Leusden, 30 juli 2025
Het tragische incident op 30 juli 2025 waarbij een 6-jarig jongetje gewond raakte bij de Pyramide van Austerlitz, onderstreept de ernstige bestuurlijke nalatigheid van zowel de provincie Utrecht als de gemeente Leusden. Terwijl het publieke debat zich toespitst op de ‘probleemwolf’, wijst Werkgroep Wolf Leusden op het fundamentele probleem: het structureel niet naleven van wettelijke zorgplichten en bestuurlijke verplichtingen door overheden.
Meetbaar effect van afsluiting in 2024 werd genegeerd Na eerdere incidenten in juli 2024 op Landgoed Den Treek-Henschoten besloot de gemeente Leusden het wolvengebied tijdelijk af te sluiten. Die maatregel werkte aantoonbaar en eff ectief: sindsdien heeft zich geen enkel nieuw incident voorgedaan. Er zijn ruim tien maanden lang géén meldingen of confrontaties geweest. Desondanks weigerden zowel de gemeente als de provincie om deze succesvolle en eenvoudige maatregel in 2025 te herhalen.
De bescherming van inwoners, kinderen en natuur werd daarmee ondergeschikt gemaakt aan economische belangen. Door niet opnieuw tot afsluiting over te gaan — ondanks bewijs van eff ectiviteit — hebben de provincie en gemeente de kwestie niet gedëscaleerd.
De verantwoordelijkheid is wettelijk en onontkoombaar De gemeente Leusden is op grond van de Gemeentewet ( artikel 174 ) verplicht om te zorgen voor openbare orde en veiligheid en is dus verantwoordelijk voor de bescherming van de burgers . Een tijdelijke afsluiting of het plaatsen van duidelijke waarschuwingsborden had binnen haar mandaat volledig gepast en juridisch verankerd geweest. Toch is er geen enkele maatregel genomen. De provincie had de gemeente Leusden moeten verplichten het wolvengebied af te sluiten.
De provincie Utrecht daarentegen is verantwoordelijk voor de bescherming van de wolf als strikt beschermde soort onder de Habitatrichtlijn (bijlage IV), met uitvoering via het Besluit kwaliteit leefomgeving (artikel 1.12a Bkl) . Al in oktober 2024 droegen Provinciale Staten het college via motie M24-98 expliciet op om rustgebieden in te stellen voor het wolvenpaar bij Austerlitz. Deze motie was bindend en democratisch vastgesteld. De motie vraagt expliciet om bescherming van fauna tegen recreatiedruk en het aanwijzen van rustgebieden .
Toch verklaarden Gedeputeerde Staten in mei 2025 naar aanleiding van het bijtincident op 19 mei dat “ het aanwijzen van een extra rustgebied op dit moment niet in de planning staat” . Daarmee negeert het college niet alleen de Statenopdracht, maar ook zijn Europese en nationale plicht om concrete maatregelen te nemen ter voorkoming van conflicten.
Op 16 juli 2025 verklaarde de verantwoordelijke gedeputeerde tijdens een informatieavond in Wijk bij Duurstede wederom dat afsluitingen niet aan de orde zijn. Deze weigering is bestuurlijk onbegrijpelijk, ecologisch onverantwoord en juridisch ontoelaatbaar.
Rustgebieden zijn nu onvermijdelijk: tot minimaal eind september Werkgroep Wolf Leusden stelt met klem dat het instellen van rustgebieden niet optioneel, maar verplicht is . Volgens Europese en nationale wetgeving ( artikel 16 Habitatrichtlijn en artikel 8.74k Bkl ) is het voorkomen van incidenten een voorwaarde voor het behoud van beschermde soorten.
Tot eind september 2025 dienen tijdelijke rustgebieden ingesteld te worden rond bekende verblijfplaatsen van het wolvenpaar en hun welpen. In deze cruciale periode voor de opgroeiende jongen is minimale verstoring van levensbelang. Dat betekent: afsluiting van paden en zones, duidelijke bebording , handhaving en actieve publieksvoorlichting . Elke vertraging of weigering om dit te doen, vergroot de kans op incidenten en leidt tot bestuurlijke aansprakelijkheid.
Reactie van ouders bevestigt bestuurlijke nalatigheid De ouders van het slachtoffer bevestigen in een interview met RTV Utrecht dat zij geen enkele waarschuwing of signaal hebben gezien dat duidde op verhoogd risico in het gebied. Het gezin, afkomstig uit de stad Utrecht, wandelt regelmatig in de regio maar kende het gebied bij de Pyramide nog niet goed. “Toevallig waren we daar niet heel erg bekend, ” aldus moeder Nynke. Vader Mike vult aan: “Maar het is niet alsof we diep in het bos gingen wandelen waar normaal gesproken niemand komt.”
Mike zegt dat hij wist van eerdere incidenten op Landgoed Den Treek, maar niet wist dat de Pyramide daar ook onder viel. Toen hij na het incident direct naar het gebied ging, trof hij daar nog volop gezinnen met jonge kinderen aan . “ Dat verbaasde mij ,” aldus Mike, die benadrukt dat overheden veel duidelijker hadden moeten aangeven dat het gebied tijdelijk niet geschikt was voor recreatie.
De ouders uiten zich opmerkelijk genuanceerd over de wolf. “ We moeten leren leven met het feit dat er weer wolven zijn,” stelt Mike. Wel spreken zij de hoop uit dat, als blijkt dat hun zoon is verwond door wolf GW3237m, het dier inmiddels uit voorzorg is verwijderd. “Ik zou het lastig vinden als dat dier er nog steeds rondloopt,” aldus Mike. (Bron: RTV Utrecht, 30 juli 2025)
Deze uitspraken tonen aan dat het probleem niet de aanwezigheid van een beschermde diersoort is, maar het falen van overheden om hun eigen verantwoordelijkheden na te komen.
Geen agressie, maar ouderzorg – incident 19 mei fout geïnterpreteerd Vogelwater werd gefilmd met twee jonge welpen — op slechts enkele honderden meters van het bijtincident op 19 mei.
Wolvenecoloog Rick van Malssen stelt dat dit wijst op natuurlijke ouderzorg. De vrouw die op 19 mei gewond raakte, bevond zich buiten het pad, op circa 50 meter afstand, vermoedelijk in de onmiddellijke nabijheid van het werphol. “Welpen van drie maanden oud bevinden zich normaliter nooit verder dan een kilometer van het werphol. Het werphol bevindt zich maximaal 200 meter van een vaste waterbron.”
Desondanks werd beweerd dat de welpen zich ‘ver verwijderd’ zouden bevinden — een conclusie die is gebaseerd op niet-gepubliceerde camerabeelden, alleen bekend bij de adviseur van Landgoed Den Treek. De rechter heeft dit op 23 juli 2025 zonder hoor of wederhoor overgenomen.
Een opvallend element in de beoordeling van de rechter was bovendien de aanname dat de vaderwolf geen rol meer zou spelen in de zorg voor de welpen. Volgens de provincie en haar vaste adviseur EcoNatura zou de opvoeding inmiddels zijn overgenomen door de moeder en eventueel oudere jongen. Die uitleg werd door de voorzieningenrechter als aannemelijk beschouwd. Dat het dier juist een essentiële rol als ouderdier vervulde en dat zijn afwezigheid impact zou kunnen hebben op het gedrag en de overleving van de welpen, werd in het oordeel nauwelijks meegewogen.
In augustus 2024 werd bij Austerlitz een vergelijkbare ontmoeting gemeld met Bram en drie welpen. Ook toen volgde geen agressie — de wolf week uit, de vrouw bleef ongedeerd. Dit betreft natuurlijk gedrag van ouderdieren, geen probleemgedrag. De nieuwe beelden en het krantenartikel van vorig jaar tonen echter onomstotelijk aan dat Bram zijn rol als vader prima opneemt. (Bron: AD, 7 augustus 2024).
Werkgroep Wolf Leusden: overheid faalt – niet de wolf Werkgroep Wolf Leusden roept Provinciale Staten, het College van Gedeputeerde Staten en de burgemeester van Leusden op tot onmiddellijke actie. Concreet betekent dit: ● onmiddellijke uitvoering van motie M24-98; ● instellen van tijdelijke rustzones tot minstens eind september; ● publieksvoorlichting en duidelijke bebording; ● handhaving van wet- en regelgeving. De urgentie wordt breed gedeeld. De Partij voor de Dieren heeft inmiddels spoedvragen gesteld aan de gedeputeerde , met het verzoek om het eerdere besluit (om géén rustgebied in te stellen) per direct te heroverwegen. Provincie Utrecht en gemeente Leusden laten natuur én burgers in de steek.
Op 3 februari 2009 stond er op AT5 het volgende bericht over onze petitie: Boerderij De Boterbloem start handtekeningenactie Ecologische boerderij De Boterbloem is een handtekeningenactie begonnen tegen de plannen van de gemeente om de boerderij in november te sluiten. De Boterbloem moet plaats maken voor een bedrijventerrein. Het comité Red de Boterbloem is bezig met het voorbereiden van andere acties. De Boterbloem ligt aan de rand van Osdorp.
Je vindt er rust, ruimte en ecologische landbouw. Het is een plek voor mensen die het moeilijk hebben in de maatschappij. Bijvoorbeeld ex-verslaafden, mensen met psychiatrische klachten en ex-gedetineerden. Zij vinden hier een zinvolle dagbesteding.
Artikel op AT5 over de petitieMijn brief dd. 7 januari 2009 Geacht bestuur, Als betrokken inwoner van Amsterdam Nieuw West ben ik verbijsterd en woedend om te lezen dat het Dagelijks Bestuur van Osdorp van plan is een bedrijventerrein neer te zetten op de plek waar nu de Boterbloem staat. De Boterbloem is een parel van Osdorp, van Amsterdam als geheel zelfs.
Net als alle andere bewoners van West die ik over deze plannen heb gesproken ben ik faliekant tegen uw bouwplannen. Ik hoop dat u tot inkeer zult komen en inziet dat het voortbestaan van de Boterbloem het algemeen belang vele malen beter dient dan het zoveelste bedrijventerrein, in een stad waarin al zoveel kantoor- en bedrijfsruimte leegstaat en waar schreeuwend behoefte is aan natuur, biologische groente en bovenal dagbesteding voor kwetsbare burgers. Ik hoop van u een reactie op mijn mail te ontvangen en ik verzoek dringend u uw plannen te heroverwegen.
Hun antwoord dd. 21 januari 2009: Geachte mevrouw, U heeft aangegeven het te betreuren dat het contract met mevrouw Hoogendam van ecologische boerderij De Boterbloem door het stadsdeel is opgezegd. Het stadsdeelbestuur heeft aangegeven graag een stadsboerderij in de Tuinen van West te willen hebben en had De Boterbloem graag een andere plek binnen Osdorp aangeboden. Helaas heeft het stadsdeel binnen haar grenzen geen akkergrond vrij die aangeboden kan worden, maar slechts grasland. Er is bij andere stadsdelen geïnformeerd naar een geschikte locatie, maar tot op heden is geen alternatief gevonden. Met mevrouw Hoogendam is in 2002 een bruikleenovereenkomst gesloten onder een aantal voorwaarden, met het ook op de ontwikkelingen in de Lutkemeerpolder. Zij mocht de grond in de Lutkemeerpolder gebruiken totdat deze daadwerkelijk nodig was voor de realisering van de plannen en was dus op de hoogte van het feit dat het een tijdelijke situatie betrof. Zij hoefde voor het gebruik geen vergoeding te betalen. In de overeenkomst is onder meer opgenomen dat de overeenkomst één maal per jaar kan worden opgezegd en wel per 1 november van ieder jaar, met een opzegtermijn van 12 maanden. De afspraak die gemaakt is met mevrouw Hoogendam is dat pas als de bedrijfskavels voor Lutkemeer 1 vol zouden zijn, begonnen zou worden met de aanleg van deelgebied III. Dat moment is nu aangebroken, zodat er voor gekozen is om de bruikleenovereenkomst met mevrouw Hoogendam daadwerkelijk te beëindigen. Ik vertrouw erop u hiermede voldoende te hebben geïnformeerd. WORDT VERVOLGD!!!
actieweblogEen groep bewoners wil middels een petitie pleiten voor het behoud van zorgboerderij De Boterbloem in de Lutkemeerpolder. Stadsdeel Osdorp wil op die plek aan het einde van het jaar een bedrijventerrein vestigen.
Een woordvoerster van het stadsdeel heeft laten weten dat Osdorp alle medewerking zal verlenen om de boerderij te verplaatsen.
Zou het niet veel gemakkelijker zijn om het nog niet gebouwde (en door niemand gewenste) bedrijventerrein ergens anders te vestigen in plaats van de boerderij te verplaatsen?
04-02-2009 in Amsterdams Stadsblad:
Stadsboerderij De Boterbloem Amsterdam Osdorp Bedreigd
2009, het jaar van de waarheid voor de Boterbloem. Is de politiek bereid om pas op de plaats te maken? Gaat het Stadsdeel Osdorp serieus kiezen voor milieu, duurzaamheid, veilig voedsel, een leefbare groene omgeving? Kortom, gaan ze kiezen voor beton of groen. Voor de Boterbloerm dus? Het is en blijft een taaie strijd.
.
Het is erg belangrijk dat kinderen uit achterstandsmilieus ook in aanraking kunnen komen met groen en natuur. Bij boerderij De Boterbloem aan de rand van Osdorp gebeurt dat, zie www.deboterbloemamsterdam.nl.
Het PvdA/Groen Links?CDA college van Osdorp wil dat de boerderij weggaat om ervoor in de plaats een bedrijventerrein te plaatsen, en dat terwijl er in Osdorp al zoveel bedrijventerreinen zijn en gedeeltelijk leegstaan. Iedereen die groen rond de stad wil behouden kan de petitie Red de Boterbloem tekenen op boterbloem.petities.nl. Help mee het schaarse groen aan de rand van A'dam West te redden!
Red de Boterbloem, Amsterdam op 07-02-2009, 16:53
Trouw groenArtikel op internet over architect die een pleidooi houdt om bestaande bedrijventerreinen op te knappen in plaats van nieuwe te bouwen.
"Onooglijke terreinen vol neergeplempte 'dozen'. Zo ongeveer is het beeld van een gemiddeld bedrijventerrein.
Lange tijd was dat voor niemand een probleem, maar in de strijd tegen 'verrommeling' van het open landschap keert het tij."
Zie verder de link
opknappen bestaande bedrijventerreinenOp dinsdag 5 juni is Proeftuin Amsterdam officieel van start gegaan. Dit initiatief gaat over het stimuleren van gezond en lekker eten in Amsterdam en omgeving, meer gebruik van producten uit de regio en voedsel dat milieu- en diervriendelijker is.
Diverse initiatieven en activiteiten worden samengevoegd om gezonde leefgewoonten en een meer duurzame voedselketen te stimuleren. De gemeenten Amsterdam en Zaanstad, de provincie Noord-Holland en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) hebben op 5 juni afgesproken een actieprogramma uit te voeren in Amsterdam en de regio. Dit wordt de eerste voedselstrategie in Nederland. Ideeën voor het actieprogramma zijn gezonder eten in schoolkantines, meer schoolbezoeken aan boerderijen om de bewustwording te stimuleren, streekmarkten in stadsdelen en kooklessen op het VMBO. Door het actieprogramma komt er ook meer aandacht voor de ontwikkeling van het platteland rond Amsterdam en de positie van agrarische producenten.
Ecologische boerderij De Boterbloem past perfect in dit ontzettend goede plan. Kinderen uit Osdorp en andere buurten van Amsterdam West kunnen er kennismaken met het boerenbedrijf. Er wordt duurzaam verbouwd. Lokale ecologische producten, gezond en goed voor het milieu, komen er vandaan.
Kortom, De Boterbloem past in dit mooie beleid van de Centrale Stad. En daarom hopen we dan ook dat vanuit de Centrale Stad ingegrepen zal worden om het bestemmingsplan van de Lutkemeer zo te wijzigen dat biologische landbouw - die er immers al met succes wordt bedreven - daar bestendigd wordt.
Proeftuin AmsterdamHet is daar waar ik heenga als ik even niemand wil zien, even een vergezicht nodig heb. Vorige maand stond ik plots aan het graf van mijn jeugdvriendin.
Met het uitzicht op de akkers van de Boterbloem kon ik onbedaarlijk uithuilen, een torenvalk stond stil te 'bidden' boven me in de lucht. Een moment van grote waarde. Hier is nu nog ruimte voor contemplatie, voor ongestoorde eenzaamheid en voor verwondering over de veerkracht van de natuur. Wel eens een sneeuwuil gezien? Wij wel, in de lutkemeerpolder, hij vloog richting Westgaarde....
Als de rafelranden van de grote stad weer eens ruw aanvoelen is het zo heerlijk om hier te zijn.
Kunnen mensen die het voor het zeggen hebben alsjeblieft ook eens kiezen voor levenskwaliteit?
Dus, alsfalteer het niet, maak het niet stuk, gun mensen zoals ik die kostbare plek. En laat de mensen van de Boterbloem blijven doen waar ze goed in zijn, een zorgboerderij draaiende houden.
commentaar Trouw-lezer op actie Red de Boterbloem