
aHUS
Inductie- behandeling met plasmaferese
Ja
In overleg met behandelend nefroloog
Bij voorkeur na afronding van inductiebehandeling
Onderhouds- behandeling met plasmaferese
Ja
In overleg met behandelend nefroloog
Bij voorkeur zo kort mogelijk na plasmaferese
Behandeling met eculizumab
Ja
In overleg met behandelend nefroloog
In overleg met behandelend nefroloog
Gezien onzekerheid over invloed vaccin op activiteit aHUS alleen onder strikte controle
Patiënten met maag-darm-lever aandoeningen Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Idiopathische chronische inflammatoire darmontsteking (IBD)
Expectatief (niet medicamenteus)
Ja
Ja
n.v.t.
Corticosteroïden
Ja
Ja
n.v.t.
Bij onderhoudstherapie vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie tijdens toediening
Mesalazine-derivaten
Ja
Ja
n.v.t.
Thiopurine-derivaten
Ja
Ja
n.v.t.
Methotrexaat
Ja
Ja
n.v.t.
Biologicals (anti-inflammatoir met blokkering van pro-inflammatoire signalering, zoals anti-TNF-alpha)
Ja
Ja
n.v.t.
Biologicals (anti-inflammatoir met blokkering cell trafficking, zoals a4b7-blokkade)
Ja
Ja
n.v.t.
Small molecules (JAK remmers: tofacitinib)
Ja
Ja
n.v.t.
Overig
Ja
In overleg met behandelend arts
Bij voorkeur vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie tijdens toediening
Transplantatie- patiënten (lever / darm)
Remming afstotingsreactie
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: vanaf 6 weken na transplantatie
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Chronische hepatitiden
Antivirale therapie
Ja
Ja
n.v.t.
Levercirrose
Supportief en antiportaal-hypertensief
Ja
Ja
n.v.t.
Ondervoeding
Voeding (oraal / enteraal / parenteraal)
Ja
Ja
Bij voorkeur na effectieve voedingstherapie (cf. priming voor operatieve ingreep)
Gastro- intestinale tumoren
Variërend
Ja
Ja
n.v.t.
Patiënten met primaire of secundaire immuundeficiëntie Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Primaire antistof- deficiënties (circa 60-70% van de primaire immuun- deficiënties betreft antistof- deficiënties
Immuunglobuline- suppletietherapie
Ja
Ja
n.v.t.
Er is geen minimum interval nodig tussen toediening van bloedproducten (o.a. IVIG) en toediening van COVID19-vaccins
Primaire immuun- deficiënties
Diverse, van immuunglobuline- suppletietherapie tot immuun- suppressieve / immuun- modulerende medicatie
Ja
Ja
n.v.t.
Secundaire antistof- deficiënties
Immuunglobuline- suppletietherapie
Ja
Ja
n.v.t.
Personen met hiv Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Personen met hiv
onbehandeld
Ja
Ja
n.v.t.
Spoedige vaccinatie is belangrijker dan te wachten op immuunreconstitutie met cART
Behandeld CD4<200
Ja
Ja
n.v.t.
Spoedige vaccinatie is belangrijker dan te wachten op immuunreconstitutie met cART
Behandeld CD4>200
Ja
Ja
n.v.t.
Reumatologische patiënten Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Alle inflammatoire reumatische ziekten
Methotrexaat /conventional synthetic Disease-Modifying-AntiRheumatic-Drugs
Ja
Ja
Alle inflammatoire reumatische ziekten
Biologicals / targeted synthetic Disease-Modifying-AntiRheumatic-Drugs
Ja
Ja
Alle inflammatoire reumatische ziekten
B-cel-depleterende therapie (Anti-CD20; Rituximab)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Vasculitis / connective tissue disease
Cyclofosfamide / mycofenolaat mofetil
Ja
Ja
n.v.t.
Versiebeheer
hoi petities tekingen de petities ook van tom ik groep alle nederland op om het te doen .
Aan de ondertekenaars van de petitie stop verkeersriool door Rotterdam-WestBeste medeondertekenaars,Op donderdagmiddag 12 december hebben we ruim 2000 handtekeningen aangeboden aan de burgemeester van Rotterdam om aandacht te vragen voor het verkeersriool (s-Gravendijkwal/Henegouwerlaan) door Rotterdam-West. De burgemeester heeft ze in ontvangst genomen.En toen gebeurde er niets.We moeten al met al vaststellen dat na tien jaar praten het verkeer nog steeds door onze wijk kruipt, elke dag meer en elke dag viezer.Het gaat natuurlijk niet alleen over onze gezondheid vanwege de luchtvervuiling.
Het gaat er ook over dat een 6-baans snelweg onze buurt in tweeën snijdt en behalve veel geluidsoverlast en vuil ook uitnodigt tot slecht beheer van panden.Een betaalbare en realistische oplossing op korte termijn is om het verkeer door de straat drastisch te verminderen. In alle andere steden in Nederland is dit soort doorgaande snelwegen door woongebieden al lang verdwenen. Dat kan ook in Rotterdam!Wij vinden dat het tijd wordt voor wat anders. Wij willen op korte termijn concrete acties ondernemen om de politiek duidelijk te maken dat ons geduld op is en dat er nu echt wat moet gebeuren.Eerste ideeën zijn:- 500 posters voor de ramen ophangen met iets als: Stop het verkeersriool'- spandoeken ophangen- een open brief aan de Rotterdamse informateur en onderhandelaars voor een nieuw College van B&W (inmiddels verstuurd)- een persevenement organiseren- ieder die in onze buurt woont nader informeren via een flyerMaar er is natuurlijk nog veel meer denkbaar, bijvoorbeeld met sociale media.We willen ieder die vóór actie is, ideeën heeft en/of wil bijdragen (ontwerp-werk, social media, poster plakken, spandoeken ophangen, flyeren enz.) op korte termijn uitnodigen voor een bijeenkomst.Als je in bent stuur dan een mail naar wegmetverkeersriool@gmail.comEn zijn er meer mensen in je omgeving van wie je denkt dat dit iets voor hen is: stuur deze mail door.Met vriendelijke groet, namens het actie comité:Steven Somsen (coördinator)Adriaan KorthuisEmile Goossens
u kunt ons bereiken via:Vandaag heb ik alle Tweede Kamerleden een gepersonaliseerde e-mail gestuurd: Geachte <first name> <last name>, Op 12 december ontving u, via de vaste Kamercommissies waar u voor de <partij> deel van uit maakt, een petitie van mij met het verzoek het beantwoorden van petities te verbeteren. Elke Kamercommissie heeft deze petitie ontvangen.
Voor zover ik een inhoudelijk antwoord kreeg was die teleurstellend. De afgelopen 9 jaar probeer ik het petitierecht voor burgers makkelijk te maken met petities.nl. Ik wil, net als u, gewone burgers helpen deel te nemen aan de democratie. Zo is het goed om te voorkomen dat burgers een burgerinitiatief starten. Heel actueel, gezien die van vorige week. Een burgerinitiatief is in mijn ervaring doorgaans een wanhoopsdaad omdat men niets verwacht van een petitie. Die minderheid van gewone, ongeorganiseerde burgers die wel een petitie overhandigt aan de Tweede Kamer is doorgaans teleurgesteld over de behandeling van hun petitie na de overhandiging. Dit is vaak hun eerste en enige poging om van hun petitierecht gebruik te maken. Het gaat me niet zozeer om de organisaties die een petitie als begin van een professioneel lobbytraject gebruiken. Ook gaat het me er niet om dat elk verzoek ingewilligd moet worden. Dat kan in de meeste gevallen ook niet, maar mijn ervaring is dat ze daar wel vrede mee kunnen hebben als ze een goed antwoord op de petitie hebben gekregen. Om u te helpen met het beantwoorden van een petitie heb ik een handleiding opgenomen in het Handboek Petities met een aantal punten om in overweging te nemen. Zo kunt u bijvoorbeeld uw reactie op een petitie op uw website <website> schrijven zodat men zich gehoord voelt. Dit is dan gedocumenteerde aandacht voor hun zorgen. Journalisten kunnen daarover berichten en in ieder geval wil petities.nl dat graag mailen naar de ondertekenaars van de petitie. Dat zijn per petitie doorgaans duizenden zeer betrokken burgers die hun zorgen weer delen met hun online vrienden. Miljoenen ondertekenaars op petities.nl wachten zo nog op een antwoord op de petitie(s) die ze hebben ondertekend. Als u suggesties heeft voor verbeteringen van de handleiding dan hoor ik dat graag. De actuele tekst vindt u op http://handboek.petities.nl/Hoeantwoorden Hieronder de versie van 4-4-2014. Met vriendelijke groet, Reinder Rustemaoprichter en beheerder Petities.nl De lijst Kamerleden staat <a href="http://www.tweedekamer.nl/kamerleden/allekamerleden/index.jsp">op TweedeKamer.nl maar de lijst met websites van de Kamerleden was niet bijgewerkt. Hieronder geef ik ze nog eens, bijvoorbeeld als je al die sites (geautomatiseerd) in de gaten wil houden, bijvoorbeeld met een RSS-reader. m.agema@tweedekamer.nl Fleur Agema PVV http://pvv.nl/index.php/fracties/tweede-kamer/fleur-agema k.arib@tweedekamer.nl Khadija Arib PvdA http://khadija-arib.com t.venrooy-vanark@tweedekamer.nl Tamara van Ark VVD http://tamaravenrooyvanark.vvd.nl m.azmani@tweedekamer.nl Malik Azmani VVD http://malikazmani.vvd.nl m.baay@tweedekamer.nl Martine Baay-Timmerman 50PLUS http://50pluspartij.nl/50plus/index.php/tweede-kamerfractie f.bashir@tweedekamer.nl Farshad Bashir SP http://farshadbashir.nl h.beertema@tweedekamer.nl Harm Beertema PVV http://pvv.nl/index.php/fracties/tweede-kamer/harm-beertema y.berckmoes-duindam@tweedekamer.nl Ybeltje Berckmoes-Duindam VVD http://ybeltjeberckmoes.vvd.nl v.bergkamp@tweedekamer.nl Vera Bergkamp D66 http://verabergkamp.nl m.berndsen@tweedekamer.nl Magda Berndsen-Jansen D66 http://magdaberndsen.nl r.bisschop@tweedekamer.nl Roelof Bisschop SGP http://sgp.nl b.dboer@tweedekamer.nl Betty de Boer VVD http://bettydeboer.vvd.nl HvBommel@sp.nl Harry van Bommel SP http://harryvanbommel.nl l.bontes@tweedekamer.nl Louis Bontes BONTES http://louisbontes.nl M.Bosma@tweedekamer.nl Martin Bosma PVV http://pvv.nl/index.php/fracties/tweede-kamer/martin-bosma/opinie.html a.bosman@tweedekamer.nl André Bosman VVD http://andrebosman.vvd.nl l.bouwmeester@tweedekamer.nl Lea Bouwmeester PvdA http://leabouwmeester.nl hantenbroeke@tweedekamer.nl Han ten Broeke VVD http://hantenbroeke.nl h.bruins-slot@tweedekamer.nl Hanke Bruins Slot CDA http://cda.nl/bruinsslot/blog brigitte.vdburg@tweedekamer.nl Brigitte van der Burg VVD http://brigittevanderburg.nl i.dcaluwe@tweedekamer.nl Ingrid de Caluwé VVD http://ingriddecaluwe.nl y.cegerek@tweedekamer.nl Yasemin Çegerek PvdA http://pvda.nl/personen/Yasemin+Çegerek m.vdam@tweedekamer.nl Martijn van Dam PvdA http://martijnvandam.com t.vdekken@tweedekamer.nl Tjeerd van Dekken PvdA http://pvda.nl/personen/Tjeerd+van+Dekken t.vdijck@tweedekamer.nl Tony van Dijck PVV http://pvv.nl/index.php/fracties/tweede-kamer/teun-van-dijck/opinie.html jasper.vdijk@tweedekamer.nl Jasper van Dijk SP http://jaspervandijk.nl o.vdijk@tweedekamer.nl Otwin van Dijk PvdA http://pvda.nl/personen/Otwin+van+Dijk e.dijkgraaf@tweedekamer.nl Elbert Dijkgraaf SGP http://sgp.nl k.dijkhoff@tweedekamer.nl Klaas Dijkhoff VVD http://dijkhoff.info p.dijkstra@tweedekamer.nl Pia Dijkstra D66 http://piadijkstra.nl r.dijkstra@tweedekamer.nl Remco Dijkstra VVD http://remcodijkstra.nl c.dik@tweedekamer.nl Carla Dik-Faber CU http://christenunie.nl/nl/tweedekamer s.dikkers@tweedekamer.nl Sjoera Dikkers PvdA http://pvda.nl/personen/Sjoera+Dikkers p.duisenberg@tweedekamer.nl Pieter Duisenberg VVD http://pieterduisenberg.nl A.Eijsink@tweedekamer.nl Angelien Eijsink PvdA http://pvda.nl/personen/Angelien+Eijsink secretariaat.elias@tweedekamer.nl Ton Elias VVD http://tonelias.nl m.fokke@tweedekamer.nl Manon Fokke PvdA http://pvda.nl/personen/Manon+Fokke s.fritsma@tweedekamer.nl Sietse Fritsma PVV http://pvv.nl/index.php/fracties/tweede-kamer/sietse-fritsma/opinie.html h.vgerven@tweedekamer.nl Henk van Gerven SP http://henkvangerven.nl s.gesthuizen@tweedekamer.nl Sharon Gesthuizen SP http://sharongesthuizen.nl j.geurts@tweedekamer.nl Jaco Geurts CDA http://cda.nl/geurts/blog m.dgraaf@tweedekamer.nl Machiel de Graaf PVV http://pvv.nl/index.php/fracties/tweede-kamer/machiel-de-graaf/opinie.html d.graus@tweedekamer.nl Dion Graus PVV http://pvv.nl/index.php/fracties/tweede-kamer/dion-graus/opinie.html e.groot@tweedekamer.nl Ed Groot PvdA http://pvda.nl/personen/Ed+Groot s.gunal@tweedekamer.nl Sultan Günal-Gezer PvdA http://pvda.nl/personen/Sultan+Günal-Gezer w.hachchi@tweedekamer.nl Wassila Hachchi D66 http://wassilahachchi.nl S.Buma@tweedekamer.nl Sybrand van Haersma Buma CDA http://sybrandbuma.nl M.Hamer@tweedekamer.nl Mariëtte Hamer PvdA http://pvda.nl/personen/mariette+hamer m.harbers@tweedekamer.nl Mark Harbers VVD http://markharbers.vvd.nl r.heerema@tweedekamer.nl Rudmer Heerema VVD http://rudmerheerema.nl P.Heerma@tweedekamer.nl Pieter Heerma CDA http://cda.nl/heerma/blog/ l.helder@tweedekamer.nl Lilian Helder PVV http://pvv.nl/index.php/fracties/tweede-kamer/lilian-helder/opinie.html e.vhijum@tweedekamer.nl Eddy van Hijum CDA http://eddyvanhijum.nl d.hoogland@tweedekamer.nl Duco Hoogland PvdA http://pvda.nl/personen/Duco+Hoogland l.jacobi@tweedekamer.nl Lutz Jacobi PvdA http://pvda.nl/personen/Lutz+Jacobi t.jadnanansing@tweedekamer.nl Tanja Jadnanansing PvdA http://pvda.nl/personen/Tanja+Jadnanansing pjansen@sp.nl Paulus Jansen SP http://paulusjansen.nl skarabulut@sp.nl Sadet Karabulut SP http://sadetkarabulut.nl m.keijzer@tweedekamer.nl Mona Keijzer CDA http://monakeijzer.nl j.kerstens@tweedekamer.nl John Kerstens PvdA http://pvda.nl/personen/John+Kerstens j.klaver@tweedekamer.nl Jesse Klaver GroenLinks http://jesseklaver.nl j.vklaveren@tweedekamer.nl Joram van Klaveren van Klaveren http://(die u nog moet lanceren) n.klein@tweedekamer.nl Norbert Klein 50PLUS http://norbertklein.nl r.klever@tweedekamer.nl Reinette Klever PVV http://pvv.nl/index.php/fracties/tweede-kamer/reinette-Klever/opinie.html r.knops@tweedekamer.nl Raymond Knops CDA http://raymondknops.nl n.kooiman@tweedekamer.nl Nine Kooiman SP http://ninekooiman.nl w.koolmees@tweedekamer.nl Wouter Koolmees D66 http://wouterkoolmees.nl a.kuiken@tweedekamer.nl Attje Kuiken PvdA http://pvda.nl/personen/Attje+Kuiken t.kuzu@tweedekamer.nl Tunahan Kuzu PvdA http://pvda.nl/personen/Tunahan+Kuzu r.vlaar@tweedekamer.nl Roelof van Laar PvdA http://roelofvanlaar.nl r.leegte@tweedekamer.nl René Leegte VVD http://reneleegte.vvd.nl r.vdlinde@tweedekamer.nl Roald van der Linde VVD http://roaldvanderlinde.nl bart.deliefde@tweedekamer.nl Bart de Liefde VVD http://bartdeliefde.nl p.litjens@tweedekamer.nl Pieter Litjens VVD http://pieterlitjens.vvd.nl h.lodders@tweedekamer.nl Helma Lodders VVD http://helmalodders.vvd.nl a.lucas-smeerdijk@tweedekamer.nl Anne-Wil Lucas VVD http://annewillucas.vvd.nl b.madlener@tweedekamer.nl Barry Madlener PVV http://pvv.nl/index.php/fracties/tweede-kamer/barry-madlener/opinie.html m.maij@tweedekamer.nl Marit Maij PvdA http://pvda.nl/personen/Marit+Maij a.marcouch@tweedekamer.nl Ahmed Marcouch PvdA http://ahmedmarcouch.nl p.vmeenen@tweedekamer.nl Paul van Meenen D66 http://d66.nl/mensen/paul-van-meenen/ a.merkies@tweedekamer.nl Arnold Merkies SP http://sp.nl/arnoldmerkies Voorzitter@tweedekamer.nl Anouchka van Miltenburg VVD http://tweedekamer.nl/kamerleden/voorzitter/ m.mohandis@tweedekamer.nl Mohammed Mohandis PvdA http://pvda.nl/personen/Mohammed+Mohandis j.monasch@tweedekamer.nl Jacques Monasch PvdA http://jacquesmonasch.nl p.moors@tweedekamer.nl Perjan Moors VVD http://perjanmoors.nl a.mulder@tweedekamer.nl Anne Mulder VVD http://annemulder.nl agnes.mulder@tweedekamer.nl Agnes Mulder CDA http://agnesmulder.nl h.nepperus@tweedekamer.nl Helma Neppérus VVD http://helmanepperus.nl c.vnieuwenhuizen@tweedekamer.nl Cora van Nieuwenhuizen-Wijbenga VVD http://coravannieuwenhuizen.vvd.nl h.nijboer@tweedekamer.nl Henk Nijboer PvdA http://pvda.nl/personen/Henk+Nijboer m.vnispen@tweedekamer.nl Michiel van Nispen SP http://sp.nl/michielvannispen b.vojik@tweedekamer.nl Bram van Ojik GroenLinks http://(die u daarvoor kan beginnen) pieter.omtzigt@tweedekamer.nl Pieter Omtzigt CDA http://cda.nl/omtzigt a.oosenbrug@tweedekamer.nl Astrid Oosenbrug PvdA http://pvda.nl/personen/Astrid+Oosenbrug f.voosten@tweedekamer.nl Foort van Oosten VVD http://foortvanoosten.vvd.nl p.oskam@tweedekamer.nl Peter Oskam CDA http://cda.nl/oskam esther.ouwehand@tweedekamer.nl Esther Ouwehand PvdD http://partijvoordedieren.nl s.ozturk@tweedekamer.nl Selçuk Öztürk PvdA http://selcukozturk.nl a.pechtold@tweedekamer.nl Alexander Pechtold D66 http://d66blog.nl/alexander-pechtold/ s.potters@tweedekamer.nl Sjoerd Potters VVD http://sjoerdpotters.vvd.nl rvraak@sp.nl Ronald van Raak SP http://sp.nl/ronaldvanraak m.rebel@tweedekamer.nl Marith Rebel PvdA http://marithrebel.nl j.recourt@tweedekamer.nl Jeroen Recourt PvdA http://jeroenrecourt.nl emileroemer@sp.nl Emile Roemer SP http://sp.nl/emileroemer m.rog@tweedekamer.nl Michel Rog CDA http://cda.nl/rog r.deroon@tweedekamer.nl Raymond de Roon PVV http://pvv.nl/index.php/fracties/tweede-kamer/raymond-de-roon/opinie.html s.derouwe@tweedekamer.nl Sander de Rouwe CDA http://cda.nl/derouwe a.rutte@tweedekamer.nl Arno Rutte VVD http://arnorutte.nl D.Samsom@tweedekamer.nl Diederik Samsom PvdA http://diederiksamsom.nl c.schouten@tweedekamer.nl Carola Schouten CU http://carolaschouten.nl g.schouw@tweedekamer.nl Gerard Schouw D66 http://gerardschouw.nl a.schut@tweedekamer.nl Anoushka Schut-Welkzijn VVD http://anoushkaschut.nl g.segers@tweedekamer.nl Gert-Jan Segers CU http://gertjansegers.nl m.servaes@tweedekamer.nl Michiel Servaes PvdA http://michielservaes.nl t.siderius@tweedekamer.nl Tjitske Siderius SP http://sp.nl/tjitskesiderius s.sjoerdsma@tweedekamer.nl Sjoerd Sjoerdsma D66 http://sjoerdsjoerdsma.nl A.Slob@tweedekamer.nl Arie Slob CU http://arieslob.nl e.smaling@tweedekamer.nl Eric Smaling SP http://sp.nl/ericsmaling C.vdStaaij@tweedekamer.nl Cees van der Staaij SGP http://sgp.nl secretariaat.vandersteur@tweedekamer.nl Ard van der Steur VVD http://ardvandersteur.nl k.straus@tweedekamer.nl Karin Straus VVD http://karinstraus.nl g.tanamal@tweedekamer.nl Grace Tanamal PvdA http://pvda.nl/personen/Grace+Tanamal joost.taverne@tweedekamer.nl Joost Taverne VVD http://joosttaverne.nl Secretariaat.Tellegen@tweedekamer.nl Ockje Tellegen VVD http://ockjetellegen.nl marianne.thieme@tweedekamer.nl Marianne Thieme PvdD http://partijvoordedieren.nl/recent/weblogs/i/MarianneThieme l.vtongeren@tweedekamer.nl Liesbeth van Tongeren GroenLinks http://liesbethvantongeren.nl m.vtoorenburg@tweedekamer.nl Madeleine van Toorenburg CDA http://cda.nl/vantoorenburg p.ulenbelt@tweedekamer.nl Paul Ulenbelt SP http://paululenbelt.nl Secretariaat.VanVeen@tweedekamer.nl Michiel van Veen VVD http://michielvanveen.vvd.nl s.vveldhoven@tweedekamer.nl Stientje van Veldhoven D66 http://stientjevanveldhoven.nl m.verheijen@tweedekamer.nl Mark Verheijen VVD http://markverheijen.nl k.verhoeven@tweedekamer.nl Kees Verhoeven D66 http://kees-verhoeven.nl r.vermeij@tweedekamer.nl Roos Vermeij PvdA http://pvda.nl/personen/Roos+Vermeij b.visser@tweedekamer.nl Barbara Visser VVD http://vvd.nl/mensen/27/barbara-visser r.vvliet@tweedekamer.nl Roland van Vliet van Vliet http://(die u nog moet lanceren) j.voordewind@tweedekamer.nl Joël Voordewind CU http://joelvoordewind.nl l.voortman@tweedekamer.nl Linda Voortman GroenLinks http://lindavoortman.nl j.c.vos@tweedekamer.nl Jan Vos PvdA http://janvos.nl m.vos@tweedekamer.nl Mei Li Vos PvdA http://meilivos.pvda.nl aukjedevries@tweedekamer.nl Aukje de Vries VVD http://aukjedevries.nl a.a.dvries@tweedekamer.nl Albert de Vries PvdA http://pvda.nl/personen/Albert de Vries r.vuijk@tweedekamer.nl Ronald Vuijk VVD http://ronaldvuijk.vvd.nl s.vweyenberg@tweedekamer.nl Steven van Weyenberg D66 http://d66.nl/mensen/steven-van-weyenberg g.wilders@tweedekamer.nl Geert Wilders PVV http://geertwilders.nl a.wolbert@tweedekamer.nl Agnes Wolbert PvdA http://pvda.nl/personen/Agnes+Wolbert b.vtwout@tweedekamer.nl Bas van 't Wout VVD http://basvantwout.vvd.nl l.ypma@tweedekamer.nl Loes Ypma PvdA http://pvda.nl/personen/Loes+Ypma k.yucel@tweedekamer.nl Keklik Yücel PvdA http://pvda.nl/personen/Keklik+Yücel e.ziengs@tweedekamer.nl Erik Ziengs VVD http://erikziengs.nl h.zijlstra@tweedekamer.nl Halbe Zijlstra VVD http://halbezijlstra.vvd.nl
Komende dinsdagavond 8 april om 22.00 uur mag ik de petitie overhandigen aan de gemeenteraad van Zwijndrecht. Ik roep iedereen op om samen met zijn hond naar het plein van het gemeentehuis te gaan om dit te ondersteunen. We verzamelen om 21.45 uur. Een groepje mensen mag wel mee naar binnen, honden niet. Mijn hond mag bij grote uitzondering naar binnen om de petitie te helpen overhandigen.
in het Handboek Petities staat nu voor Tweede Kamerleden een lemma 'hoe antwoorden op petities'. Gezien de teleurstellende reacties op deze petitie, maar ook de reacties op petities in het algemeen.
Als de kwaliteit van de reacties niet toeneemt, dan zal de vraag naar bijvoorbeeld burgerinitiatieven toenemen, terwijl dat instrument veel bureaucratischer en onflexibeler is dan de petitie. Feedback op deze tekst is van harte welkom op webmaster@petities.nl. Dit is de versie 4-4-2014 van het lemma: Hoe antwoorden op een petitie? Als u een petitie ontvangt als Kamerlid dan is het belangrijk om te beseffen dat burgers een inhoudelijk antwoord verwachten. Wat schrijft u in uw antwoord? - Zoals in een gesprek, herhaal eerst de punten zoals u die heeft begrepen. Formuleer ze opnieuw, in uw eigen woorden, zodat het duidelijk is dat u er inhoudelijk over heeft nagedacht. NIET: 'uw brief van datum x.' - Verbind de petitie met het parlement. Bijvoorbeeld door de petitie te herformuleren in de woorden die ervoor gebruikt worden in het hoogdrempelige parlementaire debat. Het bijbehorende beleidsterrein ontsluit u daarmee als de petitionaris en ondertekenaars nu eerdere debatten met de juiste sleutelwoorden kunnen op- en doorzoeken. - Maak de petitie vindbaar en zichtbaar in het parlementaire proces, minstens met het nummer van het document in het parlementaire informatiesysteem, bijbehorende dossiers, inclusief een uitleg naar hoe men daar toegang toe kan krijgen. Zo kan de petitionaris ook zelf actief volgen hoe het debat verder gaat. - Geef context. U heeft veel beter zicht op eerder beleid en de overkoepelende dossiers waar deze petitie onder valt. Het is noodzakelijk om dit inzichtelijk te maken voor de burger die hier niet vertrouwd mee is. Er is bijna altijd een voorgeschiedenis waar de petitionaris niet helemaal/geen zicht op heeft. - Antwoord niet defensief, maar inclusief. U bent ingevoerd in het beleidsproces en de burger, een amateur, niet. Hoe meer de burger dat wel heeft, hoe beter de term 'lobbyist' van toepassing is op die burger (en hoe minder moeite u hoeft te doen). Maar de burger met de petitie heeft ervaringen en emoties waar u zelf geen directe toegang toe heeft. Bedenk dat dit perspectief voor de burger veel belangrijker is dan het beleidsperspectief. In uw antwoord vertaalt u die van de burger in die van het beleid. - Leg uit wie u bent. Kamerlid, voorzitter van een Kamercommissie, een griffier van een Kamercommissie? Het verschil tussen Tweede Kamer en regering uitleggen (en coalitie en oppositie) aan de hand van deze petitie kan erg verhelderend werken. Een schets van de politieke verhoudingen kunnen ook duidelijk maken dat Den Haag uit meer bestaat dan een regering. Is er een Kamermeerderheid te vinden voor de petitie (eventueel in een andere vorm)? - Wees helder over de termijn en de procedure, gekoppeld aan de politieke agenda. Kwam de petitie net te laat of na een belangrijk besluit, leg dat uit. Wanneer kan het eventueel wel op de agenda komen? Wat is uw rol en positie daarin? U kunt hiermee de petitionaris een concreet handelingsperspectief bieden. - Antwoord desnoods negatief. Een duidelijke uitleg waarom het verzoek uit een petitie niet haalbaar is geeft een handelingsperspectief. Geen antwoord is onbevredigend en voedt het politiek cynisme. In uw antwoord verwijst u naar uw politieke positie, welke belangen er spelen, waarom eventueel de belangen van minderheden beschermd moeten worden, welke (natuur)wetten het verzoek onmogelijk maken, etc. Ook als u het verzoek in prinicpe steunt, maar in de afweging met andere beleidskeuzes negatief beslist kunt u wijzen op het belang of de prijs van de beleidskeuzes. - Publiceer uw antwoord. Bijvoorbeeld op uw eigen website/blog. De petitionaris kan daarnaar verwijzen en ondertekenaars kunnen u/uw partij op die manier leren/her-kennen. Een dergelijke transparantie versterkt de band tussen volksvertegenwoordigers en burgers en daarmee het draagvlak voor het bestel als geheel. De website petities.nl kan uw antwoord per e-mail versturen naar de ondertekenaars van petities die op petities.nl staan. Mailt u naar webmaster@petities.nl.
Handboek Petities, lemma Hoe antwoorden op een petitieOp 26 maart is de petitie door de Universiteit Leiden in ontvangst genomen. Er waren meer dan 1000 ondertekeningen.
Een strand wordt het niet. Wel wordt het terrein netjes ingericht, mogelijk in samenwerking met de buurt en de Vrienden van het Singelpark. Dank voor uw steun.
Lees hier meer over de overhandiging"Dit is slepen met bejaarden" donderdag 3 apr 2014, 06:39 (Update: 03-04-14, 16:41) Wilna Wind: schokkend beeldANP Bij het meldpunt Gedwongen Verhuizingen in de ouderenzorg zijn in minder dan een week tijd 500 meldingen binnengekomen. Daarvan zijn er 200 van mensen die zelf gedwongen moeten verhuizen. "Die verhalen geven een schokkend beeld.
Staatssecretaris Van Rijn moet ingrijpen want dit is ondoordacht slepen met bejaarden", zegt Wilna Wind van de patiëntenfederatie NPCF. Van Rijn zegt dat hij het meldpunt steunt. Hij neemt "de meldingen en de beelden die het oproept zeer serieus". De staatssecretaris wil dat de tehuizen voorzichtig omgaan met bewoners. Hij belooft dat hij daar op zal toezien. Initiatief Het meldpunt is een initiatief van de patiëntenfederatie, het Nationaal Ouderenfonds en ouderenkoepel CSO. "In het Voorjaarsakkoord is afgesproken dat de ouderenzorg verandert. Dit is simpelweg de uitvoering van die afspraken. Maar de manier waarop vind ik niet kunnen", zegt Wind. "Coördinatie ontbreekt en vaak mist een logische menselijke benadering." Ook Jan Romme van het Nationaal Ouderenfonds is geschrokken. "Ik had de indruk dat het toch allemaal zorgvuldiger ging. We kregen vooral meldingen van familieleden of naasten, dus van de grote groep ouderen die niemand heeft om voor hen te spreken weten we niet eens hoe het hen vergaat." Menselijke maat Als voorbeeld noemt Wind dat mensen een paar weken voor een verhuizing pas horen dat ze weg moeten. "Soms vragen buren of ze samen naar een ander tehuis kunnen omdat ze zo aan elkaar gehecht zijn. Die krijgen gewoon geen antwoord." Veel melders geven aan dat ze meer zeggenschap zouden willen hebben bij een verhuizing. Zo zegt een van de melders dat ze naar een tehuis moet waar geen kapel is, en dat ze daardoor niet meer naar de kerk kan. De NPCF wil dat de staatssecretaris centraal toezicht op de verhuizingen gaat organiseren. Wind: "Op de transitie Jeugdzorg is ook een toezicht autoriteit gezet. Ze moeten hier ook een orgaan met deskundigen opzetten om de boel in de gaten te houden." De Ouderenombudsman Romme vindt dat er een landelijk protocol voor het verhuizingsproces moet komen. Onzekerheid De meeste meldingen gaan over de gevolgen voor mensen als ze van de ene naar de andere locatie moeten. De meeste ouderen die verhuizen, verliezen vertrouwde sociale contacten. Ze vinden het moeilijk opnieuw te beginnen. Relatief veel meldingen gaan ook over de onzekerheid. Ouderen zien hun gebouw steeds leger staan, maar krijgen weinig informatie over hun toekomst. Dat kan tot stress leiden. In een aantal gevallen is al duidelijk dat het nieuwe onderkomen tijdelijk is, omdat de bewoners over 2 jaar weer ergens anders naartoe moeten. "Client leidend" Aad Koster van brancheorganisatie zorg Actiz benadrukt dat de voorlichting zorgvuldig moet zijn. "Gelukkig gebeurt dat meestal ook. Een verhuizing is ingrijpend, zeker voor ouderen. Soms verhuist personeel mee zodat mensen de vertrouwde gezichten houden. Dat zijn mooie voorbeelden. Maar wanneer het niet goed gaat, zoals in deze meldingen, zullen we onze leden daar op aanspreken." De wensen en keuzes van de cliënt zouden leidend moeten zijn, zegt Koster. Hij vindt ook dat het proces van sluitingen en verhuizingen te snel gaat. "Soms zouden mensen prima kunnen blijven op hun locatie in een andere huurconstructie. Maar dat moet de politiek dat wel mogelijk maken." Wat ook meespeelt, zegt Koster, is dat zorgkantoren al minder inkopen voor mensen die wel een geldige indicatie hebben. "Daardoor moeten verzorgingshuizen onnodig sluiten, met alle consequenties van dien." Van Rijn "Als iemand graag bij zijn buurman in de buurt wil blijven wonen, moet dat kunnen", zegt staatssecretaris Van Rijn in een reactie. " Zorgkantoren en aanbieders kunnen samen afspraken maken om de afbouw van plekken in een instelling zo zorgvuldig mogelijk te laten verlopen. Ouderen die nu in een instelling wonen, houden het recht op verblijf in een instelling. Niemand komt op straat te staan" , vervolgt hij. Volgens Van Rijn betekent minder mensen in een instelling ook minder instellingen. Als een instelling concludeert dat een locatie niet toekomstbestendig is en niet voldoet aan de wensen van bewoners, kan besloten worden een locatie te sluiten. "Gedwongen verhuizen is sowieso vervelend, zeker voor mensen op leeftijd voor wie de huidige locatie (nog) wel voldoet aan hun wensen. Daarbij moeten we bedenken dat het vaak zo is dat een nieuwe, andere locatie van hogere kwaliteit is dan de oude instelling die wordt gesloten", zegt Van Rijn. De staatssecretaris wijst erop dat hij vorige week met alle betrokken partijen heeft afgesproken dat de belangen van de cliënt altijd het uitgangspunt vormen van de transitie van de langdurige zorg. "Dat geldt ook bij deze verhuizingen. Daarom roep ik de zorginstellingen nogmaals op om uiterste zorgvuldigheid te betrachten, tijdig te communiceren en rekening te houden met de wensen van bewoners bij onvermijdelijke verhuizingen." Vragen of opmerkingen mail ardi.vleugels@nos.nl.
De gemeente raadsverkiezingen hebben niet tot wijziging in raad leeuwarden geleidt. We gaan door met actie voeren, ook op face book proberen we veel likes te krijgen.
We geven niet op.
Tegen hondenbelasting op facebook