In het nieuwe jaar is het goed om nog eens terug te kijken naar het afgelopen jaar. 2016 stond in het teken van de inwerkingtreding van de nieuwe Erfgoedwet, maar ook het afschaffen van de fiscale aftrek was een belangrijk thema. Door samen te werken, zowel met andere erfgoedorganisaties, als met eigenaren van monumenten, hebben we als publiek met de politieke partijen daarin een mooi resultaat bereikt. De fiscale aftrek voor onderhoud aan rijksmonumenten blijft in 2017 gehandhaafd en de bezuiniging van 25 miljoen euro op het budget van OCW is teruggedraaid. Ook in 2017 blijft 57 miljoen op de balans staan voor de aftrekregeling. De Tweede Kamer heeft duidelijk gezegd: Minister, doe eerst gedegen onderzoek en ga met het veld en eigenaren praten over alternatieven voordat je een succesvolle regeling afschaft. Hieronder vindt u een verantwoording van ons lobbywerk.
Met Prinsjesdag 2015 werd aangekondigd dat het Kabinet werk ging maken van het vereenvoudigen van de belastingen. Allerlei regelingen, zoals van de aftrek van uitgaven voor monumentenpanden, zouden geëvalueerd worden en na een zorgvuldig besluitvormingsproces zou bekeken worden of en zo ja hoe de regeling zou kunnen veranderen. De middelen zouden behouden blijven. Met Prinsjesdag 2016 werden we allen verrast door het Kabinet dat ze middels een bezuiniging van 25 miljoen euro de fiscale aftrek voor onderhoud aan monumenten wilde afschaffen. Minister Bussemaker moest een bezuiniging op haar departement doorvoeren en koos voor het afschaffen van de fiscale aftrek. Ze diende samen met Staatssecretaris Wiebes een wetsvoorstel in om per 1 januari 2017 de fiscale aftrek te vervangen door een subsidieregeling. Ze vonden namelijk dat de fiscaliteit niet goed werkte. Er was sprake van oneigenlijk gebruik. Ook wilden ze het beheer en onderhoud van monumenten kunnen sturen. Daarnaast vonden ze de regeling niet eerlijk. Inmiddels weten we na de behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer dat er geen evaluatieonderzoek had plaatsgevonden naar de werking van de fiscale aftrekregeling en dat er geen sprake was van een zorgvuldige besluitvorming. Het erfgoedveld en de eigenaren waren niet geraadpleegd. De overgangsregeling naar een subsidie moest nog worden uitgewerkt. Ook de motieven voor afschaffen klopten niet. De werkelijke reden voor afschaffing was de oplegging van een structurele bezuiniging van 25 miljoen euro aan het ministerie van OCW door het ministerie van Financiën.
Na het bekendmaken van de maatregel om de fiscale aftrek af te schaffen hebben een aantal organisaties, te weten Erfgoedvereniging Heemschut, Bewoond Bewaard, Hollandse Molen, Nederlandse Monumentenorganisatie, Federatie Grote Monumentengemeenten, Federatie Particulier Grondbezit, Vereniging Particuliere Historische Buitenplaatsen, en de erfgoedkoepels Kunsten 92 en Federatie Instandhouding Monumenten de handen ineengeslagen. Doel was de structurele bezuiniging op monumentenzorg van tafel te krijgen en pleiten voor het aanhouden van de fiscale aftrek tot de gehele herziening van het financieringsstelsel in de monumentenzorg in 2018. We legden contact met Tweede Kamerleden en met het Ministerie van OCW. We zijn uitgebreid met de Kamerleden gaan praten. Tevens werden verkennende gesprekken gevoerd met het ministerie. Daarnaast starten we een petitie om zoveel mogelijk handtekeningen te verzamelen. Via (lokale, regionale en landelijke) kranten, televisie en radio en nieuwsportals, werd aandacht gevraagd voor onze lobby. Ons doel was tweeledig: ten eerste het informeren van het publiek ten aanzien van de bezuinigingsmaatregel van het Kabinet en ten tweede de weerlegging van het beeld dat de fiscale aftrek van onderhoud aan monumenten oneigenlijk gebruikt werd en vooral ten goede kwam aan de mensen die het niet nodig hadden. Niet altijd kwam deze weerlegging van dat beeld in het begin goed naar voren. Daarom hebben we ook filmpjes laten maken om te laten zien dat de meeste monumenteigenaren een modaal inkomen hebben, liefde hebben voor hun eigendom en graag de oude panden willen behouden en in goede staat willen doorgeven aan de volgende generatie. Deze zijn via sociale media en Youtube verspreid. De fiscale aftrek is naast een bijdrage aan de meerkosten voor onderhoud ook een erkenning voor de inspanningen en inzet van de monumenteneigenaren. Ook voor historische binnensteden heeft de fiscale aftrek een enorme positief effect.
Allereerst heeft de petitie Stop de bezuinigingen op ons erfgoed!, via petities.nl, die 3 oktober 2016 is gestart tot 2 november 2016 ruim 11.000 handtekeningen opgehaald. De commissie Financiën van de Tweede Kamer heeft deze petitie op 2 november 2016 aangeboden gekregen. Daarnaast heeft onze lobby in de Tweede Kamer gezorgd dat zowel op maandag 31 oktober en maandag 7 november bij de behandeling van het Belastingplan 2017 de meeste aandacht en tijd uitging naar het wetsvoorstel tot afschaffing van de monumentenaftrek. Toen op 7 november bleek dat het Kabinet uit de Tweede en Eerste Kamer geen steun zou krijgen voor haar wetsvoorstel, heeft de minister het niet aan laten komen op een stemming, maar heeft ze op 9 november laten weten het plan aan te houden. Dat betekent dat de fiscale aftrek voor monumentenpanden in 2017 gehandhaafd blijft. Een amendement van Van Weyenberg van D66 om het wetsvoorstel terug te draaien is op 17 november door de Kamer nipt verworpen. Alleen de regeringspartijen VVD en PvdA stemden tegen. Gelukkig heeft de Kamer ook dekking gevonden voor de bezuiniging van 25 miljoen euro op monumentenzorg. Op 8 december 2016 stemde de Kamer voor een amendement van Mark Harbers (VVD) en Henk Nijboer (PvdA) die zorgt dat het budget van 57 miljoen voor monumentenaftrek gehandhaafd blijft. Alleen PVV, 50 PLUS en Lijst Roland van Vliet waren tegen.
Heemschut heeft via haar website, nieuwsbrief, twitteraccount en facebookaccount aandacht gevraagd voor de petitie, en heeft haar achterban geïnformeerd over haar lobbywerkzaamheden richting Tweede Kamer. Voor sociale media heeft Heemschut drie filmpjes laten maken die door een ieder verspreid konden worden. Vooral het bereik van Facebook was een groot succes. Via Facebook hebben we de filmpjes actief gepromoot onder geïnteresseerde doelgroepen. Met behulp van een kleine investering hebben we het bereik van de berichten vergroot. De filmpjes zijn ieder ongeveer 40.000 keer bekeken! Via twitter zijn de berichten over onze campagne ongeveer tot 5000 keer per keer bekeken. Onze website heeft ongeveer 1000 unieke bezoekers per bericht gehad. Een extra nieuwsbrief van Heemschut is uitgestuurd en heeft 2.500 mensen bereikt. Via televisie is Nieuwsuur op 6 oktober 2016 en 1 Vandaag op 1 november 2016 beiden ongeveer 600.000 keer bekeken.
Een aantal van u heeft via petities.nl aangegeven geld te storten voor onze campagne. Dat is ruimhartig gebeurd. Tot nog toe is aan giften een bedrag binnengekomen. € 3.984,75. Dank daarvoor! Een klein deel van dit bedrag is overgemaakt via www.geef.nl. Een groot deel is via de website van Heemschut binnen gekomen. Daarnaast is ook rechtstreeks geld gestort op de rekening van Heemschut.
We hebben voor de campagne afgerond de volgende (extra) kosten gemaakt:
3.000 euro voor het maken van spotjes voor gebruik op YouTube, de social media (Facebook, Twitter) en op websites
1.000 euro advertentieruimte op social media (Facebook, Twitter)
400 euro donatie aan de Stichting Petities.nl
In 2017 blijft de aftrek voor onderhoud aan monumenten via de inkomstenbelasting bestaan. Blijft wel staan dat het wetsvoorstel daarmee niet van tafel is. Of en hoe verder wordt besloten hangt echter deels ook af van de Tweede Kamerverkiezingen in maart aanstaande. Het ministerie van OCW gaat de komende maanden met de erfgoedorganisaties praten over aanpassingen of veranderingen in de financiering van het stelsel van de monumentenzorg. De huidige minister lijkt hierin deels al een richting te hebben gegeven. Zo is het idee dat er geld komt voor langjarig onderhoud aan grote monumenten, duurzaamheidsmaatregelen en herbestemming. Onderhoud aan rijksmonumenten door particulieren lijkt de huidige minister minder belangrijk te vinden.
Heemschut zet in op behoud van de bestaande middelen en extra inzet van middelen uit andere aandachtsgebieden/beleidsterreinen. Alleen hierdoor kan de erfgoedzorg op peil blijven en een effectieve bijdrage blijven leveren aan onze samenleving. Om sterk te staan en ook om te zorgen dat uw belang wordt gehoord vragen wij u om ons te steunen en lid te worden van Heemschut. Erfgoedvereniging Heemschut bestaat sinds 1911 en is met bijna 5.000 leden een van de grotere erfgoedorganisaties.
Pogue beschrijft hoeveel potentie hij ziet in websites die gevuld worden door ons, gebruikers van de sites. Omdat we met z'n allen een beetje doen krijg je waardevolle totaaloverzichten die anders onzichtbaar zouden blijven.
Precies waar Petities.nl in 2005 voor opgezet is.
Pogue haalde de Engelse petitie website aan in zijn blog: "Another idea: only yesterday, I shared a cab with a man who serves as an information officer in Britain. He told me about a popular petition site there, a centralized, government-run place where people start and maintain petitions. Some of the issues under discussion are minor (repair a pothole) and others are huge (go to war), but anyone can weigh in. (The site is at http/petitions.pm.gov.uk/.)
The results are nonbinding and unmoderated theres nothing to stop somebody from voting more than once under assumed names, for example. But it gets the lawmakers attention, it brings issues to the public and it serves as a barometer of public opinion."
Vandaag is de petitie over studentenhuisvesting overhandigd aan minister Plasterk van Onderwijs. De 1681 ondertekenaars van de petitie vragen de minister het normbudget voor uitwonende studenten te verhogen omdat studentenkamers duurder worden, terwijl de toelage niet verandert.
Het is de eerste petitie van deze site die rechtstreeks aan een minister is overhandigd en de eerste petitie die gestart is door een gevestigde organisatie, de Landelijke Studentenvakbond.
De petitie die vraagt om aktie om het leed van reptielen te voorkomen heeft in de eerste dag al 50 ondertekenaars getrokken.
De wetgever wordt gevraagd om het houden van reptielen als huisdier verantwoordelijker te laten gebeuren.
Betere informatie en het beïnvloeden van de 'wildvang' praktijk
De nieuwste petitie is gericht aan de stichting Collectieve Propaganda voor het Nederlandse Boek: graag ook de boeken van vrouwen promoten.
Een petitie hoeft dus niet aan 'Den Haag' of de gemeenteraad geadresseerd te worden, het kan ook gebruikt worden om "niet gouvermentele organisaties" te vragen hun beleid aan te passen.
Sinds eind oktober staat hier al een petitie over het aandeel van hun toelage die studenten krijgen voor hun huisvesting. De petitie sluit op 24 maart en recentelijk stijgt het aantal ondertekenaars per dag opvallend! Op de valreep weten studenten de weg ernaar te vinden..
Een petitie is niet per se louter tegen iets. In de nieuwe petitie over een snelweg bij Amsterdam wordt ervoor gepleit de weg in te passen in het landschap.
Op deze manier krijg je niet alleen makkelijker mensen aan je kant, het wordt doorgaans ook door beleidsmakers gewaardeerd. Het zegt niet alleen 'nee!' maar ook hoe het wel moet.
Het doel van een petitie is om de politieke agenda te beïnvloeden. Door gelijk met alternatieven te komen kan dat krachtiger zijn dan alleen een tegenstem laten horen.
Het pragmatische karakter van een constructieve petitie wordt in Nederland doorgaans gewaardeerd door ontvanger en ondertekenaar.
Zoiets is niet makkelijk, want het succes van de petitie is ook afhankelijk van de kwaliteit van het alternatief. Daar hoef je bij een 'nee!'-petitie niet over in te zitten.
Leden van de vereniging Open Domein kunnen gratis een petitie starten op petities.nl, normaal kost het 5 euro.
De vereniging Open Domein zet zich met vrijwilligers en sponsoring in voor een vrije, openbare ruimte op het vanouds geprivatiseerde internet door onder andere e-mail en hostingdiensten aan te bieden.
De publieke dienst petities.nl wordt ook technisch mogelijk gemaakt door de vereniging Open Domein
De aantallen ondertekeningen per dag voor de km-heffing petitie fluctueert sterk, van 13 tot 412 per dag, afhankelijk van de aandacht ervoor in de massamedia. Dit is te zien in onderstaande grafiek.
Het bericht op Telegraaf.nl op 22 januari gaf 1456 bezoekers door en die dag tekenden er 412 mensen. De tweede piek is van 31 januari en is veroorzaakt door de link in een nieuwsbericht op Webwereld.nl. 756 bezoekers kwamen vanaf die site die dag. De eerste piek werd trouwens veroorzaakt door de aankondiging op flitsservice.nl en tientallen verschillende webfora over auto's en automobiliteit.