Leusden, 30 juli 2025
Het tragische incident op 30 juli 2025 waarbij een 6-jarig jongetje gewond raakte bij de Pyramide van Austerlitz, onderstreept de ernstige bestuurlijke nalatigheid van zowel de provincie Utrecht als de gemeente Leusden. Terwijl het publieke debat zich toespitst op de ‘probleemwolf’, wijst Werkgroep Wolf Leusden op het fundamentele probleem: het structureel niet naleven van wettelijke zorgplichten en bestuurlijke verplichtingen door overheden.
Meetbaar effect van afsluiting in 2024 werd genegeerd Na eerdere incidenten in juli 2024 op Landgoed Den Treek-Henschoten besloot de gemeente Leusden het wolvengebied tijdelijk af te sluiten. Die maatregel werkte aantoonbaar en eff ectief: sindsdien heeft zich geen enkel nieuw incident voorgedaan. Er zijn ruim tien maanden lang géén meldingen of confrontaties geweest. Desondanks weigerden zowel de gemeente als de provincie om deze succesvolle en eenvoudige maatregel in 2025 te herhalen.
De bescherming van inwoners, kinderen en natuur werd daarmee ondergeschikt gemaakt aan economische belangen. Door niet opnieuw tot afsluiting over te gaan — ondanks bewijs van eff ectiviteit — hebben de provincie en gemeente de kwestie niet gedëscaleerd.
De verantwoordelijkheid is wettelijk en onontkoombaar De gemeente Leusden is op grond van de Gemeentewet ( artikel 174 ) verplicht om te zorgen voor openbare orde en veiligheid en is dus verantwoordelijk voor de bescherming van de burgers . Een tijdelijke afsluiting of het plaatsen van duidelijke waarschuwingsborden had binnen haar mandaat volledig gepast en juridisch verankerd geweest. Toch is er geen enkele maatregel genomen. De provincie had de gemeente Leusden moeten verplichten het wolvengebied af te sluiten.
De provincie Utrecht daarentegen is verantwoordelijk voor de bescherming van de wolf als strikt beschermde soort onder de Habitatrichtlijn (bijlage IV), met uitvoering via het Besluit kwaliteit leefomgeving (artikel 1.12a Bkl) . Al in oktober 2024 droegen Provinciale Staten het college via motie M24-98 expliciet op om rustgebieden in te stellen voor het wolvenpaar bij Austerlitz. Deze motie was bindend en democratisch vastgesteld. De motie vraagt expliciet om bescherming van fauna tegen recreatiedruk en het aanwijzen van rustgebieden .
Toch verklaarden Gedeputeerde Staten in mei 2025 naar aanleiding van het bijtincident op 19 mei dat “ het aanwijzen van een extra rustgebied op dit moment niet in de planning staat” . Daarmee negeert het college niet alleen de Statenopdracht, maar ook zijn Europese en nationale plicht om concrete maatregelen te nemen ter voorkoming van conflicten.
Op 16 juli 2025 verklaarde de verantwoordelijke gedeputeerde tijdens een informatieavond in Wijk bij Duurstede wederom dat afsluitingen niet aan de orde zijn. Deze weigering is bestuurlijk onbegrijpelijk, ecologisch onverantwoord en juridisch ontoelaatbaar.
Rustgebieden zijn nu onvermijdelijk: tot minimaal eind september Werkgroep Wolf Leusden stelt met klem dat het instellen van rustgebieden niet optioneel, maar verplicht is . Volgens Europese en nationale wetgeving ( artikel 16 Habitatrichtlijn en artikel 8.74k Bkl ) is het voorkomen van incidenten een voorwaarde voor het behoud van beschermde soorten.
Tot eind september 2025 dienen tijdelijke rustgebieden ingesteld te worden rond bekende verblijfplaatsen van het wolvenpaar en hun welpen. In deze cruciale periode voor de opgroeiende jongen is minimale verstoring van levensbelang. Dat betekent: afsluiting van paden en zones, duidelijke bebording , handhaving en actieve publieksvoorlichting . Elke vertraging of weigering om dit te doen, vergroot de kans op incidenten en leidt tot bestuurlijke aansprakelijkheid.
Reactie van ouders bevestigt bestuurlijke nalatigheid De ouders van het slachtoffer bevestigen in een interview met RTV Utrecht dat zij geen enkele waarschuwing of signaal hebben gezien dat duidde op verhoogd risico in het gebied. Het gezin, afkomstig uit de stad Utrecht, wandelt regelmatig in de regio maar kende het gebied bij de Pyramide nog niet goed. “Toevallig waren we daar niet heel erg bekend, ” aldus moeder Nynke. Vader Mike vult aan: “Maar het is niet alsof we diep in het bos gingen wandelen waar normaal gesproken niemand komt.”
Mike zegt dat hij wist van eerdere incidenten op Landgoed Den Treek, maar niet wist dat de Pyramide daar ook onder viel. Toen hij na het incident direct naar het gebied ging, trof hij daar nog volop gezinnen met jonge kinderen aan . “ Dat verbaasde mij ,” aldus Mike, die benadrukt dat overheden veel duidelijker hadden moeten aangeven dat het gebied tijdelijk niet geschikt was voor recreatie.
De ouders uiten zich opmerkelijk genuanceerd over de wolf. “ We moeten leren leven met het feit dat er weer wolven zijn,” stelt Mike. Wel spreken zij de hoop uit dat, als blijkt dat hun zoon is verwond door wolf GW3237m, het dier inmiddels uit voorzorg is verwijderd. “Ik zou het lastig vinden als dat dier er nog steeds rondloopt,” aldus Mike. (Bron: RTV Utrecht, 30 juli 2025)
Deze uitspraken tonen aan dat het probleem niet de aanwezigheid van een beschermde diersoort is, maar het falen van overheden om hun eigen verantwoordelijkheden na te komen.
Geen agressie, maar ouderzorg – incident 19 mei fout geïnterpreteerd Vogelwater werd gefilmd met twee jonge welpen — op slechts enkele honderden meters van het bijtincident op 19 mei.
Wolvenecoloog Rick van Malssen stelt dat dit wijst op natuurlijke ouderzorg. De vrouw die op 19 mei gewond raakte, bevond zich buiten het pad, op circa 50 meter afstand, vermoedelijk in de onmiddellijke nabijheid van het werphol. “Welpen van drie maanden oud bevinden zich normaliter nooit verder dan een kilometer van het werphol. Het werphol bevindt zich maximaal 200 meter van een vaste waterbron.”
Desondanks werd beweerd dat de welpen zich ‘ver verwijderd’ zouden bevinden — een conclusie die is gebaseerd op niet-gepubliceerde camerabeelden, alleen bekend bij de adviseur van Landgoed Den Treek. De rechter heeft dit op 23 juli 2025 zonder hoor of wederhoor overgenomen.
Een opvallend element in de beoordeling van de rechter was bovendien de aanname dat de vaderwolf geen rol meer zou spelen in de zorg voor de welpen. Volgens de provincie en haar vaste adviseur EcoNatura zou de opvoeding inmiddels zijn overgenomen door de moeder en eventueel oudere jongen. Die uitleg werd door de voorzieningenrechter als aannemelijk beschouwd. Dat het dier juist een essentiële rol als ouderdier vervulde en dat zijn afwezigheid impact zou kunnen hebben op het gedrag en de overleving van de welpen, werd in het oordeel nauwelijks meegewogen.
In augustus 2024 werd bij Austerlitz een vergelijkbare ontmoeting gemeld met Bram en drie welpen. Ook toen volgde geen agressie — de wolf week uit, de vrouw bleef ongedeerd. Dit betreft natuurlijk gedrag van ouderdieren, geen probleemgedrag. De nieuwe beelden en het krantenartikel van vorig jaar tonen echter onomstotelijk aan dat Bram zijn rol als vader prima opneemt. (Bron: AD, 7 augustus 2024).
Werkgroep Wolf Leusden: overheid faalt – niet de wolf Werkgroep Wolf Leusden roept Provinciale Staten, het College van Gedeputeerde Staten en de burgemeester van Leusden op tot onmiddellijke actie. Concreet betekent dit: ● onmiddellijke uitvoering van motie M24-98; ● instellen van tijdelijke rustzones tot minstens eind september; ● publieksvoorlichting en duidelijke bebording; ● handhaving van wet- en regelgeving. De urgentie wordt breed gedeeld. De Partij voor de Dieren heeft inmiddels spoedvragen gesteld aan de gedeputeerde , met het verzoek om het eerdere besluit (om géén rustgebied in te stellen) per direct te heroverwegen. Provincie Utrecht en gemeente Leusden laten natuur én burgers in de steek.
Inmiddels zijn de audioverslagen van de vergadering van de Commissie Welzijn gehouden op 15 maart jl. online beschikbaar.
Bij agendapunt 3 (spreekrecht) is de inspraak van de petitionaris terug te vinden. Het debat is als audioverslag bij agendapunt 8 gevoegd. De verslagen zijn als MP3-bestand te downloaden en terug te luisteren.
Audioverslagen vergadering CW 15-03-2011RTV Drenthe besteedt zowel tijdens de radio- als de televisieuitzending aandacht aan de actie voor het behoud van schoolzwemmen in Midden-Drenthe. De items zijn terug te luisteren en te zien via de site van RTV Drenthe..
Telegraaf 1 maart 2011: AMSTERDAM - Toezichthouder AFM heeft de zaak rond de financiering van woningen, gelegen op particuliere erfpacht, op zijn agenda geplaatst. Vandaag heeft de AFM een onderhoud met politici, belangenbehartigers en gedupeerde erfpachters, waaronder een groep die een rechtszaak heeft aangespannen tegen de gemeente Amsterdam.
Telegraaf 14 maart 2011: AMSTERDAM - Nooit meer zullen Lieke Stroucken en haar vriend kunnen verhuizen uit hun woning in de populaire Amsterdamse buurt Westerpark. Zes jaar geleden kochten de twee een woning op particuliere erfpachtgrond.
Maar sinds de banken begin vorig jaar besloten om nauwelijks tot geen hypotheken meer te verstrekken op de aankoop van woningen op particuliere erfpacht, zit het tweetal volledig vastgeklonken aan hun huis.
Telegraaf 14 maart 2011Persbericht NVB 14 maart 2011: Problemen die huiseigenaren ondervinden bij de financierbaarheid van particuliere erfpacht vragen om een snelle en brede oplossing waarbij diverse partijen betrokken zijn. Banken willen hieraan graag bijdragen maar kunnen deze problemen niet alleen oplossen.
Een oplossing is slechts mogelijk als alle betrokken partijen met elkaar rond de tafel gaan. Hierbij valt te denken aan overheden, toezichthouders, erfverpachters en consumentenorganisaties. Banken willen huizen op particulier erfpacht financieren, mits een en ander goed is geregeld. Standaardisering van erfpachtcontracten is een mogelijke oplossing. Daarbij kan gedacht worden aan een keurmerk. Wanneer erfpachtvoorwaarden goed zijn, krijgen zij een keurmerk. Daarnaast letten banken uiteraard ook op een verantwoorde hoogte van de woonlasten en de betrouwbaarheid van de erfverpachter. Een andere mogelijke oplossing is het instellen van een marktmeester, een autoriteit die boven de partijen staat en goede en slechte erfpachtvoorwaarden van elkaar weet te scheiden. Huiseigenaren met een woning op particulier erfpacht mogen niet aan hun lot worden overgelaten. Als huizen onverkoopbaar zijn, is dat schadelijk voor huiseigenaren die willen verkopen, maar ook voor (aspirant-)kopers. Ook voor banken is onverkoopbaarheid van woningen slecht. Momenteel komt het voor dat banken woningen op particulier erfpacht niet financieren omdat de erfpachtovereenkomst niet duidelijk is of ongunstig voor de klant. Belangrijk is dat het hierbij slechts gaat om een klein gedeelte van de erfpachtovereenkomsten. Als er problemen rondom particulier erfpacht bestaan, willen banken dat niet doorschuiven naar de (aspirant-)koper; dat lost niets op. Deze nieuwe koper loopt immers het risico dat hij of zij in de toekomst te maken krijgt met een sterke stijging van de erfpachtcanon of met andere onduidelijkheden in het erfpachtcontract. De echte oplossing voor de nijpende problemen van huiseigenaren op particulier erfpacht ligt daarmee volgens de Nederlandse Vereniging van Banken niet in het zonder meer financieren van de panden. De onderliggende erfpachtovereenkomst zal voor een ieder solide moeten zijn, zonder ongunstige clausules voor de klant. Daar waar dit niet geval is, vraagt dit om andere erfpachtvoorwaarden. Dat neemt niet weg dat banken daar waar ze kunnen, bijdragen aan een oplossing voor onverkoopbare woningen. In geval de koper op moeilijkheden stuit bij het verkopen van de woning kan hij altijd terecht bij de bank die woning nu ook financiert; voorop staat dat een eventuele koper, wanneer de erfpachtvoorwaarden solide zijn, in beginsel een financiering kan krijgen. Vorig jaar maakten de banken hierover al afspraken met de gemeente Amsterdam. Daarbij ging het niet alleen om de financiering, maar ook om de vraag of huiseigenaren dan wel de gemeente het eigendom van de grond kunnen verwerven.
Persbericht NVB 14 maart 2011Telegraaf 17 maart 2011: AMSTERDAM - De Amsterdamse PvdA heeft woensdag, op het laatste moment, zijn steun ingetrokken voor een met de VVD gemeenschappelijk ingediende motie om gemeentelijke erfpacht onder toezicht te stellen. Particuliere erfpacht daarentegen mag volgens de partij wel onder toezicht komen te staan.
Telegraaf 16 maart 2011: AMSTERDAM - De stadsbestuurders van Amsterdam liggen zwaar onder vuur vanwege hun erfpachtbeleid..
Onlangs ben ik benaderd door regionaal festival Tik van de Molen die LovePotionNo1! graag inzetten en onder de aandacht brengen van alle bezoekers. De lokale politiek, die een motie voorbereid of kiest voor aanhaken via de historische binnenstad of ondergrondse vuilopslag (betaald met budget dat als klimaatgeld is geoormerkt) acht nog op inforamtie over de locaties waar openbare watertappunten bij geplaatst kunnen worden en beter onder de aandacht komen. Er staan er al wel wat maar die zijn niet of minder bekend bij het publiek of niet toegankelijk voor publiek. Via Twittr loofde ik een lunch met de Leidse wethouder van Milieu als prijs uit....zou Frank hiervoor in zijn? Hij tekende zlf nog niet ..... Urgenda (www.urgenda.nl) heeft interesse en spreek ik maandag as.
Vooral het plan van Marijke Langeveld (Speeldernissen op zee) is blijkbaar een groot potentiele aandachtstrekker ;-) Gisteren leerde ik veel bij in een gesprek met een lid van Our Common Future; " het effect van overconsumptie, vervuiling en klimaatverandering op de economie, de maatschappij en het milieu wordt zichtbaar via water". Mooi rapport, ssterke onderbouwing, aansprekende haalbare doelstellingen en binnenkort in mei een boeklancering. Wist je dat: er jaarlijks ook in Nederland nog vel mensen worden afgesloten van water? ..........................................................................Water behoort tot de primaire levensbehoefte van mensen. Waterbedrijven dienen, mede gelet op het belang van water voor de gezondheid van mensen en de monopoliepositie van waterbedrijven, terughoudend om te gaan met het afsluiten van water. In art. 9 van de Drinkwaterwet (nog niet van kracht) wordt voorgesteld dat de minister met regels komt over preventieve maatregelen om afsluiting te voorkomen en regels waaraan een eventuele afsluiting moet voldoen. Is er een Nederlandse vertaling van "Put your money where your mouth is"? Hoe komt het dat er zoveel feitenkennis is + oplossingen voorhanden en evenredig minder zichtbare vertaling naar de praktijk? Komende week zoeken we geld om het programma Kokn voor Morgen inclusief waterfootprint en calorie intake software (spel) via scholen te introduceren. Wat denk je, Leiden plastsic waterflesjesvrij of Leiden haalt klimaatdoelstellingen via bouwen van ondergrondse vuilopslag....wat gaat er eerder in de krant komen? Wat draagt meer bij aan Liefde voor alle Leven? Water= LovePotionNo1! Proost!