Leusden, 30 juli 2025
Het tragische incident op 30 juli 2025 waarbij een 6-jarig jongetje gewond raakte bij de Pyramide van Austerlitz, onderstreept de ernstige bestuurlijke nalatigheid van zowel de provincie Utrecht als de gemeente Leusden. Terwijl het publieke debat zich toespitst op de ‘probleemwolf’, wijst Werkgroep Wolf Leusden op het fundamentele probleem: het structureel niet naleven van wettelijke zorgplichten en bestuurlijke verplichtingen door overheden.
Meetbaar effect van afsluiting in 2024 werd genegeerd Na eerdere incidenten in juli 2024 op Landgoed Den Treek-Henschoten besloot de gemeente Leusden het wolvengebied tijdelijk af te sluiten. Die maatregel werkte aantoonbaar en eff ectief: sindsdien heeft zich geen enkel nieuw incident voorgedaan. Er zijn ruim tien maanden lang géén meldingen of confrontaties geweest. Desondanks weigerden zowel de gemeente als de provincie om deze succesvolle en eenvoudige maatregel in 2025 te herhalen.
De bescherming van inwoners, kinderen en natuur werd daarmee ondergeschikt gemaakt aan economische belangen. Door niet opnieuw tot afsluiting over te gaan — ondanks bewijs van eff ectiviteit — hebben de provincie en gemeente de kwestie niet gedëscaleerd.
De verantwoordelijkheid is wettelijk en onontkoombaar De gemeente Leusden is op grond van de Gemeentewet ( artikel 174 ) verplicht om te zorgen voor openbare orde en veiligheid en is dus verantwoordelijk voor de bescherming van de burgers . Een tijdelijke afsluiting of het plaatsen van duidelijke waarschuwingsborden had binnen haar mandaat volledig gepast en juridisch verankerd geweest. Toch is er geen enkele maatregel genomen. De provincie had de gemeente Leusden moeten verplichten het wolvengebied af te sluiten.
De provincie Utrecht daarentegen is verantwoordelijk voor de bescherming van de wolf als strikt beschermde soort onder de Habitatrichtlijn (bijlage IV), met uitvoering via het Besluit kwaliteit leefomgeving (artikel 1.12a Bkl) . Al in oktober 2024 droegen Provinciale Staten het college via motie M24-98 expliciet op om rustgebieden in te stellen voor het wolvenpaar bij Austerlitz. Deze motie was bindend en democratisch vastgesteld. De motie vraagt expliciet om bescherming van fauna tegen recreatiedruk en het aanwijzen van rustgebieden .
Toch verklaarden Gedeputeerde Staten in mei 2025 naar aanleiding van het bijtincident op 19 mei dat “ het aanwijzen van een extra rustgebied op dit moment niet in de planning staat” . Daarmee negeert het college niet alleen de Statenopdracht, maar ook zijn Europese en nationale plicht om concrete maatregelen te nemen ter voorkoming van conflicten.
Op 16 juli 2025 verklaarde de verantwoordelijke gedeputeerde tijdens een informatieavond in Wijk bij Duurstede wederom dat afsluitingen niet aan de orde zijn. Deze weigering is bestuurlijk onbegrijpelijk, ecologisch onverantwoord en juridisch ontoelaatbaar.
Rustgebieden zijn nu onvermijdelijk: tot minimaal eind september Werkgroep Wolf Leusden stelt met klem dat het instellen van rustgebieden niet optioneel, maar verplicht is . Volgens Europese en nationale wetgeving ( artikel 16 Habitatrichtlijn en artikel 8.74k Bkl ) is het voorkomen van incidenten een voorwaarde voor het behoud van beschermde soorten.
Tot eind september 2025 dienen tijdelijke rustgebieden ingesteld te worden rond bekende verblijfplaatsen van het wolvenpaar en hun welpen. In deze cruciale periode voor de opgroeiende jongen is minimale verstoring van levensbelang. Dat betekent: afsluiting van paden en zones, duidelijke bebording , handhaving en actieve publieksvoorlichting . Elke vertraging of weigering om dit te doen, vergroot de kans op incidenten en leidt tot bestuurlijke aansprakelijkheid.
Reactie van ouders bevestigt bestuurlijke nalatigheid De ouders van het slachtoffer bevestigen in een interview met RTV Utrecht dat zij geen enkele waarschuwing of signaal hebben gezien dat duidde op verhoogd risico in het gebied. Het gezin, afkomstig uit de stad Utrecht, wandelt regelmatig in de regio maar kende het gebied bij de Pyramide nog niet goed. “Toevallig waren we daar niet heel erg bekend, ” aldus moeder Nynke. Vader Mike vult aan: “Maar het is niet alsof we diep in het bos gingen wandelen waar normaal gesproken niemand komt.”
Mike zegt dat hij wist van eerdere incidenten op Landgoed Den Treek, maar niet wist dat de Pyramide daar ook onder viel. Toen hij na het incident direct naar het gebied ging, trof hij daar nog volop gezinnen met jonge kinderen aan . “ Dat verbaasde mij ,” aldus Mike, die benadrukt dat overheden veel duidelijker hadden moeten aangeven dat het gebied tijdelijk niet geschikt was voor recreatie.
De ouders uiten zich opmerkelijk genuanceerd over de wolf. “ We moeten leren leven met het feit dat er weer wolven zijn,” stelt Mike. Wel spreken zij de hoop uit dat, als blijkt dat hun zoon is verwond door wolf GW3237m, het dier inmiddels uit voorzorg is verwijderd. “Ik zou het lastig vinden als dat dier er nog steeds rondloopt,” aldus Mike. (Bron: RTV Utrecht, 30 juli 2025)
Deze uitspraken tonen aan dat het probleem niet de aanwezigheid van een beschermde diersoort is, maar het falen van overheden om hun eigen verantwoordelijkheden na te komen.
Geen agressie, maar ouderzorg – incident 19 mei fout geïnterpreteerd Vogelwater werd gefilmd met twee jonge welpen — op slechts enkele honderden meters van het bijtincident op 19 mei.
Wolvenecoloog Rick van Malssen stelt dat dit wijst op natuurlijke ouderzorg. De vrouw die op 19 mei gewond raakte, bevond zich buiten het pad, op circa 50 meter afstand, vermoedelijk in de onmiddellijke nabijheid van het werphol. “Welpen van drie maanden oud bevinden zich normaliter nooit verder dan een kilometer van het werphol. Het werphol bevindt zich maximaal 200 meter van een vaste waterbron.”
Desondanks werd beweerd dat de welpen zich ‘ver verwijderd’ zouden bevinden — een conclusie die is gebaseerd op niet-gepubliceerde camerabeelden, alleen bekend bij de adviseur van Landgoed Den Treek. De rechter heeft dit op 23 juli 2025 zonder hoor of wederhoor overgenomen.
Een opvallend element in de beoordeling van de rechter was bovendien de aanname dat de vaderwolf geen rol meer zou spelen in de zorg voor de welpen. Volgens de provincie en haar vaste adviseur EcoNatura zou de opvoeding inmiddels zijn overgenomen door de moeder en eventueel oudere jongen. Die uitleg werd door de voorzieningenrechter als aannemelijk beschouwd. Dat het dier juist een essentiële rol als ouderdier vervulde en dat zijn afwezigheid impact zou kunnen hebben op het gedrag en de overleving van de welpen, werd in het oordeel nauwelijks meegewogen.
In augustus 2024 werd bij Austerlitz een vergelijkbare ontmoeting gemeld met Bram en drie welpen. Ook toen volgde geen agressie — de wolf week uit, de vrouw bleef ongedeerd. Dit betreft natuurlijk gedrag van ouderdieren, geen probleemgedrag. De nieuwe beelden en het krantenartikel van vorig jaar tonen echter onomstotelijk aan dat Bram zijn rol als vader prima opneemt. (Bron: AD, 7 augustus 2024).
Werkgroep Wolf Leusden: overheid faalt – niet de wolf Werkgroep Wolf Leusden roept Provinciale Staten, het College van Gedeputeerde Staten en de burgemeester van Leusden op tot onmiddellijke actie. Concreet betekent dit: ● onmiddellijke uitvoering van motie M24-98; ● instellen van tijdelijke rustzones tot minstens eind september; ● publieksvoorlichting en duidelijke bebording; ● handhaving van wet- en regelgeving. De urgentie wordt breed gedeeld. De Partij voor de Dieren heeft inmiddels spoedvragen gesteld aan de gedeputeerde , met het verzoek om het eerdere besluit (om géén rustgebied in te stellen) per direct te heroverwegen. Provincie Utrecht en gemeente Leusden laten natuur én burgers in de steek.
N.a.v. een vernieuwde oproep op Sargasso.nl (Carlos en Steeph, bedankt voor de geschonken aandacht en steun), heb ik wat meer werk gemaakt van de opmaak en lay-out van de petitie "Stop Fossiele Electriciteit Binnen 20 Jaar" en deze tevens wat herzien met wat links naar interessante artikelen. De foto op de petitie-pagina is van de Kingsnorth kolencentrale in het Verenigd Koninkrijk en is gebaseerd op het origineel afkomstig van Wikipedia (voor alle details, zie: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:MedwayKingsnorth4184.JPG).
Beste mensen, een paar weken geleden heb ik geprobeerd om de handtekeningen van deze petitie aan te bieden aan de commissie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport . Helaas is mijn verzoek afgewezen op grond van het feit dat de commissie geen petitie aanbiedingen aanvaardt van particulieren.
Dit om geen precedent te scheppen. Natuurlijk zal ik niet opgeven. Hiervoor is het belang te groot. De volgende stap zal zijn om de petitie rechstreeks aan te bieden aan de minister van Volksgezondheid Edith Schippers. Ik zal hierover eerst overleg plegen met de initiatiefnemer van Petities.nl en zal hier de ondertekenaars op de hoogte houden. allemaal de beste wensen voor 2011. Bianca
Beste mensen, Allen die de moeite hebben genomen om de petitie tegen de wachtlijst PGB te tekenen: hartelijk dank! Het is niet zonder resultaat gebleven. Onze petitie is inmiddels al aangeboden, maar Per Saldo is een nieuwe petitie gestart, die wij u graag van harte onder de aandacht willen brengen. Zie: http://petities.nl/petitie/maak-de-zorg-thuis-en-in-pgb-wooninitiatieven-niet-kapot--2.
.
LS, Op donderdag 9 december 2010 heeft ondergetekende de petitie overhandigd op het Ministerie van Binnenlandse Zaken. De beslissingstermijn voor een petitie is 4-6 weken.
De minister heeft zijn asielbeleid getypeerd met de woorden 'Streng, maar rechtvaardig'. Wij hopen en bidden dat het beleid van de minister in deze specifieke zaak vooral rechtvaardig mag zijn. Bij dezen bedank ik namens de andere initiatiefnemers alle ondertekenaars voor hun stem en vraag uw gebed voor dit gezin en voor een positief besluit van de minister. J.M. Pauw
GEMERT - BAKEL - 299 mensen, voornamelijk inwoners van de gemeente Gemert-Bakel, vragen in een petitie meer aandacht te besteden aan het bewaken van de volksgezondheid en medewerking aan uitbreiding van de intensieve veehouderij te bevriezen. De petitie is afgelopen woensdag aangeboden aan waarnemend burgemeester Haas voorafgaand aan de behandeling van het bestemmingsplan Elsendorp-Noord door de gemeenteraad.
Woordvoerder Jan van Hoof stond namens de ondertekenaars stil bij een aantal verontrustende gebeurtenissen in relatie tot de intensieve veehouderij.Geachte leden van de gemeenteraad, geacht college,vanavond staat een voorstel op de agenda om het bestemmingsplan Elsendorp-Noord vast te stellen. Volgens dit plan gaan er woningen gebouwd worden op enkele honderden meters afstand van het LOG-gebied rondom Elsendorp met daarin grote aantallen varkens, kippen en nertsen. Verder zijn er plannen om een grote mestfabriek met een capaciteit van 130.000 kuub te bouwen aan de Gerele Peel, eveneens op korte afstand van Elsendorp en deze nieuwe woonwijk. Het is in onze ogen terecht dat inwoners daar luid tegen protesteren. Namens 299 inwoners van deze gemeente, met name uit Elsendorp en De Rips, breng ik een ander wellicht nog belangrijker aspect onder uw aandacht: volksgezondheid.Zonder de pretentie volledig te zijn, noem ik een aantal onderwerpen die de afgelopen weken in het nieuws zijn geweest rondom de risico's van de intensieve veehouderij. Het opvallendste was natuurlijk het rapport over de aanpak van de Q-koorts. Volgens de Evaluatiecommissie Q-koorts hadden de ministeries van Landbouw (LNV) en Volksgezondheid (VWS) doortastender kunnen én moeten optreden tijdens de uitbraak van de Q-koorts. De regie lag bij LNV en daar werd vooral rekening gehouden met de belangen van de boeren. Volgens de onderzoekers moet bij de bestrijding van dierziekten die voor mensen gevaarlijk zijn, het ministerie van Volksgezondheid voortaan de leiding krijgen. Een beetje laat komt dat inzicht wel: het Jeroen Bosch Ziekenhuis en UMC St Radboud in Nijmegen houden serieus rekening met flinke toename van het aantal patiënten met chronische Q-koorts.Een ander serieus probleem is het exorbitante gebruik van antibiotica in de Nederlandse veehouderij. Veehouders gebruiken momenteel op grote schaal antibiotica op preventieve basis. Vaak zijn dat middelen die huisartsen pas in uitzonderlijke gevallen voorschrijven aan zieke mensen. Volgens de Stuurgroep Antibioticaresistentie Dierhouderij (ik citeer): Is steeds vaker sprake van multi-resistentie. Daarom heeft de beheersbaarheid van resistentie-ontwikkeling hoge prioriteit, zodat mens en dier nu en in de toekomst verzekerd blijven van veilige en werkzame antibiotica voor de succesvolle behandeling van infecties. Volgens de stuurgroep moet het gebruik van antibiotica in de veehouderij in 2013 met de helft zijn afgenomen. De vraag is of dit gehaald zal worden en of dit voldoende is. Overal zijn bacteriën aanwezig en helaas ook teveel antibiotica.Hoe omvangrijk het probleem met resistente bacteriën is, blijkt uit een recent onderzoek van Wageningen Universiteit in samenwerking met het RIVM en de Gezondheidsdienst voor Dieren. Volgens dit onderzoek had tien procent van de varkens tijdens het transport naar het slachthuis de MRSA-bacterie opgelopen. Na verdoving in het abattoir droeg zestig procent van de varkens MRSA bij zich. Volgens veterinair onderzoeker Els Broens is deze gang van zaken Zeer verontrustend en niet zomaar weg te poetsen door bijvoorbeeld de veewagens te ontsmetten. De onderzoekers stelden namelijk vast dat de resistente bacterie in de neus van het varken zit. Er was dus geen sprake van een infectie. De kosten om MRSA onder controle te houden in de ziekenhuizen rijzen inmiddels de pan uit.Maar ook op andere terreinen in de gezondheidszorg steken de negatieve effecten van de intensieve veehouderij de kop op. Zo worden steeds meer veeziekten verspreid via bloedtransfusies, aldus Hans Zaaijer. Hij is hoogleraar bloedoverdraagbare infecties aan de Universiteit van Amsterdam. Bloedbanken moeten daarom steeds meer geld uittrekken om verspreiding van veeziektes als Q-koorts, gekkekoeienziekte en hepatitis E te voorkomen. Zaaijer wijt dit grotendeels aan de intensieve veehouderij. Volgens hem zijn ziektes in de veehouderij niet te voorkomen en komen ze uiteindelijk ook in het menselijk bloed terecht. In Engeland zijn bijvoorbeeld al vier mensen overleden aan de gekkekoeienziekte via een transfusie met donorbloed. Een test is er nog niet. Een nieuwe bedreiging vormt hepatitis E. Volgens Zaaijer kunnen gezonde Nederlanders daarmee besmet raken door het eten van besmet vlees.Een ander voorbeeld is ESBL, een resistente bacterie die veel voorkomt in de intensieve kippenhouderij. In september meldden onderzoekers van het RIVM en UMC Utrecht dat de eerste dode in Nederland was gevallen door deze resistente kippenbacterie. Of deze patiënt, een oudere vrouw, besmet kippenvlees had gegeten, is niet bekend. Maar volgens de onderzoekers is het aantal mensen bij wie de resistente bacterie wordt aangetroffen, de afgelopen jaren fors toegenomen. Ik citeer: "In 2000 bleek 0,1 procent van de bloedkweken positief. Dat is inmiddels 5,5 procent. Mogelijk zijn er eerder al mensen overleden als gevolg van de bacterie, maar deze mevrouw is de eerste bij wie het is vastgesteld. Ik kan nog even doorgaan, maar mijn tijd is beperkt. Het mag duidelijk zijn dat beslissingen die in dit huis worden genomen ten bate van de intensieve veehouderij, verstrekkende gevolgen kunnen hebben voor de volksgezondheid. Vreemd genoeg speelt Volksgezondheid tot dusver nauwelijks een rol bij het uitwerken van ruimtelijke plannen bij gemeenten, provincie en Rijksoverheid. Om een voorbeeld te noemen: in de Structuurvisie die Provinciale Staten in oktober heeft vastgesteld, en waarin De Peel van Landerd tot Someren wordt aangewezen als uitbreidingsgebied voor de intensieve veehouderij, staan welgeteld twee zinnen over Volksgezondheid. Ik citeer:'De provincie wil samen met gemeenten bezien hoe randvoorwaarden gekoppeld kunnen worden aan het ruimtelijke en ander beleid met betrekking tot milieu en volksgezondheid. De provincie steunt op die manier de sector in het streven om duurzame landbouw in de praktijk uitvoerbaar te maken.' Twee zinnen! In zo'n stapel rapporten (15 cm). Wij vinden dat bestuurders en afgevaardigden zich diep zouden moeten schamen voor zoveel desinteresse in de gezondheid en het welzijn van burgers. Voor degenen die nog niet overtuigd zijn even wat cijfers over de omvang van de veehouderij in deze gemeente. Alleen al in Gemert-Bakel verblijven volgens een recente telling van het Centraal Bureau voor de Statistiek ruim 350.000 varkens, 1,6 miljoen kippen, 24.000 runderen en ruim 215.000 pelsdieren. Bij elkaar opgeteld telt de veestapel in Gemert-Bakel van ruim 2,2 miljoen dieren. Omgerekend komt dat neer op 78 dieren op elke inwoner! Het slechte nieuws is dat dit aantal volgens het CBS nog steeds toeneemt.Voorzitter, wij vinden bovenstaande ontwikkelingen onverantwoord en verzoeken de gemeente Gemert-Bakel de afgifte van bouwvergunningen in het kader van verplaatsingen, uitbreidingen en nieuwbouw van veestallen binnen de gemeente met onmiddellijke ingang te bevriezen. Wij vinden het niet langer acceptabel dat het college van burgemeester en wethouders zich verschuilt achter hogere overheden, maar eindelijk zelf zijn verantwoordelijkheid dient te nemen. Hierbij beroepen we ons op het voorzorgsbeginsel zoals vastgelegd in het Europese Verdrag op het milieurecht. Daarin staat dat overheden en bedrijven geen onomkeerbare beslissingen mogen nemen zolang er geen wetenschappelijke zekerheid bestaat omtrent de risicos voor de volksgezondheid. Om die reden verzoeken wij de gemeente Gemert-Bakel geen vergunningen meer te verlenen voor het verplaatsen, uitbreiden of realiseren van nieuwbouw van intensieve veehouderijen, totdat uit onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat er geen nadelige effecten zijn op de volksgezondheid.Graag verwijzen wij in dit verband ook naar het 'Pleidooi voor een duurzame veehouderij' van 265 hoogleraren en 518 wetenschappers. Zij pleiten daarin voor een een 'Einde aan de georganiseerde verantwoordelijkheid' in de intensieve veehouderij.Ik sluit af met een toepasselijk spreekwoord: 'Als het kalf verdronken is, dempt men de put'. Wij, de ondertekenaars van deze petitie hopen dat college en gemeenteraad zich krachtig in gaan zetten om deze diepe put te dempen, voordat er weer een kalf, of erger, is verdronken.
De lijst met ondertekenaars is inmiddels afgedrukt en overhandigd aan de gemeente..
Er wordt samengewerkt met TC Overvecht aan een oplossing. Daarom is de petitie momenteel gestopt..