Leusden, 30 juli 2025
Het tragische incident op 30 juli 2025 waarbij een 6-jarig jongetje gewond raakte bij de Pyramide van Austerlitz, onderstreept de ernstige bestuurlijke nalatigheid van zowel de provincie Utrecht als de gemeente Leusden. Terwijl het publieke debat zich toespitst op de ‘probleemwolf’, wijst Werkgroep Wolf Leusden op het fundamentele probleem: het structureel niet naleven van wettelijke zorgplichten en bestuurlijke verplichtingen door overheden.
Meetbaar effect van afsluiting in 2024 werd genegeerd Na eerdere incidenten in juli 2024 op Landgoed Den Treek-Henschoten besloot de gemeente Leusden het wolvengebied tijdelijk af te sluiten. Die maatregel werkte aantoonbaar en eff ectief: sindsdien heeft zich geen enkel nieuw incident voorgedaan. Er zijn ruim tien maanden lang géén meldingen of confrontaties geweest. Desondanks weigerden zowel de gemeente als de provincie om deze succesvolle en eenvoudige maatregel in 2025 te herhalen.
De bescherming van inwoners, kinderen en natuur werd daarmee ondergeschikt gemaakt aan economische belangen. Door niet opnieuw tot afsluiting over te gaan — ondanks bewijs van eff ectiviteit — hebben de provincie en gemeente de kwestie niet gedëscaleerd.
De verantwoordelijkheid is wettelijk en onontkoombaar De gemeente Leusden is op grond van de Gemeentewet ( artikel 174 ) verplicht om te zorgen voor openbare orde en veiligheid en is dus verantwoordelijk voor de bescherming van de burgers . Een tijdelijke afsluiting of het plaatsen van duidelijke waarschuwingsborden had binnen haar mandaat volledig gepast en juridisch verankerd geweest. Toch is er geen enkele maatregel genomen. De provincie had de gemeente Leusden moeten verplichten het wolvengebied af te sluiten.
De provincie Utrecht daarentegen is verantwoordelijk voor de bescherming van de wolf als strikt beschermde soort onder de Habitatrichtlijn (bijlage IV), met uitvoering via het Besluit kwaliteit leefomgeving (artikel 1.12a Bkl) . Al in oktober 2024 droegen Provinciale Staten het college via motie M24-98 expliciet op om rustgebieden in te stellen voor het wolvenpaar bij Austerlitz. Deze motie was bindend en democratisch vastgesteld. De motie vraagt expliciet om bescherming van fauna tegen recreatiedruk en het aanwijzen van rustgebieden .
Toch verklaarden Gedeputeerde Staten in mei 2025 naar aanleiding van het bijtincident op 19 mei dat “ het aanwijzen van een extra rustgebied op dit moment niet in de planning staat” . Daarmee negeert het college niet alleen de Statenopdracht, maar ook zijn Europese en nationale plicht om concrete maatregelen te nemen ter voorkoming van conflicten.
Op 16 juli 2025 verklaarde de verantwoordelijke gedeputeerde tijdens een informatieavond in Wijk bij Duurstede wederom dat afsluitingen niet aan de orde zijn. Deze weigering is bestuurlijk onbegrijpelijk, ecologisch onverantwoord en juridisch ontoelaatbaar.
Rustgebieden zijn nu onvermijdelijk: tot minimaal eind september Werkgroep Wolf Leusden stelt met klem dat het instellen van rustgebieden niet optioneel, maar verplicht is . Volgens Europese en nationale wetgeving ( artikel 16 Habitatrichtlijn en artikel 8.74k Bkl ) is het voorkomen van incidenten een voorwaarde voor het behoud van beschermde soorten.
Tot eind september 2025 dienen tijdelijke rustgebieden ingesteld te worden rond bekende verblijfplaatsen van het wolvenpaar en hun welpen. In deze cruciale periode voor de opgroeiende jongen is minimale verstoring van levensbelang. Dat betekent: afsluiting van paden en zones, duidelijke bebording , handhaving en actieve publieksvoorlichting . Elke vertraging of weigering om dit te doen, vergroot de kans op incidenten en leidt tot bestuurlijke aansprakelijkheid.
Reactie van ouders bevestigt bestuurlijke nalatigheid De ouders van het slachtoffer bevestigen in een interview met RTV Utrecht dat zij geen enkele waarschuwing of signaal hebben gezien dat duidde op verhoogd risico in het gebied. Het gezin, afkomstig uit de stad Utrecht, wandelt regelmatig in de regio maar kende het gebied bij de Pyramide nog niet goed. “Toevallig waren we daar niet heel erg bekend, ” aldus moeder Nynke. Vader Mike vult aan: “Maar het is niet alsof we diep in het bos gingen wandelen waar normaal gesproken niemand komt.”
Mike zegt dat hij wist van eerdere incidenten op Landgoed Den Treek, maar niet wist dat de Pyramide daar ook onder viel. Toen hij na het incident direct naar het gebied ging, trof hij daar nog volop gezinnen met jonge kinderen aan . “ Dat verbaasde mij ,” aldus Mike, die benadrukt dat overheden veel duidelijker hadden moeten aangeven dat het gebied tijdelijk niet geschikt was voor recreatie.
De ouders uiten zich opmerkelijk genuanceerd over de wolf. “ We moeten leren leven met het feit dat er weer wolven zijn,” stelt Mike. Wel spreken zij de hoop uit dat, als blijkt dat hun zoon is verwond door wolf GW3237m, het dier inmiddels uit voorzorg is verwijderd. “Ik zou het lastig vinden als dat dier er nog steeds rondloopt,” aldus Mike. (Bron: RTV Utrecht, 30 juli 2025)
Deze uitspraken tonen aan dat het probleem niet de aanwezigheid van een beschermde diersoort is, maar het falen van overheden om hun eigen verantwoordelijkheden na te komen.
Geen agressie, maar ouderzorg – incident 19 mei fout geïnterpreteerd Vogelwater werd gefilmd met twee jonge welpen — op slechts enkele honderden meters van het bijtincident op 19 mei.
Wolvenecoloog Rick van Malssen stelt dat dit wijst op natuurlijke ouderzorg. De vrouw die op 19 mei gewond raakte, bevond zich buiten het pad, op circa 50 meter afstand, vermoedelijk in de onmiddellijke nabijheid van het werphol. “Welpen van drie maanden oud bevinden zich normaliter nooit verder dan een kilometer van het werphol. Het werphol bevindt zich maximaal 200 meter van een vaste waterbron.”
Desondanks werd beweerd dat de welpen zich ‘ver verwijderd’ zouden bevinden — een conclusie die is gebaseerd op niet-gepubliceerde camerabeelden, alleen bekend bij de adviseur van Landgoed Den Treek. De rechter heeft dit op 23 juli 2025 zonder hoor of wederhoor overgenomen.
Een opvallend element in de beoordeling van de rechter was bovendien de aanname dat de vaderwolf geen rol meer zou spelen in de zorg voor de welpen. Volgens de provincie en haar vaste adviseur EcoNatura zou de opvoeding inmiddels zijn overgenomen door de moeder en eventueel oudere jongen. Die uitleg werd door de voorzieningenrechter als aannemelijk beschouwd. Dat het dier juist een essentiële rol als ouderdier vervulde en dat zijn afwezigheid impact zou kunnen hebben op het gedrag en de overleving van de welpen, werd in het oordeel nauwelijks meegewogen.
In augustus 2024 werd bij Austerlitz een vergelijkbare ontmoeting gemeld met Bram en drie welpen. Ook toen volgde geen agressie — de wolf week uit, de vrouw bleef ongedeerd. Dit betreft natuurlijk gedrag van ouderdieren, geen probleemgedrag. De nieuwe beelden en het krantenartikel van vorig jaar tonen echter onomstotelijk aan dat Bram zijn rol als vader prima opneemt. (Bron: AD, 7 augustus 2024).
Werkgroep Wolf Leusden: overheid faalt – niet de wolf Werkgroep Wolf Leusden roept Provinciale Staten, het College van Gedeputeerde Staten en de burgemeester van Leusden op tot onmiddellijke actie. Concreet betekent dit: ● onmiddellijke uitvoering van motie M24-98; ● instellen van tijdelijke rustzones tot minstens eind september; ● publieksvoorlichting en duidelijke bebording; ● handhaving van wet- en regelgeving. De urgentie wordt breed gedeeld. De Partij voor de Dieren heeft inmiddels spoedvragen gesteld aan de gedeputeerde , met het verzoek om het eerdere besluit (om géén rustgebied in te stellen) per direct te heroverwegen. Provincie Utrecht en gemeente Leusden laten natuur én burgers in de steek.
In de verslaggeving rondom het burgerinitiatief over particulier vuurwerk werd er inconsequent gelinkt naar de petitie en/of de campagnesite van de petitionarissen, maar het gebeurde nog wel.
In de berichtgeving over de Canal Parade tijdens het Gay Pride-evenement wordt vaak wel een alinea opgenomen over de petitie "uit de kast, uit de klas?" die aan minister Plasterk werd overhandigd nadat een boot met hem erop werd geënterd, maar het woord 'petitie' is vervolgens opvallend genoeg nooit een hyperlink:
NOS Headlines de Volkskrant Spitsnieuws De Telegraaf Reformatorisch Dagblad AD NRC Handelsblad GaySite.nl Het Parool (ANP)
Alleen de Gaykrant linkt naar petitie..
Inmiddels hebben vele Haarlemmers de petitie over TV5 in Haarlem ondertekend. Op verzoek is de einddatum van deze petitie gewijzigd van 28 augustus in 30 september 2009 zodat ook vakantiegangers nog in de gelegenheid zijn hun handtekening te zetten.
Hopelijk maken velen van deze gelegenheid gebruik. Het is van belang UPC, de Programmaraad Haarlem en de gemeente Haarlem duidelijk te maken dat de enige Franstalige zender TV5 een aanvulling op het totale aanbod is en derhalve op de Haarlemse kabel dient terug te keren. Eind september of begin oktober 2009 zal de petitie aan de verantwoordelijken worden overhandigd.
De stand van ruim 400 online handtekeningen voor het burgerinitiatief "AOW-bedrag omhoog!" betekent dat nu 37.000 van de nodige 40.000 adhesies binnen zijn. Onzichtbaar voor de buitenwereld zijn namelijk op de tegelijkertijd circulerende papieren handtekeningenlijsten al meer dan 36.600 handtekeningen opgehaald.
De resultaten van deze gecombineerde actie van papieren- en online-handtekeningen kunnen nu bijna ingediend worden bij de Tweede Kamer. Teken snel mee!
Burgerinitiatief AOW-bedrag omhoogDe KNNV, Vereniging voor veldbiologie ondersteunt de petitie stop de bijensterfte. Daarmee zijn zij inmiddels de 15e organisatie/persoon die deze actie ondersteunt..
De wetgeving gaat vooral over de postcode als systeem om post te bezorgen.
Zie bijvoorbeeld Kamerstuk 96991 met artikel 9, lid 1: "Een ieder die een postcodesysteem exploiteert of beheert, is verplicht binnen redelijke termijn en tegen transparante en non-discriminatoire voorwaarden en tarieven de voor een doelmatige postbezorging benodigde combinaties van adressen en postcodes uit dit systeem aan een ieder beschikbaar te stellen."
En in de memorie van toelichting, (Kamerstuk 96992) : "Hoewel het gebruik van de postcode voor meer functies dan alleen de postbezorging wordt gebruikt, richt het wetsvoorstel zich op de betekenis van de postcode voor de goede werking van een volledig geliberaliseerde postmarkt."
Maar betekent dit dat iedereen altijd een actuele dataset van alle postcodes moet kunnen downloaden in het publieke domein? Of dat je een enkele postcode moet kunnen opzoeken als je het adres op een brief gaat schrijven? Aan dat laatste wordt nu wel voldaan, maar innovatief gebruik van het eerste is nu onmogelijk.
De tarieven worden nu door de markt bepaald en dat is voor sommige partijen heel redelijk, maar voor innovatieve toepassingen niet. Je stimuleert innovatie pas echt als dit soort data een gratis basisgrondstof is om op voort te bouwen.
Trouwens, in een advies van de Raad van State (Kamerstuk 96993) werd al gewaarschuwd voor het databankrecht dat over het postcodesysteem kan gelden. En inderdaad, op basis van die rechtsgrond schermt Cendris ook effectief de exploitatie van de postcode af. Dus moet het Rijk zelf voortaan maar de nationale postcodetabel samenstellen. Een monopolistische overheidstaak zoals het in 1977 begonnen is, niet privatiseren. Vergelijk het met de kentekens op auto's, dat laat je ook niet aan de ANWB over
Kamerstuk 96991De heer Johan van de Gronden, directeur Wereld Natuur Fonds Nederland heeft aangegeven dat hij de Petitie Stop de Bijensterfte ondersteund. .
Dit bericht is woensdagavond 22 juli 2009 verstuurd aan de ondertekenaars van het burgerinitiatief Meer plezier met minder vuurwerk die aan hebben gegeven e-mail erover te willen ontvangen. Heeft u dit op 25 juli niet ontvangen (ook niet in uw spambox?), dan heeft u aangegeven geen e-mail te willen ontvangen of u heeft niet (goed) ondertekend.
Het is ook mogelijk dat uw e-mailadres onbereikbaar was. Er zijn ongeveer 1000 e-mails teruggekomen, waarvan 600 onbezorgd en 400 met een automatisch antwoord (vakantie, van baan/adres veranderd en dergelijke).
Ongeveer 80 reacties op de nieuwsbrief gingen naar petities.nl en zijn doorgestuurd naar de petitionarissen.
Beste ,
Op ..-0.-2009 om .:.. uur heeft u de petitie 'Burgerinitiatief: Meer plezier met minder vuurwerk' ondertekend als '(naam)' uit '(plaats)'. U heeft aangegeven op de hoogte te willen blijven van de voortgang van het initiatief met maximaal drie mails. Namens de petitionaris stuurt Petities.nl u het 3e en laatste voortgangsbericht. Stuur uw reactie op het onderstaande niet naar petities.nl, maar naar de petitionaris op mindervuurwerk@gmail.com.
In deze mail:
=================================== - excuses en dank
Allereerst: excuses. U heeft namelijk té lang niets van ons gehoord. Dat ligt aan het feit dat we vooraf beloofd hebben dat we u maximaal drie mails zouden sturen om u op de hoogte te houden. Deze derde - en dus laatste - mail wilden we bewaren totdat er duidelijkheid was over de afloop van het burgerinitiatief. Daarnaast speelde ook een rol dat de initiatiefnemers beide ook nog raadslid zijn, en dat de afgelopen maanden dat een hoop tijd heeft gevergd. Excuus dus, speciaal aan al die mensen die ons in de tussentijd gemaild hebben. We maken het goed met een uitgebreide laatste mail.
Mocht u uw mailadres bij ons achter willen laten voor eventuele toekomstige activiteiten, dan kunt u dat hier doen:
=================================== - burgerinitiatief niet ontvankelijk
Misschien heeft u het al op een andere manier gehoord of gelezen, maar bij het droeve nieuws is dat het burgerinitiatief door de Vaste Kamercommissie voor Verzoekschriften en Burgerinitiatieven niet-ontvankelijk is verklaard. De Tweede Kamer heeft dat advies overgenomen, dus dat betekent dat er geen debat komt over 'Meer plezier met minder vuurwerk'.
Natuurlijk vinden we dat jammer. Heel jammer, ook omdat de Tweede Kamer zich wel in een hele gekke bocht moest wringen om zover te komen. Begin 2008 is er een brief gestuurd naar de Tweede Kamer waarin de ministers van Binnenlandse Zaken en VROM aangaven niets te zien in een verbod op consumentenvuurwerk, De Tweede Kamer heeft daarop geen verdere actie ondernomen, en dat wordt geïnterpreteerd als een 'besluit'. En omdat de Kamer geen burgerinitiatieven in behandeling neemt waarover minder dan 2 jaar al een 'besluit' is genomen, was het dus niet-ontvankelijk.
Begrijpt u het nog? Wij net zo min. Maar feit is feit: het wordt dus niet behandeld. Jammer, omdat dit één van de meest succesvolle burgerinitiatieven was. Jammer, omdat de helft van de Nederlanders heeft aangegeven best zonder consumentenvuurwerk te kunnen. Jammer, omdat de Kamer een duidelijk geluid van ruim 63.000 ondertekenaars negeert.
Het NRC heeft een aantal artikelen geschreven over dit burgerinitiatief, die zeer lezenswaardig zijn:
"Digitaal burgerinitiatief is eigenlijk nog analoog"
"Het droeve lot van burgers op het Binnenhof"
"Burgerinitiatief moet origineel zijn"
=================================== - brief van minister Cramer
Even leek er een lichtpuntje: de Vaste Kamercommissie VROM vroeg minister Cramer (PvdA) om tóch een reactie te geven op het burgerinitiatief. We hoopten natuurlijk dat deze reactie mogelijk aanleiding zou zijn om er op 23 juni 2009 in een Algemeen Overleg toch nog verder over te spreken. Toen we de brief onder ogen kregen, was die hoop verdwenen. De brief is zo kort dat we hem hieronder integraal weergeven. Het oordeel is aan u.
Den Haag, 17 juni 2009
Geachte Voorzitter,
De vaste commissie voor Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer verzocht mij bij brief van 28 mei jl. een reactie te geven op de beslissing van de commissie voor de Verzoekschriften en de Burgerinitiatieven om het burgerinitiatief betreffende een verbod van consumentenvuurwerk niet in behandeling te nemen.
Zoals de commissie voor de Verzoekschriften en de Burgerinitiatieven in zijn verslag vermeldt, heeft het kabinet in het overleg met de vaste commissies voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en voor Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer van 29 januari 2008 het standpunt ingenomen dat er geen algeheel verbod op het door consumenten afsteken van vuurwerk komt.
Het burgerinitiatief geeft mij geen reden tot wijziging van dit
standpunt.
Hoogachtend,
de minister van Volkshuisvesting,
Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer,
Gezien de voorgeschiedenis spreekt het waarschijnlijk voor zich dat de Tweede Kamer ook niets meer wilde. SP en VVD informeerden n.a.v. deze brief nog wel naar de mogelijkheden om het zware vuurwerk niet meer toe te staan, maar daar zag de minister ook niets in. Trieste conclusie: de landelijke politiek heeft in het burgerinitiatief geen enkele aanleiding gezien om ook maar iets te veranderen.
=================================== - hoe nu verder?
De initiatiefnemers zien terug op een bijzondere periode: het eerste digitale burgerinitiatief, een overweldigende steun, maar helaas ook af en toe wat onprettige reacties. Het was hard werken af en toe, maar we hebben het met heel veel plezier gedaan. We willen nu echter graag het stokje overdragen.
We willen onderzoeken of er een mogelijkheid is om de activiteiten voort te zetten in een vereniging of stichting. In de vorige mail hebben we u opgeroepen tot financiële steun. In eerste instantie dachten we die middelen in te kunnen zetten voor activiteiten rondom de behandeling in de Tweede Kamer. Nu het zover niet komt, willen we de donaties die we hebben mogen ontvangen - waarvoor hartelijke dank! - inzetten om een vervolg op het burgerinitiatief mogelijk te maken.
Wilt u in de toekomst op de hoogte gehouden worden over activiteiten of een voortzetting van het burgerinitiatief, dan kunt u dat via de link onderaan dit bericht aangeven.
Zoals gezegd, de initiatiefnemers willen daarbij niet meer de kar trekken. Mocht u interesse hebben om een rol te spelen in het voortzetten van de activiteiten, meld dat dan op mindervuurwerk@gmail.com. Gedurende de zomer zullen we gaan inventariseren hoe we mogelijk verder kunnen gaan. Ook als u geen actieve rol wilt spelen, maar eventueel wel lid of donateur zou willen worden van een nieuw op te richten organisatie kunt u ons mailen. U kunt zich ook aanmelden op het vriendennetwerk Hyves, en lid worden van http://anti-vuurwerk.hyves.nl/ In de toekomst zullen we ook daar berichten over het vervolg van dit burgerinitiatief.
=================================== - wat kunt u zelf nog doen?
Een Kamerlid dat met bijzondere belangstelling uit zal zien naar uw mail is Jan Schinkelshoek, Tweede Kamerlid voor het CDA. Volgens hem werpt een burgerinitiatief juist "extra barrières" op. Schinkelshoek gaf daarnaast aan: "Van kamerleden mag je verwachten dat ze hun werk doen en dat ze niet pas in actie komen als er 40.000 handtekeningen binnen zijn. Een mailtje of een telefoontje moet al voldoende zijn om een serieuze kwestie aan te kaarten, een vraag te stellen of een voorstel te doen."
In dit geval waren ruim 60.000 handtekeningen onder een voorstel waarvan de helft van de Nederlanders achter staat nog niet voldoende voor het CDA om aan de slag te gaan. Misschien dat persoonlijk contact wel werkt. Dhr. Schinkelshoek is te bereiken op j.schinkelshoek@tweedekamer.nl of via http://schinkelshoek.cda.nl/contact.aspx
U kunt onderzoeken of het mogelijk is om op gemeentelijk niveau een burgerinitiatief te starten (bijvoorbeeld via petities.nl). U komt daar het eenvoudigst achter door contact op te nemen met de griffie in uw gemeente. Dat is de afdeling die de gemeenteraad ondersteunt, en zij weten dus welke mogelijkheden er in uw gemeente zijn om de politiek te beïnvloeden.
Niet alle gemeenten geven burgers de mogelijkheid om middels een burgerinitiatief iets op de politieke agenda te zetten. Mocht dat in uw gemeente niet mogelijk zijn, dan kunt u nog altijd de fracties in uw gemeenteraad aansporen tot actie. De contactgegevens van de fracties in uw gemeenteraad vindt u op de website van uw gemeente.
Initiatiefnemer Arno Bonte heeft in februari 2008 een initiatiefvoorstel ingediend in de Rotterdamse gemeenteraad. Dat voorstel kunt u goed gebruiken om ideeën op te doen, of om te herschrijven naar uw gemeente. U vindt het voorstel hier
Word daarnaast lid van bijvoorbeeld http://anti-vuurwerk.hyves.nl, of start zelf iets op internet. Elk initiatief is waardevol, en helpt om dit onderwerp onder de aandacht te houden.
=================================== - tot slot: hartelijk dank
Tot slot: nogmaals onze oprechte, allerhartelijkste dank aan ú. Dank voor de ondersteuning, en ook voor de vaak zeer persoonlijke verhalen die met die steun gepaard gingen. We hebben het als zeer bijzonder ervaren. We vinden het jammer dat dit burgerinitiatief niet tot een debat in de Tweede Kamer heeft geleid. Wij zijn er echter van overtuigd dat dit burgerinitiatief, vooral vanwege uw steun, duidelijk heeft gemaakt dat er draagvlak is voor minder vuurwerk. We zijn er óók van overtuigd dat de huidige vuurwerktraditie de komende tijd vaker ter discussie zal komen te staan. En tot slot: we hebben natuurlijk gelijk. Dus op enig moment gaan we ongetwijfeld ook gelijk krijgen.
En nog een laatste maal: wilt u in de toekomst op de hoogte gehouden worden over activiteiten of een voortzetting van het burgerinitiatief, dan kunt u dat aangeven.
Arno Bonte David Rietveld
MinderVuurwerk.nlDe geplande inleverdatum van deze petitie is verschoven naar medio augustus. De einddatum voor het tekenen is daarmee eveneens naar medio augustus verplaatst.