Antwoord op de petitie van de wethouder, misschien een stopverbod in de Spuistraat.
Behandeld door Bestuurlijke zaken V&OR
TA2022-000642/ZD2022-008765
Uw petitie/raadsadres van 20 juni 2022 over “Geef het fietspad terug in de Spuistraat”
Beste Amsterdammers,
Hartelijk dank voor uw petitie aan de gemeenteraad van 20 juni 2022 met als onderwerp “Geef het fietspad terug in de Spuistraat”.
In uw petitie vraagt u in de eerste plaats om zo snel mogelijk een tijdelijk fietspad af te tekenen op het nieuw aangelegde trottoir in de Spuistraat. In de tweede plaats doet u een procedurevoorstel om tot een nieuw besluit te komen in de gemeenteraad over een definitieve inrichting.
Daarbij doet u ook een suggestie voor een inrichtingsprincipe waarbij de rijbaan wordt verschoven en een nieuw fietspad wordt aangelegd. Dit gaat ten koste van de parkeerplaatsen aan beide zijden van de weg.
Op 13 juli 2022 heeft de gemeenteraad mij gevraagd om uw brief te beantwoorden.
Ik zal achtereenvolgens ingaan op de voorgeschiedenis en uw vragen.
Voorgeschiedenis
Tijdens de afgelopen coronaperiode, toen er ‘anderhalvemeter’-maatregelen moesten worden getroffen in de openbare ruimte, is het fietspad in de Spuistraat afgesloten om meer ruimte aan de voetganger te geven door de fietser gebruik te laten maken van de rijbaan. Dit is grotendeels als positief ervaren door zowel de buurt als de verkeersdeelnemers in de Spuistraat.
Daarnaast waren er ook kritische geluiden.
De stadsdeelcommissie Centrum heeft op 2 november 2021 nadrukkelijk verzocht om de Spuistraat definitief in te richten als fietsstraat waar de auto te gast is.
Vervolgens is de buurt geconsulteerd, is het voorstel onder andere besproken in de stadsdeelcommissie - met inspraak van voor- en tegenstanders –, besproken met Fietsersbond en getoetst in de Centrale Verkeerscommissie (CVC).
Dit heeft op 17 januari 2022 geresulteerd in een besluit van het Dagelijks Bestuur van stadsdeel Centrum waarin is besloten de Spuistraat definitief in te richten als fietsstraat, waar de auto te gast is. Ook de positieve en negatieve ervaringen uit de coronaperiode zijn meegewogen in het besluit.
De afgelopen maanden is het fietspad verwijderd en omgezet in trottoir. Ook wordt nieuwe bebording geplaatst en nieuwe markering op de rijbaan aangebracht, waaruit duidelijk blijkt dat de auto te gast is in de fietsstraat.
Andere afwegingen om definitief tot een inrichting als fietsstraat te besluiten
1. Historisch veranderende situatie
De Spuistraat met vrijliggend fietspad komt voort uit de situatie van de jaren ‘90 van de vorige eeuw waarbij de Spuistraat nog als hoofdnet voor auto’s fungeerde richting Raadhuisstraat, Rokin, Amstel en Vijzelstraat. Dit was een 50km/u hoofdweg met een veelvoud van de huidige hoeveelheid gemotoriseerd verkeer.
De afgelopen decennia is de functie van de Spuistraat en de wijze waarop de verkeerscirculatie in het stadshart is georganiseerd, veranderd. Zo is van de vroegere doorgaande ontsluitingswegen alleen de Raadhuisstraat nog bereikbaar via de Spuistraat en is de Nieuwezijds Voorburgwal de voornaamste en aangewezen hoofdroute om vanuit het noorden de Raadhuisstraat te bereiken. Dit betekent dat de Spuistraat voornamelijk een buurtfunctie heeft gekregen waar maximaal 30 km per uur mag worden gereden. De Spuistraat vervult nu dus een ondergeschikte rol ten opzichte van het hoofdnet auto. Dit moet ook duidelijk zijn in de wijze waarop een straat is ingericht. Een geasfalteerde vrijliggende rijbaan voor auto’s met een vrijliggend fietspad is niet de juiste indeling.
2. Toekomstbestendigheid
Wanneer het project de Oranje Loper is afgerond, met name de werkzaamheden op de Nieuwezijds Voorburgwal, is er een verdere afname van gemotoriseerd verkeer in de Spuistraat. Het Dagelijks Bestuur van stadsdeel Centrum heeft nadrukkelijk toegezegd, de punten die door de stadsdeelcommissie zijn gevraagd in het ontwerp voor herinrichting mee te nemen. Deze punten overlappen met uw petitie en betreffen:
a. Fietsverkeer richting het noorden mogelijk maken
b. Meer ruimte voor voetganger en fietser
c. Rekening houden met bewoners met een gehandicaptenparkeerplaats op kenteken.
Huidige situatie
Ik deel uw mening dat de huidige situatie in de Spuistraat niet ideaal is. Er wordt frequent geladen en gelost op de rijbaan, waarbij zowel het gemotoriseerd verkeer als het fietsverkeer wordt gehinderd en er soms zelfs gevaarlijke situaties ontstaan. Hierbij moet de kanttekening worden gemaakt dat dit met name in de ochtendspits tot problemen leidt en het buiten deze periode de doorstroming voldoende is en de situatie goed functioneert.
De problemen in de Spuistraat zijn te wijten aan de minimale breedte van de rijbaan. Ondanks het grote aantal laad- en losplekken waar gebruik van kan worden gemaakt, wordt nog veel stilgestaan op de rijbaan, waardoor fietsers gaan uitwijken over het trottoir.
Stadsdeel Centrum kijkt voortdurend naar mogelijkheden voor verdere verbeteringen om de verkeersveiligheid te vergroten en de situatie voor fietsers comfortabeler te maken. Nu wordt onderzocht of een stopverbod, dat samenvalt met de venstertijden voor laden en lossen, soelaas kan bieden. Daarnaast is stadsdeel Centrum in gesprek met Afval & Grondstoffen om te onderzoeken of andere ophaaltijden of -methoden voor het huis- en bedrijfsafval mogelijk zijn.
Volledige herinrichting voorlopig niet mogelijk
Het is de ambitie van het Dagelijks Bestuur van stadsdeel Centrum dat bij de eerstvolgende mogelijkheid de rijbaan van de Spuistraat te verbreden en dat de Spuistraat officieel tweerichtingsverkeer voor fietsers wordt. Er zijn meerdere redenen dat dit niet vóór 2027 kan worden opgepakt.
Denk aan de vele werkzaamheden die al plaatsvinden in dit gedeelte van de binnenstad aan zowel de weginfrastrucutuur (zoals Nieuwezijds Voorburgwal, Raadhuisstraat en Rozengracht) als aan de kademuren en bruggen, de lange voorbereidingstijd die een herinrichting met zich mee brengt en tenslotte de financiële uitdagingen waar de gemeente Amsterdam voor staat.
Geen nieuw besluit door de gemeenteraad
Zoals hiervoor gezegd, is een volledige herinrichting van de Spuistraat de komende jaren helaas niet aan de orde. De bevoegdheid om een besluit te nemen over een nieuwe inrichting van de Spuistraat ligt sinds de verkiezingen van 17 maart dit jaar bij het Dagelijks Bestuur van stadsdeel Centrum.
Daarom zal de gemeenteraad niet betrokken worden in de besluitvorming. Wél zal de projectvoorbereiding als het zover is de normale participatie- en inspraakprocedures doorlopen en zal het Dagelijks Bestuur, zoals gebruikelijk, de stadsdeelcommissie consulteren voorafgaand aan het besluit.
Het door u voorgestelde inrichtingsprincipe
Ik wil in deze brief niet vooruitlopen op hoe de nieuwe inrichting van de Spuistraat er uit moet komen te zien. Ik kan daarom niet ingaan op de door u voorgestelde definitieve oplossing. Er zijn wel enkele basisprincipes waar bij een nieuwe inrichting rekening mee moet worden gehouden. Denk aan de vele bedrijven en instellingen (o.a. OLVG) die in de Spuistraat gevestigd zijn en hun behoefte om te kunnen laden en lossen, de inrichtingsprincipes van Duurzaam Veilig en de transformatie van Amsterdam tot een Autoluwe Stad.
Ik verwacht u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Met vriendelijke groet,
Namens het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Amsterdam, Melanie van der Horst
Wethouder Verkeer, Vervoer en Luchtkwaliteit
Voor het wijkgroenplan Zuidwest heeft u een idee ingediend voor Dichterswijk. Dit idee valt binnen de projectgrens van de ontwikkelingen in het Kruisvaartkade.
Begin november heeft u een brief ontvangen van TALrijk. In de brief wordt aangegeven dat er een aparte afspraak met u komt om u te informeren over de plannen voor de Kruisvaartkade in relatie tot de ingediende ideeen voor het wijkgroenplan. Wij zijn binnen de gemeente aan het onderzoeken of we vooruitlopend op de plannen in het Kruisvaartkwartier toch iets kunnen doen met de ideeen die zijn ingediend. Bij deze willen wij u uitnodigen voor dinsdag 22 januari 2013 van 19.30 tot 21.00 uur. De locatie komt nog. Kunt u mij voor 10 januari per mail berichten of u bij deze afspraak aanwezig wilt en kunt zijn? Wijkgroenplan Zuidwest stand van zaken december 2012 Op dit moment worden de ideeen van het wijkgroenplan getoetst op uitvoerbaarheid en worden de kosten voor de uitvoering geraamd. De criteria hiervoor staan op de website van de gemeente (www.utrecht.nl/wijkgroenplannen)
De Woonbond roept de Tweede Kamer op om het besluit over forse huurverhogingen niet te nemen op basis van verouderde gegevens. Minister Blok heeft een voorstel naar de Kamer gestuurd om de huren in de sociale huursector op 1 juli met 4%, 5% en 9% te verhogen. De Woonbond maakt zich grote zorgen over dit voorstel, omdat recent is gebleken dat al in 2009 bijna 1 miljoen huishoudens in grote financiële problemen zaten door te hoge huren. Minister Blok beschikt wel over meer recente cijfers, maar wil die pas bekend maken nadat de Tweede en Eerste Kamer hebben gestemd over nieuwe huurverhogingen.
De Woonbond vindt dat dit besluit moet worden genomen op basis van de meest recente informatie, en heeft de minister opgeroepen een betaalbaarheidscheck te doen voordat het wetsvoorstel wordt behandeld. Minister Blok schrijft aan de Tweede Kamer dat hij de wet in vijf weken tijd door zowel de Eerste als de Tweede Kamer wil jagen, omdat het anders lastig wordt om de huurverhoging per 1 juli in te laten gaan. De Woonbond is van mening dat zorgvuldige besluitvorming voorop moet staan. Daarvan is op deze manier geen sprake. Gluurverhoging Het voorstel van Blok is een verdere uitwerking van de wet die vorig jaar door de Woonbond tot de Gluurverhoging werd omgedoopt. Omdat de huurverhoging afhankelijk is van het huishoudinkomen van de huurders krijgen verhuurders bij invoering van deze wet de mogelijkheid om inkomensindicaties van al hun huurders op te vragen bij de Belastingdienst. Dit is een verstrekkende schending van de privacy van de huurders, die in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Betere doorstroming illusie Minister Blok schrijft dat deze wet bedoeld is om het scheefwonen aan te pakken. Hij wil huurders met een bescheiden middeninkomen stimuleren om te verhuizen naar een duurdere woning. Wie niet verhuist gaat een fors hogere huur betalen voor de huidige woning. Hierdoor krijgen verhuurders meer inkomsten, die ze kunnen gebruiken om te investeren in nieuwe woningen. Op beide manieren zou de doorstroming in de huursector worden verbeterd. Volgens de Woonbond zijn beide redeneringen onjuist. De minister schrijft zelf dat hij geen idee heeft hoeveel scheefwoners zullen verhuizen als gevolg van deze wet. Bovendien zit investeren in nieuwe woningen er niet in. Uit een andere door Blok gewenste wet volgt dat verhuurders ieder jaar 2 miljard euro moeten gaan betalen aan de staatskas. Er is dan niet eens ruimte om bestaande woningen op te knappen, laat staan om nieuwe woningen te bouwen. Daarnaast vindt de Woonbond het onterecht om mensen met een bescheiden middeninkomen en een nu al vrij forse huur tot ´scheefwoners´ te bestempelen. Huurders vullen de schatkist De voorgestelde huurverhogingen zijn niet bedoeld om de woningmarkt te stimuleren, maar om de schatkist te vullen. De regering wil het begrotingstekort verder terugbrengen en huurders moeten daarvoor betalen. De logica daarin is ver te zoeken. De minister rekent op verzoek van de Tweede Kamer voor hoeveel een gezin met een inkomen net boven 33.000,- de schatkist kost als scheefwonende huurder , dan wel als eigenaar van een koophuis. De huiseigenaar blijkt 1300,- per jaar meer aan belastinggeld te kosten, omdat deze in aanmerking komt voor hypotheekrenteaftrek. Mocht minister Blok er met deze wet toch in slagen om alle huurders met een inkomen boven 33.000,- een koophuis in te jagen, dan kost dat de overheid 1 miljard euro per jaar. Zie ook Brief Woonbond aan Tweede Kamer? (pdf)
Nederlandse Woonbond