De commissie krijgt een afschrift van die reactie. Daarnaast heeft de commissie aangegeven het onderwerp te willen bespreken in de vergadering van 15 januari indien beantwoording van schriftelijke vragen hieromtrent daar aanleiding toe geeft. Het onderwerp wordt daarom onder voorbehoud op de agenda gezet, bij het vaststellen van de agenda wordt duidelijk of de statenleden de beantwoording voldoende vinden of dat verdere bespreking nodig is. De agenda van 15 januari gaat einde deze week uit. https://staten.zuid-holland.nl/DMSImport/StatencommissieBereikbaarheidenEnergieBE/2020/AgendaBE15januari_2020

Michel Rogier, CDA-lid, lid Provinciale Staten en o.a. woordvoerder voor mobiliteit, vervoer en openbaar vervoer, aan ons heeft toegestuurd.

Gedeputeerde Staten geven – voor zover hier van belang, zakelijk weergegeven - aan dat:

1. zij veel waarde hecht aan goed openbaar vervoer;
2. zij voor lijnen waar weinig reizigers gebruik van maken zoekt naar “innovatieve oplossingen”;
3. Arriva op basis van de aan haar verleende concessie elk jaar mag kijken hoe zij het vervoer gelet op de beschikbare middelen kan “optimaliseren”;
4. Volgens OV-chipkaartdata, vanuit en naar Oegstgeest gemiddeld circa 2,5 reizigers per rit gebruik maken van de 386 en in de daluren gemiddeld 1,9 reizigers;
5. 1 middag- en 2 ochtendspitsritten vanuit of naar Oegstgeest een bezetting tussen 14 en 18 reizigers hebben;
6. de cijfers genoemd onder 4 en 5 gemiddelden zijn over de afgelopen 2 jaar;
7. wij voortaan met de nieuwe lijn 8 naar Leiden CS kunnen rijden en daar (met 4 minuten overstaptijd, 8 x per uur) kunnen overstappen op de (intercity-) trein naar Den Haag Centraal of kunnen overstappen op EBS-lijn 43 naar Wassenaar en Bezuidenhout;
8. er voor scholieren van het Rijnlands Lyceum in Oegstgeest in de ochtendspits 1 rit zal worden gereden vanuit Den Haag naar Oegstgeest.
9. de frequentie van lijn 385 – met extra ritten van en naar Esa/Estec – omhoog gaat;
10. Arriva de gemeenten waarin veranderingen (in het vervoerplan) te voorzien zijn (i.c. Oegstgeest, Wassenaar en Den Haag)vooraf zowel bestuurlijk als ambtelijk raadpleegt en dat ook reizigersoverleg Rocov Hollands Midden, waar Rover onderdeel van uitmaakt, wordt betrokken en dat de gemeente Oegstgeest geen opmerkingen heeft gemaakt;
11. het voorstel van Arriva om haar buslijn 386 op te heffen, overeenkomstig de besluitvorming zoals is vastgelegd in het Programma van Eisen dat aan de basis van de concessie ligt, na een positieve reactie van “reizigersplatform Rocov Hollands Midden” van 17 juni 2019, is goedgekeurd door een stuurgroep met daarin de provinciale bestuurder, bestuurlijk vertegenwoordigers van de van de regio’s Holland Rijnland en Midden-Holland en op 10 juli 2019 door de stuurgroep concessie Zuid-Holland Noord is bekrachtigd, en
12. zij niets zal doen om buslijn 386 te behouden en de gedupeerden evenmin een alternatieve vorm van openbaar vervoer zal aanbieden, omdat zij vindt dat de door hierboven onder 7 t/m 9 genoemde alternatieven voldoende voor hen zijn.

Reactie:

Bij het lezen van de antwoorden van GS bekruipt je het gevoel dit al eerder gelezen te hebben, namelijk in de reactie die wij van de provincie kregen op vragen en klachten naar aanleiding van het feit dat wij – nota bene via de tam tam – hadden moeten horen dat Arriva onze busverbinding tussen Oegstgeest en Den Haag zou schrappen.

GS gaat in haar reactie volledig voorbij aan het volgende:

1. Er bestaat al sinds 1989/1990 een rechtstreekse spitsbusverbinding tussen Oegstgeest-Haaswijk en Den Haag. Het begin- en eindpunt van deze verbinding lag niet altijd in Oegstgeest-Haaswijk of op Den Haag Centraal; zij maakte ook wel deel uit van andere busverbindingen;
2. Arriva was een aantal jaren geleden nieuwkomer op de OV-markt in ons gebied. Tot dan toe reed er alleen 4 x per uur een spitsbus. Arriva koos er zelf voor om de verbinding de hele dag door te laten rijden. Als snel bracht zij de frequentie ten nadele van de reiziger terug naar 2 x per uur met als gevolg dat een aantal reizigers naar alternatieven ging zoeken. Toen de Provincie bovendien het transferium A44 in verband met de realisatie van de N434 sloot liep het aantal reizigers op de 386 nog verder terug. Arriva heeft er zelf voor gekozen om de 386 de hele dag door te laten rijden, niet de nu benadeelde forenzen. De Provincie heeft er daarnaas indirect voor gezorgd dat de 386 voor een aantal reizigers minder aantrekkelijk werd.
3. Arriva is onderdeel van Deutsche Bahn. Deutsche Bahn (de Duitse NS) wil investeren in Duitsland. Zij heeft eerder tevergeefs geprobeerd om Arriva te verkopen. Deutsche Bahn wil Arriva nu naar de beurs brengen. Arriva moet een zo winstgevend mogelijk commercieel bedrijf zijn om aantrekkelijk te zijn voor aspirant-aandeelhouders. Dit verhoudt zich slecht tot het in de lucht willen houden van een algemene maatschappelijke voorziening als openbaar vervoer, laat staan als duurzaam alternatief voor groeiend autogebruik.
4. Het schrappen van de 386 en terugbrengen van de 57 van een halfuursdienst naar een uursdienst (niet genoemd in de antwoorden van GS) betekent dat het grootste deel van Oegstgeest gaat van 6 naar 3 busverbindingen per uur. Andere buslijnen rijden alleen rechtstreeks over de Warmonderweg richting Warmond en vv (lijn 50) of Rijnzichtweg-Geversstaat-Rijnsburgerweg richting Leiden CS en vv (lijn 20/21). Zij “schampen” het grootste deel van Oegstgeest alleen maar.
5. De American School is na het schrappen van de 386 niet langer bereikbaar met OV; naar verluidt waren de American School, Amerikaanse Ambassade en ook de Indonesische School in Wassenaar “not amused” over het schrappen van de 386.
6. Papieren dienstregelingen weerspiegelen helaas niet de praktijk, zeker niet als er voor en na een lange werkdag gebruik moet worden gemaakt van een in de spits werkelijk overvol Leiden CS met overvolle treinen. Bij de door Arriva en Provincie geschetste (papieren) overstaptijd zullen vertragingen leiden tot frustratie over een gemiste aansluiting en zeker in de avondspits een half uur in de kou wachten op een volgende aansluiting. Een nog langere reistijd dus en dat voor of na een lange werkdag.
7. Als GS (en andere geraadpleegden) sinds de laatste zomervakantie in de spits gebruik gemaakt zou hebben gemaakt van de 386 op het traject Oegstgeest – Wassenaar, zou zij zich beslist niet hebben herkend in de door Arriva gepresenteerd cijfers. (Wij kunnen dit met foto’s staven)
8. Lijn 385 is geen alternatief voor de forenzen uit Oegstgeest die voor hun werk naar Den Haag moeten. In dit verband is het zelfs de vraag waarom de frequentie van de 385 (het aantal ritten per uur) zelfs nog verder omhoog gaat en waarom in dit verband Esa/Estec zo nadrukkelijk wordt genoemd. Heeft Esa/Estec wellicht uit duurzaamheidsoverwegingen, - haar parkeerterrein staat dagelijks vol auto’s en filevorming is in haar omgeving niet ongebruikelijk -, uit de aan haar ter beschikking gestelde Europese belastinggelden aan Arriva / Provincie een financiële bijdrage in de exploitatiekosten van de 385 in het vooruitzicht gesteld?
9. De enkele ochtendspitsrit van Den Haag naar Oegstgeest voor scholieren van het Rijnlands Lyceum is evenmin een alternatief voor de Oegstgeester forenzen. Het is zelfs de vraag waarom er voor gekozen is deze rit wel te rijden, maar niet te zoeken naar een goed alternatief voor de Oegstgeester forenzen, al dan niet door het incorporeren van een rechtstreekse verbinding in een andere buslijn, zoals in de voorgaande bijna 30 jaar ook niet ongebruikelijk was!
10. Er is een petitie met bijna 900 handtekeningen aangeboden aan de provincie. In deze petitie is gevraagd om in ieder geval een spitsbusverbinding te handhaven. De indieners hebben nog geen reactie op dit verzoek van GS ontvangen.
11. Rover heeft de provincie een brief gestuurd met daarin ook de vraag of de provincie in ieder geval een spitsverbinding wil handhaven en de kosten daarvan uit haar budget voor knelpunten in het OV wil betalen. Ook deze brief is – voor zover op dit moment bekend – nog niet beantwoord.
12. De wethouder voor OV van de gemeente Oegstgeest heeft ons toegezegd samen met zijn collega van de gemeente Wassenaar een brief te zullen sturen aan de provincie met daarin het beargumenteerde verzoek aan de provincie en Arriva om het besluit tot schrappen van de 386 opnieuw in overweging te nemen.

Wij hebben bovendien vraagtekens bij de stelling van GS dat de cijfers van Arriva gemiddelden zouden zijn over de afgelopen 2 jaren. Van de Wethouder OV van Oegstgeest vernamen wij dat hij cijfers over de hele maand februari 2019 had ontvangen, nota bene een maand waarin veel mensen op wintersport gaan!

Wij vragen GS:

1. Inhoudelijk te reageren op bovenstaande punten uit onze reactie.
2. Een eerlijk antwoord te geven op de vraag of het schrappen van een rechtstreekse spitsbusverbinding zo écht bijdraagt aan, wat zij noemt, “goed openbaar vervoer”.
3. Een eerlijk antwoord te geven op de vraag of het schrappen van een rechtstreekse spitsbusverbinding en de daardoor benadeelden kortweg verwijzen naar bus en trein via Leiden CS zo écht een, wat zij noemt, “innovatieve oplossing” is.
4. Na heroverweging, te reageren op ons verzoek om in ieder geval een spitsverbinding in stand te houden.

Niet alleen voor forensen maar ook vanwege de sociale functie van het Openbaar Vervoer en heeft daarom de volgende vragen:

Klopt het dat de snelbuslijn 386 geheel of gedeeltelijk gaat verdwijnen? Indien dit het geval is, kan het College antwoord geven op de volgende vragen:

Antwoord Het college hecht veel waarde aan goed openbaar vervoer. In het coalitieakkoord 2019-2023 is dan ook opgenomen dat we voor lijnen waar weinig reizigers gebruik van maken innovatieve alternatieven zoeken en ons hard maken voor overstappunten. Qliner 386 (snelbuslijn) wordt inderdaad per 15 december 2019 opgeheven maar er worden goede alternatieve aangeboden die aansluiten bij onze ambities. Er wordt nog wel één ochtendrit geboden als lijn 385 tussen Den Haag en Oegstgeest.

Wat is de reden voor het geheel of gedeeltelijk verdwijnen van deze snelbuslijn?

Antwoord Arriva heeft conform de concessievoorschriften Zuid-Holland Noord binnen randvoorwaarden ontwikkelvrijheid voor de inrichting van het openbaar vervoer in het concessiegebied. Vanuit die vrijheid bekijkt Arriva hoe zij het vervoer jaarlijks kunnen optimaliseren. Dit doen zij door in de concessie te kijken op welke corridors er groeikansen liggen in de markt maar ook om kritisch te kijken welke lijnen of lijngedeelten een relatief lage bezetting kennen en daarom niet meer aangeboden zullen worden. Deze vrijheid heeft de vervoerder in het contract gegeven de beschikbare middelen. Qliner 386 (snelbuslijn) kent een lage bezetting. Deze lijn heeft als primaire functie om inwoners van Oegstgeest naar Den Haag te brengen. Vanuit en naar Oegstgeest maken gemiddeld circa 2,5 reizigers per rit gebruik van de lijn, in de daluren zakt dit zelfs naar gemiddeld 1,9 reizigers per rit. Deze cijfers zijn afkomstig uit de beschikbare OV-chipkaartdata zoals Arriva en wij die hanteren. Op het traject door Wassenaar en Den Haag is de bezetting op deze lijn beter, maar met een gemiddelde bezetting van 5,7 reizigers nog steeds onvoldoende om de lijn te handhaven. Een middag- en twee ochtendspitsritten hebben vanuit of naar Oegstgeest een bezetting tussen de 14 en 18 reizigers. Er zijn diverse en soms snellere alternatieve reismogelijkheden per openbaar vervoer in de relatie Oegstgeest – Den Haag: 1. Diverse buslijnen rijden vanuit Oegstgeest naar Leiden Centraal waar kan worden overgestapt op a. de trein naar Den Haag Centraal. De trein rijdt 8 keer per uur; b. EBS-lijn 43 naar Wassenaar en Bezuidenhout. 2. De nieuwe stadslijn 8 uit Oegstgeest Haaswijk rijdt naar Leiden Centraal waar kan worden overstapt op de intercity naar Den Haag Centraal (overstaptijd ca. 4 minuten). De totale reistijd is ca. 10 minuten korter dan met Qliner 386. 3. Voor het Rijnlands Lyceum in Oegstgeest biedt Arriva in de ochtendspits een scholierenrit vanuit Den Haag naar Oegstgeest, aansluitend op de schooltijd. 4. De frequentie van lijn 385 tussen de Bollenstreek en Den Haag met extra ritten van- en naar Esa/Estec gaat wel omhoog. Dit geldt dus ook voor de relatie tussen Wassenaar en Den Haag.

Is dit een beslissing van de Provincie, gemeente(n) of de concessiehouder en mag dit volgens de afspraken die wij met hen hebben?

Antwoord Zie het antwoord op vraag 2. Het voorstel van Arriva is goedgekeurd in de bestuurlijke stuurgroep van de concessie Zuid-Holland Noord. In deze stuurgroep zitten, naast de provinciale bestuurder, de bestuurlijke vertegenwoordigers van de regio’s Holland Rijnland en Midden- Holland. Voorafgaand aan het besluit heeft het reizigersplatform Rocov Hollands Midden op 17 juni 2019 positief gereageerd op het vervoerplan 2020. De goedkeuring van het vervoerplan 2020 is op 10 juli 2019 in de stuurgroep concessie Zuid-Holland Noord bekrachtigd. Daarmee is gehandeld volgens de wijze van besluitvorming over een vervoerplan zoals is vastgelegd in het Programma van Eisen dat aan de basis ligt van deze concessie.

Kan het College telcijfers verstrekken van de afgelopen 2 jaar van de haltes met betrekking tot deze snelbuslijn of de voorlopers hiervan?

Antwoord De telcijfers zoals bij het antwoord bij vraag 2 zijn weergegeven zijn de gemiddelden over de afgelopen twee jaar.

Is de overweging voor het geheel of gedeeltelijk opheffen van de snelbuslijn, van te voren voorgelegd aan de gemeente(n) waar deze bus doorheen rijdt en/of aan reizigersvereniging Rover? En zo ja, wat was hun reactie?

Antwoord Arriva consulteert elk jaar voorafgaand aan een besluit over het vervoerplan in het concessiegebied gelegen gemeenten waar veranderingen te voorzien zijn. Dit gebeurt zowel bestuurlijk als ambtelijk. Hiernaast wordt het reizigersoverleg Rocov Hollands Midden betrokken, waar Rover onderdeel van uitmaakt. De gemeente Oegstgeest heeft in die consultatieronde geen opmerkingen gemaakt over het voornemen om lijn 386 te laten vervallen en de gepresenteerde alternatieven. Rover heeft overigens per brief aan Gedeputeerde Staten op 11 november 2019 gevraagd of het mogelijk is om alsnog de spitsritten te handhaven.

Wordt er nog een alternatieve vorm van Openbaar Vervoer aangeboden aan reizigers die hierdoor gedupeerd worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welk alternatief?

Antwoord In het antwoord van vraag 2 hebben wij de diverse alternatieven weergegeven.

Indien er geen alternatieve vorm van Openbaar Vervoer aangeboden gaat worden, kan het College aangeven wat er voor nodig is om de lijn toch te behouden?

Antwoord Wij zijn van mening dat er goede en soms snellere alternatieven worden geboden