Overslaan en naar de inhoud gaan Government logo | to homepageRijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport MenuIngeklaptMenu unfolted Zoek in Richtlijnen & Draaiboeken Zoeken Trefwoord
COVID-19-vaccinatie van immuungecompromitteerde patiënten Handleiding Bijlage bij de Uitvoeringsrichtlijn COVID-19-vaccinatie 2021 | Versie 13 januari 2021 (versiebeheer zie onderaan pagina)
Totstandkoming In december 2020 werd het eerste COVID-19-vaccin geregistreerd, waarna implementatie van vaccinatie kan volgen. Over de prioritering van groepen voor vaccinatie wordt door de Gezondheidsraad (GR) geadviseerd. De GR heeft geadviseerd te beginnen met oudere personen op basis van de strategie om primair reductie van sterfte en ziekenhuisopname te bereiken, omdat leeftijd de belangrijkste risicofactor is voor een gecompliceerd beloop van COVID-19. Daarnaast zullen zorgmedewerkers in verpleeghuizen worden gevaccineerd om zo mogelijk ook indirecte bescherming te kunnen bieden. Ook ziekenhuispersoneel wordt gevaccineerd.
Verder is er in de loop van de COVID-19-epidemie meer duidelijkheid gekomen over een verhoogd risico op gecompliceerd beloop als gevolg van onderliggende aandoeningen.
Omdat bij sommige groepen van immuungecompromitteerde patiënten sprake is van een duidelijk verhoogd risico op ernstige COVID-19, zullen ook deze personen bij voorrang gevaccineerd worden. Een substantieel deel van hen zal al op basis van leeftijd al worden geprioriteerd voor vaccinatie, personen jonger dan 60 jaar zullen op grond van hun medische indicatie volgen. Ook onder het zorgpersoneel dat gevaccineerd gaat worden, zullen personen zijn die immuungecompromitteerd zijn.
Om voor immuungecompromitteerde patiënten optimale adviezen te formuleren, is er door de LCI-RIVM gevraagd aan de medische beroepsgroepen om gemandateerde professionals af te vaardigen om tot een gezamenlijke handleiding te komen.
Aan dit overlegplatform participeerden behandelaars van de volgende verenigingen:
Nederlandse Internisten Vereniging, deelverenigingen: Nederlandse Vereniging voor Hematologie; M.D. Hazenberg, I. Nijhof Nederlandse Vereniging van hiv-behandelaren; J. Gisolf Nederlandse Vereniging voor Immunologie; V. Dalm, T.W. Kuijpers Nederlandse Vereniging voor Internist-infectiologen; A. Goorhuis, L.G. Visser Vereniging voor Medische Oncologie; R. van Alphen, A. van der Veldt, E.G.E. de Vries Nederlandse Federatie voor Nefrologie; H. van Hamersvelt, J.S. Sanders, O. Teng, J. Wetzels, R. Duivenvoorden Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde; P. Fraaij, N. Wulffraat Nederlandse Vereniging voor Reumatologie; R. Landewé, G.J. Wolbink Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen; A. van Bodegraven, H.H. Fidder Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie: zie namen van de betrokken artsen bij tabel Dermatologische patiënten; Nederlandse Vereniging voor Neurologie; D. van de Beek, J. Killestein Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose; R.E. Jonkers, R. Hoek
Het eerste overleg vond plaats 21 december 2020, op 7 januari 2021 werd de eerste draft gepresenteerd, waarna input van de verschillende behandelaren naar aanleiding van de vergaderingen werd verwerkt.
Na de uiteindelijke afstemming kon deze eerste handleiding worden gedeeld met de Gezondheidsraad en gepubliceerd op 14 januari 2021 op de LCI-website.
Periodieke updates zullen plaatsvinden op basis van nieuwe data over veiligheid en effectiviteit van COVID-19-vaccins bij deze patiëntencategorie, internationale ontwikkelingen op het terrein van optimale vaccinatie strategieën bij deze patiënten, het beschikbaar komen van nieuwe vaccins, en toediening-specifieke afwegingen.
Redactie: Marloes Bongers (Landelijk Coördinatiecentrum Infectieziekten, RIVM), Lieke Sanders (Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM), Albert Vollaard (Landelijk Coördinatiecentrum Infectieziekten, RIVM) Met medewerking van: prof. Leo Visser (afdeling infectieziekten LUMC), Bram Goorhuis (afdeling Infectieziekten, Centrum voor Tropische Geneeskunde & Reizigersgeneeskunde, Amsterdam UMC)
Contact: LCI-secretariaat Antonie van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Telefoon: 030-274 7000 E-mail: lci@rivm.nl
Samenvatting Op het moment van opstellen van deze handleiding (januari 2021) is er sprake van een hoge incidentie van COVID-19 met hoog infectierisico ook voor ernstig immuungecompromitteerde patiënten, die een verhoogd risico hebben op een gecompliceerd beloop van COVID-19. Vanwege de programmatische aanpak bij de vaccinatiecampagne worden alle immuungecompromitteerde patiënten opgeroepen voor vaccinatie.
Vanwege het belang van bescherming tegen ziekte en overlijden is prioritering van vaccinatie voor de patiënten belangrijk, ook al is er mogelijk sprake van verminderde effectiviteit van vaccinatie ten gevolge van immuundeficiëntie of immuunsuppressie door de fase van de onderliggende ziekte of behandeling, of door gebruik van immuunsuppressiva. In deze fase van de epidemie wordt geadviseerd om vaccinatie niet uit te stellen tot een moment dat er mogelijk een betere vaccinatierespons verwacht kan worden. Na vaccinatie blijven nog alle standaard preventieve maatregelen om infectie te voorkomen van kracht, omdat data over effectiviteit van vaccinatie bij deze groep ontbreken.
Er zijn meerdere vaccins tegen COVID-19 in ontwikkeling en er zijn nu twee mRNA-vaccins geregistreerd. Deze vaccins lijken op dit moment zeer effectief bij ouderen en zijn naar verwachting veilig bij immuungecompromitteerde patiënten. Het risico van eventuele bijwerkingen van vaccinatie weegt niet op tegen het risico van COVID-19 doormaken. Daarom worden deze mRNA-vaccins geadviseerd. De optie om naast de patiënt ook huishoudcontacten van ernstig immuungecompromitteerde patiënten te vaccineren, wordt nog uitgewerkt. Er zijn nog maar weinig data over de afname van transmissie na vaccinatie beschikbaar.
Deze handleiding zal periodiek worden herzien als andere effectieve vaccins geregistreerd worden en beschikbaar komen, en op basis van nieuw onderzoek over COVID-19-vaccinatie van immuungecompromitteerde patiënten.
Algemene principes Voor algemene informatie voor professionals over COVID-19-vaccinatie: https://www.rivm.nl/COVID-19vaccinatieprofessionals en https://lci.rivm.nl/richtlijnen/covid-19-vaccinatie.
Doelstelling De doelstelling van deze handleiding is om uitvoerende professionals bij de GGD, de huisartspraktijk, in verpleeghuizen en instellingen, en in het ziekenhuis een handvat te bieden bij de uitvoering van hun taak bij vaccinatie van immuungecompromitteerde patiënten tijdens de COVID-19-vaccinatiecampagne in de huidige fase van de pandemie.
Relatief risico op gecompliceerd beloop van verschillende patiëntencategorieën Niet van alle patiënten die immuungecompromitteerd zijn, is bekend of zij een verhoogd risico hebben op een gecompliceerd beloop bij SARS-CoV-2-infectie door de onderliggende aandoening en/of medicatie, of dat dat mede door andere risicofactoren (bijv. leeftijd, obesitas) bepaald wordt. Algemeen mag worden aangenomen dat naarmate iemand meer immuungecompromitteerd is, COVID-19 ernstiger zal verlopen en mogelijk de vaccinatie minder zal beschermen.
Voor de prioritering van COVID-19-vaccinatie is gekozen om te starten met vaccineren bij ouderen boven de 60 jaar (oudste groepen eerst) en daarna medische risicogroepen bij mensen tussen 18 en 60 jaar. Selectie hierbij vindt plaats volgens de brede indicaties die worden gehanteerd voor de jaarlijkse influenzavaccinatie bij de huisarts. Deze keuze is door de Gezondheidsraad geadviseerd vanwege het sterk verhoogde risico op ernstige ziekte en overlijden ten gevolge van COVID-19 met toename van de leeftijd.
Effectiviteit Afhankelijk van de mate van immuunsuppressie van patiënten, zal de effectiviteit van vaccinatie minder goed kunnen zijn. Gezien het hoge risico op infectie tijdens de COVID-19-pandemie in deze periode, en het verhoogde risico op een gecompliceerd beloop van COVID-19 juist bij deze patiënten, wordt ook gedeeltelijke protectie nog belangrijk geacht. Daarbij komt dat de COVID-19-vaccins naar verwachting veilig zijn. Dit leidt tot een gunstige benefit-risk-afweging.
Gezien de verwachte gereduceerde effectiviteit, blijven voor alle immuungecompromitteerde patiënten nog dezelfde maatregelen op het terrein van social distancing, hygiëne en testen bij klachten, onveranderd van kracht ook na de vaccinaties. Bij verandering in incidentie van COVID-19 of veranderingen op het terrein van (her)vaccinatie of profylaxe, zal worden aangegeven wanneer deze preventiestrategie kan worden aangepast.
Veiligheid De mRNA-vaccins, virusplatform-vaccins en subunit-vaccins bevatten geen levend (verzwakt) virus. Dit betekent dat er geen risico is op een vaccinvirus of platformvirusinfectie bij immuungecompromitteerde patiënten. De reactogeniciteit en bijwerkingen van het Pfizer-BioNTech mRNA-vaccin zijn in het algemeen relatief mild van aard, van korte duur en van voorbijgaande aard. Vaccinatie met mRNA-vaccins is daarmee volgens de Gezondheidsraad naar verwachting veilig, ook bij immuungecompromitteerde patiënten.
Of de mRNA-vaccins resulteren in een verhoogd risico op immuungerelateerde bijwerkingen in specifieke groepen immuungecompromitteerde patiënten is onbekend, omdat dit niet onderzocht is. De bijsluitertekst van de mRNA-vaccins meldt daarom dat veiligheid bij deze patiënten niet gegarandeerd kan worden, hoewel men in theorie verwacht dat de veiligheid goed zal zijn en het risico van vaccinatie niet opweegt tegen het risico van COVID-19 doormaken. Internationale en nationale registratie van het optreden van specifieke bijwerkingen na vaccinatie met mRNA-vaccins zal moeten leiden tot meer gegevens over invloed van vaccinatie op het ziektebeloop bij de verschillende categorieën van immuungecompromitteerde patiënten (veiligheid) en het optreden van COVID-19-infectie ondanks vaccinatie (effectiviteit). Veronderstelde bijwerkingen na vaccinatie moeten worden doorgegeven aan het Lareb in Nederland.
Terwijl eerst de mRNA-vaccins gebruikt zullen worden, zal bij vrijgeven van andere typen vaccins ook het veiligheidsaspect voor immuungecompromitteerden worden besproken in deze handleiding, als deze alternatieve vaccins ook als optie worden gezien voor deze specifieke groep patiënten vanwege waarschijnlijk gelijke of betere effectiviteit. Ook zal in de handleiding worden opgenomen wanneer er bij specifieke groepen van immuungecompromitteerde patiënten reden is om van gebruik van een bepaald type vaccins af te zien.
Vaccin 1. Keuze bij prioritering COVID-19-vaccinatie: Bij de keuze van prioritering van vaccinatie spelen meerdere factoren:
de geformuleerde strategieën van de Gezondheidsraad (GR): verminderen van (ernstige) ziekte en sterfte als gevolg van COVID-19; terugdringen van verspreiding van SARS-CoV-2; voorkomen van maatschappelijke ontwrichting de ernst van de epidemie op het moment, waarbij de noodzaak tot vaccinatie wordt beïnvloed door de wens om zo snel mogelijk (evt. partiële) bescherming te kunnen verkrijgen (risico op infectie); gepubliceerde effectiviteit en veiligheidsdata over een vaccin en de beoordeling per vaccin door de GR (op dit moment nog beperkt tot de mRNA-vaccins); beschikbaarheid: de aanwezigheid van voorraden van het vaccin en mogelijkheid het toe te dienen; prioritering van specifieke medische risicogroepen binnen de totale populatie vanwege een verhoogd risico op gecompliceerd beloop bij die patiëntengroepen (risico op complicaties).
Voor het mRNA BNT162b2-vaccin van BioNTech/Pfizer dat nu geregistreerd is en waarvan effectiviteit en de eerste reactogeniciteits- en veiligheidsdata voorhanden zijn, beoordeelde de GR de benefit-risk-afweging van mRNA-vaccinatie als gunstig bij medische hoogrisicogroepen. Dit omdat hoge effectiviteit ook bij ouderen en in de diverse subgroepen gezien werd, met een goede veiligheid (relatief beperkte bijwerkingen). Data zijn echter alleen beschikbaar binnen de huidige studieduur en alleen voor immuuncompetente personen tussen de 16 en 90 jaar. Samenvattend wordt op basis van de huidige beschikbare gegevens geadviseerd om tijdens deze fase van de epidemie met hoge incidentie hoogrisicopatiënten met ernstige immuunsuppressie te vaccineren met mRNA-vaccins vanwege hun bewezen hoge effectiviteit in immuuncompetente volwassenen en in ouderen, de verwachte goede veiligheid en de beschikbaarheid. Naar verwachting heeft het tweede mRNA-vaccin Moderna een zelfde profiel als het Pfizer/BioNTech-vaccin.
Over de prioritering van specifieke patiëntengroepen binnen de medische hoog-risicogroepen, wordt nog een volgend advies gegeven, evenals over andere vaccins die beschikbaar komen. Hiervoor moeten de data en registratie van deze andere vaccins worden afgewacht. Zodra andere typen COVID-19-vaccins beschikbaar komen, zal ook hierover worden geadviseerd door de GR.
Bij minder hoog risico op gecompliceerd beloop van COVID-19 vanwege een onderliggende aandoening, wordt het standaardproces gevolgd volgens de vaccinatiestrategie van VWS. Dat valt buiten deze handleiding.
Gebruik van één type vaccin: Bij vaccinatie van patiënten heeft het de voorkeur te vaccineren met 1 type vaccin en niet bij de tweede dosis een ander type vaccin of een vaccin van hetzelfde type maar van een andere producent te gebruiken. Geen uitgestelde 2e vaccinatie: bij massavaccinatiecampagnes wordt nu gesuggereerd dat vanwege beperkte voorraden van de nu beschikbare mRNA-vaccins langer uitstel van een tweede dosis een optie is om sneller bevolkingsimmuniteit te bereiken en te starten met zoveel mogelijk mensen met de eerste dosis te vaccineren. De berekeningen hierbij gaan uit van een goede effectiviteit enige weken na 1 dosis, op basis van (nog beperkte) gegevens uit fase 3 onderzoeken van de beide mRNA-vaccins. Echter, bij immuungecompromitteerde patiënten is mogelijk na één dosis van een dergelijke effectiviteit nog geen sprake. Daarom wordt geadviseerd niet af te wijken van de registratietekst bij immuungecompromitteerde patiënten: een tweede dosis is altijd nodig en moet ook niet worden uitgesteld langer dan de 3 weken (Pfizer-BioNTech) of 4 weken (Moderna). Deze termijnen zijn gebruikt in de fase-3-onderzoeken die onderzochten wat het effect was op bescherming tegen (ernstige) ziekte. Dit is ook de vaccinatiestrategie zoals nu geadviseerd door de GR. Geen dubbele dosis of 3e vaccinatie: Veiligheid is beperkt onderzocht van hogere doses mRNA-vaccins dan de huidige vaccins waarbij hogere reactogeniciteit werd waargenomen. Er is gekozen voor de huidige hoeveelheid mRNA in het fase-3-onderzoek vanwege een al hoge effectiviteit met deze dosis. Of en wanneer er nog geboosterd zou moeten worden met een 3e vaccinatie bij immuungecompromitteerden voor het mogelijk bereiken van betere effectiviteit of langduriger bescherming, is onbekend. Ook veiligheid/reactogeniciteit van een derde vaccinatie is onbekend. Daarom wordt geadviseerd geen hogere dosis en evenmin een 3e vaccinatie aan te bieden. Dat kan alleen in onderzoeksverband. Indien er nieuwe data komen, kan het huidige advies mogelijk worden aangepast voor specifieke patiëntengroepen indien er vaccins beschikbaar zijn. 3. Vaccintiming:
Bij een programmatische aanpak is er niet veel vrijheid om zelf keuzes te maken voor een specifiek tijdstip voor vaccinatie tijdens de campagne. De vaccinatie wordt geregeld via de GGD en de huisartspraktijk. Vanwege beperkte voorraden en houdbaarheid van de vaccins zal er vooralsnog weinig mogelijkheid zijn voor een individuele benadering, zoals tijdelijk uitstel van vaccinatie. Gezien de hoge incidentie van COVID-19 op het moment van het opstellen van deze handleiding en het hoge risico op complicaties bij infectie, is het belangrijk dat medische risicogroepen gevaccineerd worden zodra zij worden uitgenodigd en op het voorgestelde moment, ondanks mogelijk beperkte vaccineffectiviteit door immuunsuppressie op het moment van vaccinatie. Tijdelijk uitstel is logistiek nu te complex en zou zelfs het verkrijgen van gedeeltelijke bescherming kunnen vertragen. In deze handleiding wordt verder verhelderd bij specifieke patiëntengroepen bij welke termijnen rond therapie of transplantatie er een betere effectiviteit van het COVID-19-vaccin verwacht mag worden (zie beneden). Echter, zoals boven vermeld: op dit moment dient vaccineren binnen die termijn mogelijk te zijn binnen het programma. Bij een meer individuele benadering, in een andere fase van de epidemie en bij voldoende aantallen vaccins kunnen dergelijke termijnen wel een rol gaan spelen bij de timing van vaccinatie. Dat zal in nieuwe versies van deze Handleiding dan verder worden verhelderd en onderbouwd met bestaande literatuur en met nieuw verkregen data over vaccinatierespons bij immuungecompromitteerde patiënten. 4. Vaccinatieregistratie in het COVID-19-vaccinatie Informatie- en Monitoringsysteem (CIMS): Registratie van vaccinatiestatus is vrijwillig en op basis van informed consent bij de GGD of huisarts. Bij personen met een verwachte beperkte vaccinatierespons ten gevolge van onderliggende aandoeningen of medicatie, is registratie echter van groot belang om hen snel te kunnen oproepen voor eventuele hervaccinatie, mocht dat nodig blijken. Voor het bepalen van de effectiviteit van de vaccinatie en het monitoren van specifieke bijwerkingen van vaccintypes of -batches is registratie ook essentieel. Registratie in CIMS wordt dus sterk aanbevolen. Daarbij wordt overigens niet genoteerd wat de onderliggende aandoening van de patiënt is.
Kinderen In de huidige strategie van VWS wordt een ondergrens van de leeftijd van 18 jaar gehanteerd voor de vaccinatie met mRNA -vaccins. Het nu beschikbare Pfizer-BioNTech mRNA-vaccin is geregistreerd voor gebruik bij personen ouder dan 16 jaar, het Moderna mRNA-vaccin ouder dan 18 jaar. De vaccins kunnen daarom nog niet gebruikt worden voor immuungecompromitteerde kinderen en adolescenten beneden die leeftijd. De Gezondheidsraad zal nog nader adviseren of voor specifieke groepen adolescenten van 16-18 jaar een uitzondering kan worden gemaakt.
Daarnaast lopen er diverse studies naar vaccinatie bij kinderen en er zullen er nog meerdere volgen.
Interactie vaccinatie en medicatie Voor een overzicht van immuunsuppressieve medicatie inclusief doseringen bij chronisch inflammatoire aandoeningen en het effect hiervan op vaccinatie: check https://lci.rivm.nl/richtlijnen/vaccinatie-bij-chronisch-inflammatoire-aandoeningen.
Bij stabiele ziekte en gebruik van immuunsuppressiva is er geen noodzaak medicatie te staken of aan te passen op het moment van vaccinatie. Medicatie mag alleen gestaakt worden in overleg met de behandelaar van patiënt. In veel richtlijnen wordt standaard aanbevolen niet tijdens een actieve fase van een chronisch inflammatoire aandoening, zoals reumatoïde artritis of IBD, te vaccineren. Dit wordt in de huidige fase van de epidemie niet als contra-indicatie gezien. Deze benadering is conform die genoemd bij Vaccin-timing punt a (zie boven). Indien de mogelijkheid bestaat te wachten met starten van immuunsuppressiva, heeft het voorkeur minimaal 2 weken vóór start ervan te vaccineren voor het bereiken van betere effectiviteit. Dan is in elk geval de essentiële eerste dosis zonder immuunsuppressiva toegediend. Bij voorkeur wordt langer gewacht, zodat ook de tweede dosis kan worden gegeven vóór start (4-6 weken), maar dit zal in praktijk vaak niet mogelijk zijn. Bij specifieke immuunsuppressiva (b.v. B-cel-depleterende therapie) kan op basis van bestaande en nieuwe data voor een ander interval gekozen worden. Dat zal dan worden opgenomen in de onderstaande tabellen. Kortdurend gebruik van orale corticosteroïden gedurende minder dan 14 dagen (‘stootkuur’) is in algemeen geen reden om vaccinatie uit te stellen. Chemotherapie bij maligniteiten: in de meeste internationale richtlijnen (o.a. IDSA-richtlijn) wordt door experts geadviseerd in de 2 weken vóór start van chemotherapie en tot 3 maanden na de laatste kuur niet te vaccineren, om daarmee een zo optimaal mogelijke vaccinatierespons te krijgen. De vaccinatierespons binnen of buiten deze termijnen bij de verschillende typen chemotherapie is echter vaak niet goed onderzocht om dit advies voldoende te onderbouwen. Bij cyclische toediening van chemo- of immuunsuppressieve therapie of modulerende medicatie is ook niet goed bekend of vaccinatie bij voorkeur het beste net vóór, in de eerste week van of tussen cycli gegeven kan worden. Daarom is er geen noodzaak rekening te houden met deze termijnen bij de planning voor vaccinatie in deze hoogrisicofase van de vaccinatiecampagne. Alleen bij specifieke chemo/immunotherapie kan tijdelijk uitstel geadviseerd worden vanwege veronderstelde afwezigheid van vaccinatierespons (zie hieronder). Vaccinatie van huishoudcontacten De geregistreerde indicatie van de mRNA COVID-19-vaccins is preventie van ziekte, zoals dat in de fase-3-onderzoeken is vastgesteld. Of vaccinatie tegen COVID-19 asymptomatische infectie of milde infectie voorkomt, zodat transmissie van COVID-19 door uitscheiding van SARS-CoV2 virus beperkt kan worden, is nog onbekend. Daarmee is onbekend of de GR-strategie ‘terugdringen van verspreiding van SARS-CoV-2’ door ringvaccinatie van huishoudcontacten van ernstig immuungecompromitteerde patiënten kan worden bereikt met de mRNA-vaccins. Ringvaccinatie wordt wel geadviseerd voor de huidige influenzavaccinatie voor huishoudcontacten van ernstig immuungecompromitteerde patiënten. Vanwege de huidige schaarste aan COVID-19-vaccins wordt op dit moment geadviseerd eerst de kwetsbare patiënten te vaccineren met hopelijk enige directe bescherming tegen COVID-19. Voor een selecte groep van ernstige immuungecompromitteerde patiënten zal worden verzocht aan de Gezondheidsraad om te adviseren volwassen huishoudcontacten ook eerder in aanmerking te laten komen voor vaccinatie dan anderen in het leeftijdscohort beneden de 60 jaar. Dit betreft huishoudcontacten van:
Hematologische patiënten met ernstige immuunsuppressie; Transplantatiepatiënten in het eerste jaar na transplantatie; Patiënten met solide tumoren die celtherapie (CART) of autologe stamceltherapie ondergaan; Patiënten die B-cel depleterende therapie ondergaan of recent hebben ondergaan, inductiebehandelingen met hoge doses van specifieke immuunsuppressiva (b.v. cyclofosfamide), of na recente behandeling met ATG of alemtuzumab, vanwege de veronderstelde beperkte humorale vaccinatierespons. De termijn na laatste dosis die daarbij gehanteerd moet worden, wordt nog afgestemd.
Besluitvorming hierover zal volgen, net als de implementatie ervan, nadat de meest kwetsbare groep, de ouderen, zijn gevaccineerd.
In 2021 komen alle volwassenen jonger dan 60 jaar in aanmerking voor vaccinatie en daarmee zal mogelijk het infectierisico voor andere immuungecompromitteerde personen afnemen. Kinderen en jongeren (onder de 18 jaar) komen nog niet voor vaccinatie in aanmerking vanwege het ontbreken van registratie voor deze leeftijdsgroep, dus jongere huishoudcontacten kunnen nog niet gevaccineerd worden.
Bepaling van immuunmarkers en/of serologie Onderzoek naar de immunologische respons bij de verschillende vaccins kan plaatsvinden in onderzoeksverband via behandelend artsen. Vanuit het belang van mortaliteitsreductie en bestrijding van ernstige COVID-19 geldt het advies aan de patiënten met het hoogste risico op ernstige ziekte het naar verwachting meest effectieve vaccin toe te dienen, conform het advies van de GR. Er is nog geen gedefinieerde ‘correlate of protection’ bij COVID-19 en antistoftiters dalen standaard na infectie en na vaccinatie. Op basis van antistoftiters kan bescherming of juist gebrek aan immuniteit na een infectie of na vaccinatie vooralsnog niet worden bepaald. Groepsvaccinatie zoals nu voorgesteld wordt tijdens een uitbraak of pandemie, is wezenlijk anders dan individuele patiëntenzorg op maat. Gezien de ernst van de epidemie en het hoge risico op gecompliceerd beloop bij immuungecompromitteerde patiënten, wordt geadviseerd geen voorafgaande bepalingen van immuunmarkers/antistoffen te verrichten of af te wachten buiten onderzoeksverband en snel te vaccineren volgens de oproep. Ook na vaccinatie is bepaling van serologische respons aan de behandelend arts. Het kan een functie hebben in het kader van klinische zorg, of binnen onderzoeksverband, maar het mag een snelle implementatie van vaccinatie of toediening van een geïndiceerde tweede dosis niet vertragen. Dit is ook conform de standaard vaccinatiepraktijk. Een eerdere bewezen SARS-CoV-2-infectie is geen reden om niet te vaccineren. De kans op een volgende SARS-CoV-2-infectie bij beperkte immuniteit bij immuungecompromitteerde patiënten kan verhoogd zijn; Ook in aanwezigheid van antistoftiters voorafgaand aan een COVID-19-vaccinatie wordt vaccinatie niet ontraden omdat een ‘correlate of protection’ op basis van een drempelwaarde van antistoftiters vooralsnog ontbreekt. Vaccinatie kan de immuniteit een booster geven. Dit is ook conform de standaard vaccinatiepraktijk (bijv. advies tot jaarlijkse influenzavaccinatie ondanks doorgemaakte eerdere influenza-infectie met dezelfde virusstrain die in het vaccin zit). Bij veranderende inzichten op basis van onderzoeken naar bepalende (immunologische) factoren voor de vaccinatierespons, en ‘correlate of protection’ criteria (de cellulaire respons kan ook een rol spelen) zal dit worden aangepast. Specifieke adviezen Dermatologische patiënten Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Psoriasis en hidradenitis suppurativa
Biologicals: anti-TNF-alpha, anti-IL12/23, anti-IL17, anti-IL23
Ja
Ja
Voor of tijdens
Ref 1,2,3,4
Anti-PDE4
Ja
Ja
Voor of tijdens
Ref 1,2,3,4
Conventionele systemische behandelingen: methotrexaat, cyclosporine, fumaarzuur, acitretine
Ja
Ja
Voor of tijdens
Ref 1,2,3,4
Eczeem en urticaria
Biologicals: anti-IL4/13, anti-IgE
Ja
Ja
Voor of tijdens
Ref 5,6 Gezien atopische constitutie mogelijk verhoogd risico op allergische / anafylactische reacties: standaard observatieduur van minimaal 15 minuten. Bij een geschiedenis van anafylaxie: 30 minuten. Setting voor vaccinatie dient te zijn waarin anafylaxie behandeld kan worden. Mogelijk is dit ook van belang voor patiënten met mastocytose.
JAK-remmers
Ja
Ja
Voor of tijdens
Ref 5,6
Conventionele systemische behandelingen: cyclosporine, methotrexaat, azathioprine, mycofenolzuur
Ja
Ja
Voor of tijdens
Ref 5,6
Auto- immuunziekten (SLE, dermato- myositis, vasculitis, sclerodermie)
Prednison, cyclosporine, azathioprine, methotrexaat, mycofenolaat-mofetil, HIVIG, plaquenil, dapson
Ja
Ja
Voor of tijdens
Ref 6
Auto-immuun- blaarziekten
B-cel-depleterende therapie2
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Huid- maligniteiten
Cutane B-cel lymfomen
B-cel-depleterende therapie
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Melanomen
Immune checkpoint inhibitoren (anti CTLA4 en/of anti PD-1)
Ja
Ja
In overleg met oncoloog
Gevorderde basaalcel- carcinomen
Hedgehog inhibitoren
Ja
Ja
Voor, tijdens of na
Superficiële basaalcel- carcinomen en actinische keratosen
Imiquimod
Ja
Ja
Voor of na
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening. Tijdelijk uitstellen is bij behandel indicaties voor imiquimod niet van belang. Een ander beleid bij meer geïndividualiseerd beleid kan nog volgen.
Cutane lymfomen
Chemotherapie
Ja
Ja
Advies (hemato)oncoloog voor chemotherapie bij lymfomen volgen
Documenten waarop dit advies gebaseerd is:
National Psoriasis Foundation (NPF) task force: COVID-19 Task Force Guidance Statements. National Psoriasis Foundation. December 12, 2020. https://www.psoriasis.org/covid-19-task-force-guidance-statements. Statement British Association of Dermatologists (BADBIR): https://www.bad.org.uk/shared/get-file.ashx?itemtype=document&id=6962 Statement International Psoriasis Council (IPC): https://www.psoriasiscouncil.org/blog/IPC-Statement-on-SARS-CoV-2-Vaccines-and-Psoriasis.htm Statement Skin Inflammation and psoriasis international network (SPIN):advice follows IPC ACAAI Guidance on Risk of Allergic Reactions to the Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine. December 14, 2020. https://acaai.org/news/american-college-allergy-asthma-and-immunology-releases-guidance-risk-allergic-reactions-pfizer Information from the American College of Rheumatology Regarding Vaccination Against SARS-CoV-2. American College of Rheumatology. https://www.rheumatology.org/Portals/0/Files/ACR-Information-Vaccination-Against-SARS-CoV-2.pdf. Baker D et al. COVID-19 vaccine-readiness for anti-CD20-depleting therapy in autoimmune diseases Clinical and Experimental Immunology, 202: 149–161 Bijdragen: Inzake therapie Psoriasis en hidradenitis suppurativa: Prof. Dr. E.P. Prens; Prof. Dr. E.M.G.J. De Jong; Prof. Dr. P.I. Spuls; Dr. M. Seyger; Dr. E.M. Baerveldt. Inzake therapie eczeem en urticaria: Dr. M.S. de Bruin-Weller, Dr. M.L.A. Schuttelaar. Inzake therapie: HIVIG, Plaquenil en Dapson, rituximab: Dr. B. Horvath. Inzake therapie huidmaligniteiten: Dr. J.M. Muche, Dr. K. Mosterd, Dr. N.A. Kukutsch, Dr. M. Wakkee, Dr. M.B. Crijns, Drs. M. Tebbe.
Hematologische patiënten Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Hematologie
Chemotherapie inclusief tyrosine kinase remmers, IMiDs1
Ja
Ja
Zie algemene principes
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening. Ringvaccinatie van volwassen huisgenoten*
B-cel-depleterende therapie2
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening. Ringvaccinatie van volwassen huisgenoten*
Autologe en allogene stamcel-transplantatie
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: overweeg uitstel met 3 mnd na laatste kuur
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening. Ringvaccinatie van volwassen huisgenoten*
Graft versus host disease
Ja
Ja
Geen voorkeur
CAR T celtherapie
Ja
Ja
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening. Ringvaccinatie van volwassen huisgenoten*
1 Behalve B cel-depleterende therapie; 2 Rituximab, obinutumumab, ATG, alemtuzumab. * Op het moment van opstellen van deze Handleiding nog geen onderdeel van het vaccinatieprogramma.
Immuungecompromitteerde kinderen >16 jaar Vaccinatie zal alleen mogelijk zijn vanaf 18 jaar. Er zal mogelijk een uitzondering worden gemaakt voor specifieke patiëntengroepen van adolescenten >16 jaar. Daarover wordt nog bericht. Bij aanpassing van de minimum leeftijd voor vaccinatie, bij andere uitzonderingen of aanpassingen, zal dat in de Handleiding worden opgenomen in overleg met de kinderartsen.
Kankerpatiënten (solide tumoren) Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Solide tumoren
Alle
Ja
Ja
Onbekend, daarom geen specifiek advies
Het advies van de verschillende internationale oncologische organisaties is om patiënten met solide tumoren te laten vaccineren tegen COVID-19. Het is nog niet duidelijk of alle patiënten wel een goede immuunrespons kunnen ontwikkelen. Hier zal nog onderzoek naar gebeuren. Totdat meer bekend is, is men dus niet zeker van goede bescherming. Daarom zal het advies voor beschermde voorzorgsmaatregelen na vaccinatie nog steeds van toepassing zijn.
Hoge dosis chemotherapie met autologe en/of celtherapie: TIL / TCR / CAR
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: overweeg uitstel met 3 mnd na laatste kuur
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Chemotherapie
Ja
Ja
Onbekend, daarom geen advies
Immuun therapie
Ja
Ja
Geen specifiek tijdstip
Tyrosine kinase remmers
Ja
Ja
Geen specifiek tijdstip
Radiotherapie
Ja
Ja
Geen specifiek tijdstip
Longpatiënten Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Pulmonale oncologie
Systemische chemotherapie
Ja
Ja
n.v.t.
Advies NVMO/sectie oncologie: Wij stellen voor om aan kankerpatiënten met chemotherapie te adviseren zich tegen het coronavirus te laten vaccineren analoog aan het griepvaccin en dit niet uit te stellen tot na de chemotherapie (zoals bv bij de pneumokokken vaccinatie)
Tyrosine kinase remmers
Ja
Ja
Geen specifiek tijdstip
Immunotherapie
Ja
Ja
n.v.t.
CPI
Ja
Ja
ILD / systeemziekte
Steroïden maintenance
Ja
Ja
Voor en na
Geen restricties t.a.v. timing, bij voorkeur vóór start therapie
Methyl-prednisolone pulse
Ja
Ja
Indien mogelijk voor of >1 maand na behandeling
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
MTX / AZA / MMF / anti-TNF-alpha
Ja
Ja
Bij voorkeur geven voor start therapie
Indien onderhoudsbehandeling geen uitspraak optimale timing mogelijk
B-cel depleterende therapie (Anti-CD20; Rituximab)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
JAK-STAT-inhibitor
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Infectieziekten
CF
Ja
Ja
n.v.t.
Non-CF bronchiëctasieën
Ja
Ja
n.v.t.
PID/CVID
Ja
Ja
n.v.t.
Overlap met NVVI
Long-/hart transplantatie
Na LOTx / HTx / HLTx
Ja
Ja
Bij voorkeur na eerste 3 maanden
Advies LOTTO (NTV) Ook voor kinderen 16-18 jaar*
Voor LOTx / HTx / HLTx
Ja
Ja
Bij voorkeur vóór transplantatie geven
Ook voor kinderen 16-18 jaar*
Na ACR/AMR behandeling met methyl-prednisolone pulse (MPS)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: vóór of 1 maand na behandeling
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening,
Na ACR/AMR behandeling (ATG, rituximab)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: bij voorkeur > 3 maanden
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening. Indien onderhoudsbehandeling geen uitspraak optimale timing mogelijk.
Na ACR/AMR behandeling (alemtuzumab)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: bij voorkeur > 3 maanden
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening. Indien onderhoudsbehandeling geen uitspraak optimale timing mogelijk.
Neurologische patiënten Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Multiple sclerosis
B-cel-depleterende therapie (Anti-CD20; Rituximab, ocrelizumab)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis rituximab. Indien mogelijk > 2 wkn na laatste dosis ocrelizumab
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening.
Injectables (interferon-beta, glatirameer)
Ja
Ja
n.v.t.
Sfingosine-1-fosfaat receptor modulatoren (Fingolimod, Siponimod, Ozanimod)
Ja
Ja
Niet onderbreken voor vaccinatie i.v.m. risico rebound
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Immuun- reconstitutie- therapie (B- en T-celdepletie) (alemtuzumab, cladribine, aHSCT)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Dimethylfumaraat
Ja
Ja
n.v.t.
Teriflunomide
Ja
Ja
n.v.t.
Nierpatiënten Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Nier- transplantatie- patiënten
Pre-transplantatie
Ja
Ja
Bij voorkeur pre-transplantatie
Bij voorkeur eerste vaccinatie 2 weken vóór transplantatie
Standaard immuun- suppressie inclusief CNI, proliferatie- remmer en corticosteroïden
Ja
Ja
Bij voorkeur vanaf 6 weken na niertransplantatie
Conform Influenza
Rejectie- behandeling met methylprednisolon
Ja
Ja
Vanaf 2 weken na behandeling
Inductie- of rejectie- behandeling ATG dan wel alemtuzumab
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: bij voorkeur > 3 maanden na behandeling met alemtuzumab of ATG
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening.
B-cel-depleterende therapie (o.a. rituximab)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Auto-immuun- systeemziekte (zoals SLE en ANCA vasculitis) met renale betrokkenheid
Inductie- behandeling met cyclofosfamide
Ja
Ja
Bij ANA-positieve auto-immuunziekte monitoring op ziekteactiviteit na vaccinatie
Inductie- of onderhouds- behandeling met MMF, azathioprine en/of prednison
Ja
Ja
Bij ANA-positieve auto-immuunziekte monitoring op ziekteactiviteit na vaccinatie
Behandeling met anti-CD20 zoals rituximab
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening.
Behandeling met andere biologicals
Ja
Ja
Glomerulaire ziektes
Inductie- behandeling met cyclofosfamide
Ja
Ja
Inductie- of onderhouds- behandeling met MMF, azathioprine en/of prednison
Ja
Ja
Nog onvoldoende bekend over kans op relapse van de meeste zeldzame nierziektes
Onderhouds- behandeling met plasmaferese
Ja
Ja
Bij voorkeur zo kort mogelijk na plasmaferese
aHUS
Inductie- behandeling met plasmaferese
Ja
In overleg met behandelend nefroloog
Bij voorkeur na afronding van inductiebehandeling
Onderhouds- behandeling met plasmaferese
Ja
In overleg met behandelend nefroloog
Bij voorkeur zo kort mogelijk na plasmaferese
Behandeling met eculizumab
Ja
In overleg met behandelend nefroloog
In overleg met behandelend nefroloog
Gezien onzekerheid over invloed vaccin op activiteit aHUS alleen onder strikte controle
Patiënten met maag-darm-lever aandoeningen Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Idiopathische chronische inflammatoire darmontsteking (IBD)
Expectatief (niet medicamenteus)
Ja
Ja
n.v.t.
Corticosteroïden
Ja
Ja
n.v.t.
Bij onderhoudstherapie vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie tijdens toediening
Mesalazine-derivaten
Ja
Ja
n.v.t.
Thiopurine-derivaten
Ja
Ja
n.v.t.
Methotrexaat
Ja
Ja
n.v.t.
Biologicals (anti-inflammatoir met blokkering van pro-inflammatoire signalering, zoals anti-TNF-alpha)
Ja
Ja
n.v.t.
Biologicals (anti-inflammatoir met blokkering cell trafficking, zoals a4b7-blokkade)
Ja
Ja
n.v.t.
Small molecules (JAK remmers: tofacitinib)
Ja
Ja
n.v.t.
Overig
Ja
In overleg met behandelend arts
Bij voorkeur vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie tijdens toediening
Transplantatie- patiënten (lever / darm)
Remming afstotingsreactie
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: vanaf 6 weken na transplantatie
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Chronische hepatitiden
Antivirale therapie
Ja
Ja
n.v.t.
Levercirrose
Supportief en antiportaal-hypertensief
Ja
Ja
n.v.t.
Ondervoeding
Voeding (oraal / enteraal / parenteraal)
Ja
Ja
Bij voorkeur na effectieve voedingstherapie (cf. priming voor operatieve ingreep)
Gastro- intestinale tumoren
Variërend
Ja
Ja
n.v.t.
Patiënten met primaire of secundaire immuundeficiëntie Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Primaire antistof- deficiënties (circa 60-70% van de primaire immuun- deficiënties betreft antistof- deficiënties
Immuunglobuline- suppletietherapie
Ja
Ja
n.v.t.
Er is geen minimum interval nodig tussen toediening van bloedproducten (o.a. IVIG) en toediening van COVID19-vaccins
Primaire immuun- deficiënties
Diverse, van immuunglobuline- suppletietherapie tot immuun- suppressieve / immuun- modulerende medicatie
Ja
Ja
n.v.t.
Secundaire antistof- deficiënties
Immuunglobuline- suppletietherapie
Ja
Ja
n.v.t.
Personen met hiv Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Personen met hiv
onbehandeld
Ja
Ja
n.v.t.
Spoedige vaccinatie is belangrijker dan te wachten op immuunreconstitutie met cART
Behandeld CD4<200
Ja
Ja
n.v.t.
Spoedige vaccinatie is belangrijker dan te wachten op immuunreconstitutie met cART
Behandeld CD4>200
Ja
Ja
n.v.t.
Reumatologische patiënten Aandoening / groep aandoeningen
Type behandeling
Kan deze patiënten- groep met mRNA vaccin gevaccineerd worden?
Kan tijdens de behandeling gevaccineerd worden?
Optimale timing (voor of na behandeling of medicatie)
Opmerkingen
Alle inflammatoire reumatische ziekten
Methotrexaat /conventional synthetic Disease-Modifying-AntiRheumatic-Drugs
Ja
Ja
Alle inflammatoire reumatische ziekten
Biologicals / targeted synthetic Disease-Modifying-AntiRheumatic-Drugs
Ja
Ja
Alle inflammatoire reumatische ziekten
B-cel-depleterende therapie (Anti-CD20; Rituximab)
Ja
Ja
Als vaccinatie ingehaald kan worden: indien mogelijk >3 mnd na laatste dosis
Vaccinatie niet uitstellen indien oproep tot vaccinatie binnen dit interval van toediening
Vasculitis / connective tissue disease
Cyclofosfamide / mycofenolaat mofetil
Ja
Ja
n.v.t.
Versiebeheer
Uitzetting dreigt voor kerkleden.
DOOD TURKSE ARRESTANT IN POLITIECEL/TERECHT INZAGE VERZOEK GROEN-LINKS POLITIE STAAT NIET BOVEN DE WET!! Geachte Redactie en lezers van Ekudos, Op zondagochtend 3 juli overleed de 22 jarige Turkse man Ihsan Gürz in een ziekenhuis in Beverwijk, na politiearrestatie en hartstilstand in een politiecel 1 Volgens de lezing van de politie verzette hij zich hevig tijdens zijn arrestatie, bleef in zijn cel onrustig en werd tweemaal bezocht door een arts Toen deze bij het tweede bezoek constateerde, dat zijn hartslag was gestopt, werd hij gereanimeerd, naar het ziekenhuis gebracht, waar hij overleed 2 Volgens de familie echter, die zijn lichaam na zijn dood gezien heeft, is hij overleden ten gevolge van politiegeweld 3 Zoals te doen gebruikelijk bij de dood van een arrestant, is er een onderzoek ingesteld door de Rijksrecherche Of er al dan geen sprake is van dood door gewelddadig politieoptreden, moet blijken uit o.a. de camerabeelden in het cafe waar hij is gearresteerd 4 en het Rijksrecherche onderzoek waarbij ik ervan uitga, dat de camerabeelden een belangrijke plaats hebben in het onderzoek en dat er een lijkschouwing is geweest voor zijn begrafenis in Turkije Maar hoe dan ook, feit blijft, dat een arrestant in een politiecel een hartstilstand gekregen heeft, terwijl hij er levend en wel in belandde.
TERECHT INZAGEVERZOEK DOOR GROEN LINKS PARLEMENTARIER Aangezien de politie verantwoordelijk is voor haar arrestanten is het terecht, dat Groen Links parlementarier Tofik Dibi inzage door het parlement heeft gevraagd van het onderzoek door de Rijksrecherche Bovendien is het bij lange na niet de eerste keer, dat een arrestant een hartstilstand krijgt/overlijdt in een politiecel. Politiegeweld tegen arrestanten/demonstranten vindt niet alleen steeds vaker plaats, maar is structureel 5 Dat dit ook ''vroeger'' zo was, blijkt uit het volgende overzicht POLITIEGEWELD IN DE ZEVENTIGER/TACHTIGER JAREN Zowel politiegeweld tegen demonstranten/individuen als verwaarlozing van arrestanten na arrestatie was reeds een geregeld voorkomend verschijnsel in de zeventiger/tachtiger jaren van de vorige eeuw In de zestiger en zeventiger jaren richtte politiegeweld zich vooral tegen anti-Vietnamdemonstranten en de Provo Beweging 6 Maar ook tegen individuele burgers, vaak van allochtone komaf maar ook autochtonen werden slachtoffer Zoals in de zaak Meta Hofman, die in 1981 door een politeman werd doodgeschoten omdat zij hem zou hebben bedreigd ''met een aardappelmesje''........... Meta Hofman was de dochter van de bekende Nederlandse activiste Tiine Hofman 7 Uiiteindelijk werd de agent in kwestie in Hoger Beroep vrijgesproken, na aanvankelijk te zijn veroordeeld voor doodslag 8 Wat activisme betreft waren vooral in de zeventiger en tachtiger jaren, toen de kraakbeging op haar hoogtepunt was, de krakers Kop van Jut, meestal naar aanleiding van de zoveelste ontruimingsactie 9 Een berucht voorbeeld is de dood van Hans Kok op 25 october 1985 in een politiecel, te wijten aan ontbreken van medische zorg Waarschijnlijk hebben door de ME gegeven klappen bij de ontruiming ook meegespeeld 10 TERUG NAAR DEZE TIJD: Op 5 juli was er in Amsterdam een ontruimingsronde van een aantal kraakpanden, waaronder Cultureel Centrum Schijnheilig Tegen de voor Schijnheilig aanwezige demonstranten het pand was al verlaten, werd door de ME buitengewoon gewelddadig opgetreden 11 Ook een Groen-Links raadslid werd door de ME geslagen 12 Terecht zijn hierover door Groen-Links in de Gemeenteraard vragen gesteld 13 Tijdens de 1 mei demonstratie in Utrecht werd door de politie buitengewoon agressief en gewelddadig opgetreden, waarbij deelnemers door de ME op hun hoofd werden geslagen 14 Ook in Utrecht werd op 14 maart een door de politie aangereden verdachte van autodiefstal ondanks zijn duidelijke verwonding getracteerd op klappen van een motoragent 15 2010 Op 31 mei 2010 werd voorvechtster van de Palestijnse zaak Gretta Duisenberg tijdens een demonstratie bij de Israelische ambassade in Den Haag door de ME neergeslagen 16 Andere voorbeelden van politiegeweld zijn in Rotterdam de 1 mei manifestatie 2010, het Bevrijdingsfestival 2010 en de eerste Bekerfinale 25-4-2010 Naar aanleiding daarvan heeft Groen-Links Rotterdam de website ''Politieknuppel'' gelanceerd, waar klachten over politieoptreden worden verzameld 17 Ook zijn er regelmatig klachten over racistisch en gewelddadig politieoptreden tegen allochtone, met name Marokkaanse jongeren 18 Dit zijn slechts enkele voorbeelden en het topje van de ijsberg 19 MERKWAARDIG EN OPMERKELIJK OM: DOOD TURKSE MAN NIET VEROORZAAKT DOOR POLITIEOPTREDEN Hoewel nog uit onderzoek moet blijken, in hoeverre de dood van de Turkse arrestant is veroorzaakt door politiegeweldm zitten er een aantal merkwaardige kanten aan deze zaak Zo valt zijn leeftijd op: 22 jaar Het is moeilijk aan te nemen, dat een jongeman van 22 plotseling overlijdt in een politiecel En als er sprake was geweest van overmatig alcolhol of drugsgebruik, dan had de politie hem van meet af aan adequatere medische zorg moeten verlenen Twee doktersbezoeken, waarbij hij bij de laatste een hartstilstand werd geconstateerd? Roept twijfels op over de kwaliteit van de verleende medische zorg Daarbij ziet de foto van de dode man er angstaanjagend uit en doet geweld vermoeden 20 Een ander merkwaardig feit is, dat het OM, nog voor het einde van het onderzoek, reeds in een persbericht heeft verklaard, dat zijn dood niet is veroorzaakt door politiegeweld 21 Het feit, dat het OM dus op de eindresultaten van het onderzoek vooruitloopt, roept toch werl vragen op over hetzij de zorgvuldigheid van het onderzoek, hetzij de weinig discrete houding van het OM EPILOOG Wat ook het resultaat van het onderzoek van de Rijksrecherche politiegeweld of niet zal zijn, feit blijft, dat de arrestant een hartstilstand heeft gehad in een politiecel, zonder dat de politie dit kennelijk heeft kunnen voorkomen Dit wijst op zijn zachtst gezegd op verwaarlozing en dat is de politie ernstig verwijtbaar Het is trouwens lang niet de eerste keer, dat een arrestant overlijdt in een politiecel Los daarvan is het vermoeden van politiegeweld op zich plausibel, niet alleen gezien de toegeving van de politie, dat er ''geweld' is gebruikt om hem ''onder controle te krijgen'', maar ook vanwege de structurele geweldspleging door de politie, die in vrijwel alle gevallen ongestraft plaatsvindt 22 HET WORDT TIJD, DAT AAN DIE STRAFFELOOSHEID EEN EINDE KOMT! DE POLITIE DIENT DE WET TE HANDHAVEN EN STAAT NIET BOVEN DE WET! Vriendelijke groeten Astrid Essed 1 RTV NH ARRESTANT UIT HEEMSKERK OVERLEDEN IN BEVERWIJK 4 JULI 2011 http://www.rtvnh.nl/nieuws/59365/Arrestant+uit+... 2 RTV NH ARRESTANT UIT HEEMSKERK OVERLEDEN IN BEVERWIJK 4 JULI 2011 http://www.rtvnh.nl/nieuws/59365/Arrestant+uit+... 3 RTV HN FAMILIE VERWIJT POLITIE DOOD HEEMSKERKSE ARRESTANT 7 JULI 2011 http://www.rtvnh.nl/nieuws/59549/Familie+verwij... ZIE FOTO DODE MAN http://www.parool.nl/parool/nl/224/BINNENLAND/a... RTV NH GROEN LINKSER WIL INZAGE DOOD TURKSE MAN 9 JULI 2011 http://www.rtvnh.nl/nieuws/59693/GroenLinkser+w... INDYMEDIA.NL MAN VERMOORD DOOR POLITIE BEVERWIJK? 8 JULI 2011 http://www.indymedia.nl/nl/2011/07/77311.shtml 4 Volgens een familielid van de dode man zou uit de camerabeelden blijken, dat hij was mishandeld bij zijn arrestatie De politie en Rijksrecherche geven hangende het onderzoek geen verder commentaar Zie verklaring familielid: ''Ik wil hem niet schoon praten, maar zoals hij in de auto is gegooid en in z'n kruis is getrapt en tegen het hoofd geschopt door politiemensen met hun knieën.....Ik heb het op camerabeelden zelf gezien'' DICHTBIJ.NL BEVERWIJKSE ARRESTANT OVERLIJDT IN CEL 6 JULI 2011 http://www.dichtbij.nl/noord-kennemerland/regio... 5 MOTORAGENT SCHOPT ARRESTANT/GEWELDDADIG POLITIEOPTREDEN GEEN INCIDENT, MAAR STRUCTUREEL http://ovl.indymedia.org/news/2011/04/31420.php 6 WIKIPEDIA PROVO http://nl.wikipedia.org/wiki/Provo 7 ARCHIEF TINE HOFMAN http://www.iisg.nl/archives/en/files/h/10792057... 8 ZAAK META HOFMAN CASSATIEPROCEDURE HOGE RAAD 1 MAART 1983 http://www.student.unimaas.nl/jch.pronk/framem... 9 HET STAATSARCHIEF DE STAD WAS VAN ONS <a href="http://www.iisg.nl/staatsarchief/publicaties/destad/index.php" target="blank">http://www.iisg.nl/staatsarchief/publicaties/de... 10 ''Drie onderzoeken zullen uiteindelijk nodig zijn om de doodsoorzaak boven water ter krijgen: Hans Kok is overleden aan een combinatie van uitputting, alcohol, drugs, kou en verwaarlozing. Hij is niet overleden door politiegeweld, maar heeft de pech gehad dat hij aan zijn lot is overgelaten.'' BRON: VPRO EEN KWART EEUW NA DE DOOD VAN KRAKER HANS KOK 25 OCTOBER 2010 http://weblogs.vpro.nl/radioarchief/2010/10/26/... ''iemand die erbij was toen - 28.10.2010 23:22 Hans Kok is in het pand tijdens de zeer gewelddadige ME ontruiming (op de mensen die zich overgaven, en dat was iedereen, inslaan) in een hoek gedreven en flink geslagen, op het hoofd ook, aldus (een) getuige(n) destijds, Er is onvoldoende onderzoek gedaan naar vocht dat uit zijn oor is gekomen, mogelijk is hiermee hersenletsel door klappen over het hoofd gezien...'' BRON INDYMEDIA.NL EEN KWART EEUW NA DE DOOD VAN KRAKER HANS KOK 28 OCTOBER 2010 http://indymedia.nl/nl/2010/10/70655.shtml DE STAATSKRANT TOPIC: HANS KOK VERMOORD http://www.activeboard.com/forum.spark?aBID=125... 11 INDYMEDIA.NL TIJDSLIJN SCHIJNHEILIG ONTRUIMING http://www.indymedia.nl/nl/2011/07/77185.shtml DE AMSTERDAMMER SCHIJNHEILIG MET VEEL GEWELD ONTRUIMD 6 JULI 2011 http://deamsterdammer.wordpress.com/2011/07/06/... 12 NIEUWS UIT AMSTERDAM ME SLAAT RAADSLID 6 JULI 2011 http://www.nieuwsuitamsterdam.nl/2011/07/me-sla... 13 VRAGEN GROEN LINKS OVER ONTRUIMING SCHIJNHEILIG 7 JULI 2011 http://www.nieuwsuitamsterdam.nl/2011/07/vragen... 14 POLITIEGEWELD I MEI DEMONSTRATIE DOORBRAAK POLITIE PROBEERT SOCIAAL PROTEST ONMOGELIJK TE MAKEN 1 MEI 2011 http://www.doorbraak.eu/?p=5819 15 DE NIEUWE UTRECHTER WALGING OM NODELOOS POLITIEGEWELD 14 MAART 2011 http://dnu.nu/artikel/4122-walging-om-nodeloos-... 16 DE PERS DUISENBERG GESLAGEN DOOR ME 31 MEI 2010 http://www.depers.nl/binnenland/483422/Duisenbe... 17 JOOP.NL POLITIEGEWELD TEGEN 1 MEI OPTOCHT IN ROTTERDAM 1 MEI 2010 http://www.joop.nl/politiek/detail/artikel/vide... JOOP.NL GROEN-LINKS ROTTERDAM LANCEERT SITE TEGEN POLITIEGEWELD 7 MEI 2010 http://www.joop.nl/leven/detail/artikel/groenli... GELANCEERDE SITE: DE POLITIEKNUPPEL http://www.politieknuppel.nl/site/228/ 18 PVDA STELT VRAGEN OVER GEBRUIK GEWELD BIJ AANHOUDINGEN IN TILBURG NOORD 6 DECEMBER 2009 http://www.pvdatilburg.nl/nieuws/fractie-en-wet... 19 TOPJE VAN DE IJSBERG ZIE ANDERE VOORBEELDEN VAN POLITIEGEWELD DE TELEGRAAF OPHEF OVER POLITIEOPTREDEN IN BUS 15 NOVEMBER 2010 http://www.telegraaf.nl/binnenland/8219043/_Op... Politiegeweld tegen G8 demonstranten in Utrecht G8 Fietskaravaan ingesloten door ME 5 nei 2007 <a href="http://indymedia.nl/nl/2007/05/44231.shtml" target="blank">http://indymedia.nl/nl/2007/05/44231.shtml SP Utrecht Mensen opgepakt tijdens fietstocht tegen G 8 6 mei 2007 http://utrecht.sp.nl/weblog/2007/05/06/100-mens... NRC Ombudsman hekelt politieoptreden Feyenoordfans 14 october 2008 http://vorige.nrc.nl/binnenland/article2022630.... Defence fior Children Politieoptreden tegen scholieren in strijd met IVRK Kinderrechtenverdrag 27 november 2007 http://defenceforchildren.nl/p/53/1002/mo45-mc5... 20 ZIE FOTO DODE MAN http://www.parool.nl/parool/nl/224/BINNENLAND/a... 21 NOS DOOD ARRESTANT GEEN POLITIEGEWELD 11 JULI 2011 http://nos.nl/artikel/255293-dood-arrestant-gee... 22 SCHOPT ARRESTANT/GEWELDDADIG POLITIEOPTREDEN GEEN INCIDENT, MAAR STRUCTUREEL http://ovl.indymedia.org/news/2011/04/31420.php
eKudosEen kwart eeuw na de dood van kraker Hans Kok De afgelopen tien jaar zijn meer dan zeventig mensen overleden in politiecellen. De dood van de Marokkaan Takhrifa en van kraker Hans Kok, nu .....
jaren geleden, beiden gestorven in Amsterdamse politiecellen, heeft de discussie over de kwaliteit van politiecellen en de opvang van arrestanten in alle hevigheid doen ontbranden. In hoeverre worden de richtlijnen van het Ministerie van Justitie nageleefd.Interviews :
Van de 488 petities op deze website zijn er maar 10 daadwerkelijk overhandigd in de Tweede Kamer. Weblog Sargasso heeft dit uitgezocht en het ANP heeft daar een nieuwsbericht van gemaakt dat door tientallen redacties is overgenomen: de Telegraaf, RTL Nieuws, AD, Trouw, het Parool, Metro, de Volkskrant, De Wereldomroep, Elsevier, De Pers (reacties mogelijk) Binnenlands Bestuur (reacties mogelijk) en veel regionale kranten en omroepen. Professionele organisaties overhandigen wel elke dinsdag petities aan de Tweede Kamer.
Voor hen is dat het begin van het lobbyen over een onderwerp, terwijl veel burgers denken dat de petitie al geslaagd is als er veel aandacht van journalisten voor is. Het komt er niet van de petitie te overhandigen. Laat staan dat ze tijd hebben voor het lobbyen erna (terugbellen, mailen en afspreken met Kamerleden). In een interview met BNR Nieuwsradio benadrukte Reinder Rustema van petities.nl dat het burgerinitiatief geen goed alternatief is (teveel regeltjes) en dat het belangrijk is om Kamerleden 'te stalken' over een petitie. Politieke partijen gebruiken tot nu toe niet de mogelijkheid om op petities te reageren via petities.nl, terwijl dat wel mogelijk is. In een bericht naast de petitie of in een e-mail naar de ondertekenaars die hebben aangevinkt de petitie te willen volgen.
Sargasso: Onlinepetities halen zelden de politiek (reacties mogelijk)Man in politiecel overleden aan hartfalen 28 juli 2011 - Arrondissementsparket Haarlem De 22-jarige man die op 3 juli 2011 in Beverwijk is overleden enkele uren nadat hij door de politie was aangehouden, is overleden aan hartfalen. Dat heeft onderzoek van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) uitgewezen.
De man bleek schade te hebben aan de hartspier. Het hartfalen kan volgens het NFI twee oorzaken hebben, of een combinatie van deze twee: De Beverwijker had een hartafwijking en bovendien een te zwaar hart. Dit kan fatale hartritmestoornissen veroorzaken. Het hartfalen kan het gevolg zijn van het feit dat de man onder invloed was van cocaïne. Omdat de overledene een arrestant betrof heeft de Rijksrecherche onder leiding van het Openbaar Ministerie Haarlem een onafhankelijk onderzoek ingesteld naar de feiten. Daarbij is aan de hand van camerabeelden (op straat en bij de ingang van het politiebureau, de cellengang en de observatiecel) en diverse getuigenverklaringen in beeld gebracht wat er die avond is gebeurd. Het NFI heeft onderzoek gedaan naar de doodsoorzaak. De man kwam op 3 juli na middernacht de snackbar in Beverwijk binnen. Hij verkeerde onder invloed van cocaïne. Hij bestelde niets maar ging zitten. Nadat hij enige tijd had gezeten ging hij de trap op naar boven. Daar ging hij naar het toilet. Na vijf minuten kwam hij van het toilet en ging op een stoel zitten. Vervolgens gooide hij tafels en stoelen aan de kant. De eigenaar van de snackbar ging daarop naar boven om te kijken. De man ging weer in het toilet en weigerde naar buiten te komen. Een medewerker van de snackbar belde de politie. Direct na het gesprek, om 00.59 uur, werden 2 agenten die zich 300 meter van de snackbar bevonden opgeroepen. Zij waren één minuut later ter plaatse. De aanhouding Toen de man van het toilet kwam en de politie zag ging hij door het lint. Hij begon te schreeuwen, gooide weer stoelen aan de kant, tilde een stoel boven zijn hoofd en wierp die richting de eigenaar van de snackbar. De twee agenten zagen dit door het raam. Ze gingen naar binnen waarop een van hen de man probeerde aan te houden. Hij bracht de man middels een zogeheten nekklem naar de grond. De man bleef zich hevig verzetten en sloeg en schopte om zich heen. Ook met hulp van de tweede agent lukte het niet de man aan te houden. Hij bleef wild om zich heen schoppen en slaan. Om de man in bedwang te kunnen krijgen is hem een stomp gegeven om hem even af te leiden zodat hij zou verslappen en geboeid zou kunnen worden. De agent waarschuwde hem eerst dat hij geweld ging gebruiken als hij niet meewerkte. Dit had geen resultaat. Daarop zijn in totaal twee stompen op het achterhoofd en één stomp in de zij gegeven. Na de eerste stomp kon één hand geboeid worden. Na de tweede lukte dat niet, waarop in de zij is gestompt. Daardoor kon ook de tweede hand geboeid worden. Juist op dat moment arriveerden drie andere agenten, ter versterking. De man werd op een stoel gezet, kalmeerde en liep zelfstandig tussen twee agenten in naar de politiebus. Aan beide zijden van de man nam een agent plaats, de derde was chauffeur. In de auto werd de man echter weer gewelddadig. Hij bleef schoppen en heen en weer bewegen in de autogordel. Omdat het onverantwoord was op deze manier te gaan rijden hebben de twee agenten hem op zijn buik op de vloer van de bus gelegd om hem in bedwang te houden. De tocht naar het bureau duurde zo'n tien minuten. Onderweg werd gevraagd om een observatiecel, omdat de man onder invloed van middelen leek. Dit is standaard in dit soort situaties. Het Openbaar Ministerie heeft zich gebogen over het politieoptreden bij en rondom de aanhouding van de verdachte. Het Openbaar Ministerie is van oordeel dat de handelingen die zijn verricht om verdachte onder controle te brengen en te houden noodzakelijk waren om hem aan te houden en op een veilige manier over te brengen naar het bureau. Op het politiebureau De man droeg onder meer schoenen en een broek met een touwtje. Om te voorkomen dat hij zichzelf iets zou aandoen zijn deze uitgetrokken. De man droeg een onderbroek, t-shirt en sokken toen hij in de observatiecel werd gezet. In de cel gedroeg hij zich onrustig en beweeglijk en heeft hij al zijn kleren uitgetrokken. Ook heeft hij naakt over de vloer van de cel geschuurd. Een arrestantenverzorger heeft de man via de camera voortdurend in de gaten gehouden. Er is tweemaal een arts bij geweest. Toen de man ineens niet meer bleek te ademen werd direct de reanimatie gestart. Het lukte het hart op gang te krijgen maar helaas is de man korte tijd later in het ziekenhuis alsnog overleden. Zowel bij de cel als in het ziekenhuis is de man gereanimeerd. Na het overlijden is het lichaam door het Openbaar Ministerie in beslag genomen. Het onderzoek naar het overlijden van de arrestant bestaat uit drie delen. Het onderzoek van het NFI richt zich op de doodsoorzaak. Het onderzoek van de Rijksrecherche naar het optreden van de politie in de snackbar en onderweg is afgerond. Om het geheel in kaart te kunnen brengen wordt ook gekeken naar de medische gang van zaken rond het overlijden van de Beverwijker. Die uitkomst wordt over enkele maanden verwacht. Het Openbaar Ministerie betreurt het dat iemand al op zo'n jonge leeftijd geconfronteerd wordt met hartfalen en hieraan overlijdt. Vanzelfsprekend brengt dit heftige emoties met zich mee. Het Openbaar Ministerie betreurt het ook dat er zoveel onrust is ontstaan na zijn overlijden en brengt daarom reeds het eerste deel van de resultaten van het Rijksrechercheonderzoek naar buiten om opheldering te verschaffen. De politie kende de arrestant overigens, omdat hij een jaar eerder ook is aangehouden wegens agressief gedrag onder invloed van cocaïne. Zijn ouders hebben toen de politie gebeld, die hem thuis hebben opgehaald en in de cel hebben gezet. Overig In de media is veel gesuggereerd over het letsel van de man en de beelden van camera's die de straat hebben gefilmd. Voor wat betreft het letsel. Op de borst van de man zou een schoenafdruk staan. De man is gereanimeerd. Daarbij zijn een defibrillator en een zogeheten Lucas (automatisch hartmassageapparaat) gebruikt. De afdruk op zijn borstkas past aldus het NFI bij het gebruik van deze reanimatie-apparaten. De man had ook enkele gebroken ribben. Dit letsel past aldus het NFI bij reanimatiehandelingen. Het NFI heeft vastgesteld dat de man, zoals eerder gesuggereerd, geen gebroken neus had. Verder had de man een schaafwond op zijn hoofd. Tijdens de aanhouding en in de cel heeft de man over de grond geschuurd. De schaafwond kan hierdoor worden verklaard. Uit het Rijksrechercheonderzoek is niet gebleken van mishandeling. Voor wat betreft de beelden. De camerabeelden van de naastgelegen coffeeshop zijn door de Rijksrecherche eerst in de coffeeshop bekeken alvorens ze zijn meegenomen. De nabestaanden hebben van de coffeeshop dezelfde beelden ontvangen. De snackbareigenaar heeft direct na de aanhouding tegen de man aangifte gedaan van vernieling. Deze aangifte is geseponeerd omdat de man is overleden.
Openbaar MinisterieReactie Fouad B. op artikel in Republiek Allochtonië Ik heb me er een klein beetje in verdiept en ergens voelt het alsof het mij en/ of ons ook kan overkomen maar dan zonder drugs maar met emotie (blijvend onrechtsgevoel uit het verleden mbt het just.
apparaat) en heb de foto's gezien en denk er regelmatig aan, vreselijk! Het lijkt me aannemelijk dat je aan 2 a 3 agenten en handboeien genoeg hebt (busje peperspray in de auto kan ook verlichting brengen; beter dan een stroomstootwapen en alle gevolgen die daaruit voortkomen.). Vervolgens heb je tijd en ruimte (lees cel) als afkoelingsmiddel (los vd wettelijke mogelijkheden ehumm. Ik ken het postuur van het slachtoffer niet maar ik weet uit ervaring dat je met bovenstaande benodigheden een eind komt. Mochten er toch goddelijke-gaotische situaties vrijkomen op het bureau laat dan de camera (met kwalitatief goed interpreteerbaar beeldmateriaal, juist op just. grondgebied) meelopen om misverstanden te verkomen en wijs de agenten regelmatig hierop, maw, veranker dit (net als "consumer" dignity) bij de "ordehandhavers" want ook al hangen er camera's, bedrijfsblindheid treedt snel toe als men zich conformeerd aan een groep (en dan is er vaak geen plaats voor een rolmodel) Godverdomme, we zijn toch in nederland en ik snap dat tijden veranderen en hervormen maar er zijn toch grenzen, ook aan de andere kant vd lijn!!! Je kunt het toch niet maken om bijvoorbeeld een zwakke plek te implementeren en er vervolgens op te gaan slaan met alle gevolgen; dit soort dingen beangstigen mij serieus en als je dan leest dat het hart ontbreekt voor second opinion, dat is net zoiets als bovenstaande mbt wetgeving, lijk mij een kwalijke zaak en dit soort dingen schept spanningen in de society en maatschappij. Ook rijst mij de vraag dat het slachtoffer behoorlijk wat drugs op had, wat is behoorlijk wat? 2,3,4 gram?? zoiets lijkt me enigzins meetbaar. Waarom hebben ze niet gelijk (lees turkse authoriteiten die direct op de hoogte gebracht dienen te worden van een mogelijke aparte dood) een turkse patholoog ingevlogen om de waarheid boven water te krijgen? Lijkt me in het kader van de zgn EU beter voor de cohesie, links- en rechtsom. Verleden laten zien dat agenten er vaak toch een dubbelleven danwel een "bij-belang" op nahouden (praat uit ervaring) en ook met de verkeerde been uit bed kunnen stappen en/of zelf "huishoudelijke" problemen hebben (lees Milly Boelens en het lopende gebeuren in Almelo, uiteraard kan ik verder graven). Ik hoop oprecht dat het recht niet discrimineerd en dat de interpreteerders van het recht beschikken over een empatisch vermogen en zich niet laten beinvloeden met de de uitspraak "good lawyers known the law en great lawyers known the Judge". Verder moet men Corporated Corruption zoveel mogelijk vermijden (of liever verbannen) anders is een ziting van welk niveau dan ook mij inziens slechts een stukje "Windowdressing" met een bedje van sla. Geplaatst door: Fouad B | 17 december 2011 om 02:53
Republiek AllochtoniëPetitie voor Ihsan Gürz. 'Dood in politiecel: Nu de feiten op tafel!' Ihsan Gürz is in juli in een politiecel overleden.
Nog steeds is onduidelijk waaraan. Volgens ooggetuigen zou er veel politiegeweld tegen hem zijn gebruikt. Het Openbaar Ministerie heeft tot nu toe niet alle informatie vrij willen geven. In een petitie eisen nabestaanden en sympathisanten nu dat de feiten boven tafel komen, waaronder het sectierapport. De hoofdofficier van justitie in Haarlem verklaarde eerder dat Gürz een forse hoeveelheid cocaïne zou hebben gebruikt, maar bij zijn tweede autopsie werden geen sporen van drugs gevonden.Ook bleek bij die tweede autopsie, die in opdracht van het Openbaar Ministerie in de Turkse stad Trabzon werd verricht, dat zijn hart is verdwenen, waardoor de pathologen in Turkije geen officiële doodsoorzaak konden vaststellen. Volgens ooggetuigen zou de politie erg hard tegen Ihsan hebben opgetreden en zijn keel hebben dicht geknepen. In de petitie wordt gesteld dat het Openbaar Mnisterie nog steeds de feiten onder tafel houdt over de doodsoorzaak van Ihsan Gürz. Een sectierapport ontbreek en ook is niet bekend of er medisch hulp geboden is. De ondertekenaars van de petitie eisen het volgende:1) Openbaar nu de feiten: resultaten van onderzoek, sectierapport;2) Trek en openbaar uw conclusies;3) Geef duidelijkheid aan de nabestaanden.
Republiek AllochtoniëDe behandeling van het burgerinitiatief Behoud pand Geldtelder vond plaats in de openbare vergadering van de commissie Welzijn op donderdag 1 december 2011. In dezelfde vergadering werd ook de Petitie Behoud pand Geldtelder aangeboden aan de portefeuillehouder Monumentenzaken.
Gezien de intenties van het burgerinitiatief en de petitie kunnen ze worden aangemerkt als verzoeken aan het college om het betreffende pand aan te wijzen als een gemeentelijk monument overeenkomstig het gestelde in de Monumentenverordening Spijkenisse 2009. De aanwijzing of afwijzing van gemeentelijke monumenten is een bevoegdheid van het college van Spijkenisse. Het burgerinitiatief is ondertekend door 670 personen en de petitie is onderschreven door 271 personen.