In het nieuwe jaar is het goed om nog eens terug te kijken naar het afgelopen jaar. 2016 stond in het teken van de inwerkingtreding van de nieuwe Erfgoedwet, maar ook het afschaffen van de fiscale aftrek was een belangrijk thema. Door samen te werken, zowel met andere erfgoedorganisaties, als met eigenaren van monumenten, hebben we als publiek met de politieke partijen daarin een mooi resultaat bereikt. De fiscale aftrek voor onderhoud aan rijksmonumenten blijft in 2017 gehandhaafd en de bezuiniging van 25 miljoen euro op het budget van OCW is teruggedraaid. Ook in 2017 blijft 57 miljoen op de balans staan voor de aftrekregeling. De Tweede Kamer heeft duidelijk gezegd: Minister, doe eerst gedegen onderzoek en ga met het veld en eigenaren praten over alternatieven voordat je een succesvolle regeling afschaft. Hieronder vindt u een verantwoording van ons lobbywerk.
Met Prinsjesdag 2015 werd aangekondigd dat het Kabinet werk ging maken van het vereenvoudigen van de belastingen. Allerlei regelingen, zoals van de aftrek van uitgaven voor monumentenpanden, zouden geëvalueerd worden en na een zorgvuldig besluitvormingsproces zou bekeken worden of en zo ja hoe de regeling zou kunnen veranderen. De middelen zouden behouden blijven. Met Prinsjesdag 2016 werden we allen verrast door het Kabinet dat ze middels een bezuiniging van 25 miljoen euro de fiscale aftrek voor onderhoud aan monumenten wilde afschaffen. Minister Bussemaker moest een bezuiniging op haar departement doorvoeren en koos voor het afschaffen van de fiscale aftrek. Ze diende samen met Staatssecretaris Wiebes een wetsvoorstel in om per 1 januari 2017 de fiscale aftrek te vervangen door een subsidieregeling. Ze vonden namelijk dat de fiscaliteit niet goed werkte. Er was sprake van oneigenlijk gebruik. Ook wilden ze het beheer en onderhoud van monumenten kunnen sturen. Daarnaast vonden ze de regeling niet eerlijk. Inmiddels weten we na de behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer dat er geen evaluatieonderzoek had plaatsgevonden naar de werking van de fiscale aftrekregeling en dat er geen sprake was van een zorgvuldige besluitvorming. Het erfgoedveld en de eigenaren waren niet geraadpleegd. De overgangsregeling naar een subsidie moest nog worden uitgewerkt. Ook de motieven voor afschaffen klopten niet. De werkelijke reden voor afschaffing was de oplegging van een structurele bezuiniging van 25 miljoen euro aan het ministerie van OCW door het ministerie van Financiën.
Na het bekendmaken van de maatregel om de fiscale aftrek af te schaffen hebben een aantal organisaties, te weten Erfgoedvereniging Heemschut, Bewoond Bewaard, Hollandse Molen, Nederlandse Monumentenorganisatie, Federatie Grote Monumentengemeenten, Federatie Particulier Grondbezit, Vereniging Particuliere Historische Buitenplaatsen, en de erfgoedkoepels Kunsten 92 en Federatie Instandhouding Monumenten de handen ineengeslagen. Doel was de structurele bezuiniging op monumentenzorg van tafel te krijgen en pleiten voor het aanhouden van de fiscale aftrek tot de gehele herziening van het financieringsstelsel in de monumentenzorg in 2018. We legden contact met Tweede Kamerleden en met het Ministerie van OCW. We zijn uitgebreid met de Kamerleden gaan praten. Tevens werden verkennende gesprekken gevoerd met het ministerie. Daarnaast starten we een petitie om zoveel mogelijk handtekeningen te verzamelen. Via (lokale, regionale en landelijke) kranten, televisie en radio en nieuwsportals, werd aandacht gevraagd voor onze lobby. Ons doel was tweeledig: ten eerste het informeren van het publiek ten aanzien van de bezuinigingsmaatregel van het Kabinet en ten tweede de weerlegging van het beeld dat de fiscale aftrek van onderhoud aan monumenten oneigenlijk gebruikt werd en vooral ten goede kwam aan de mensen die het niet nodig hadden. Niet altijd kwam deze weerlegging van dat beeld in het begin goed naar voren. Daarom hebben we ook filmpjes laten maken om te laten zien dat de meeste monumenteigenaren een modaal inkomen hebben, liefde hebben voor hun eigendom en graag de oude panden willen behouden en in goede staat willen doorgeven aan de volgende generatie. Deze zijn via sociale media en Youtube verspreid. De fiscale aftrek is naast een bijdrage aan de meerkosten voor onderhoud ook een erkenning voor de inspanningen en inzet van de monumenteneigenaren. Ook voor historische binnensteden heeft de fiscale aftrek een enorme positief effect.
Allereerst heeft de petitie Stop de bezuinigingen op ons erfgoed!, via petities.nl, die 3 oktober 2016 is gestart tot 2 november 2016 ruim 11.000 handtekeningen opgehaald. De commissie Financiën van de Tweede Kamer heeft deze petitie op 2 november 2016 aangeboden gekregen. Daarnaast heeft onze lobby in de Tweede Kamer gezorgd dat zowel op maandag 31 oktober en maandag 7 november bij de behandeling van het Belastingplan 2017 de meeste aandacht en tijd uitging naar het wetsvoorstel tot afschaffing van de monumentenaftrek. Toen op 7 november bleek dat het Kabinet uit de Tweede en Eerste Kamer geen steun zou krijgen voor haar wetsvoorstel, heeft de minister het niet aan laten komen op een stemming, maar heeft ze op 9 november laten weten het plan aan te houden. Dat betekent dat de fiscale aftrek voor monumentenpanden in 2017 gehandhaafd blijft. Een amendement van Van Weyenberg van D66 om het wetsvoorstel terug te draaien is op 17 november door de Kamer nipt verworpen. Alleen de regeringspartijen VVD en PvdA stemden tegen. Gelukkig heeft de Kamer ook dekking gevonden voor de bezuiniging van 25 miljoen euro op monumentenzorg. Op 8 december 2016 stemde de Kamer voor een amendement van Mark Harbers (VVD) en Henk Nijboer (PvdA) die zorgt dat het budget van 57 miljoen voor monumentenaftrek gehandhaafd blijft. Alleen PVV, 50 PLUS en Lijst Roland van Vliet waren tegen.
Heemschut heeft via haar website, nieuwsbrief, twitteraccount en facebookaccount aandacht gevraagd voor de petitie, en heeft haar achterban geïnformeerd over haar lobbywerkzaamheden richting Tweede Kamer. Voor sociale media heeft Heemschut drie filmpjes laten maken die door een ieder verspreid konden worden. Vooral het bereik van Facebook was een groot succes. Via Facebook hebben we de filmpjes actief gepromoot onder geïnteresseerde doelgroepen. Met behulp van een kleine investering hebben we het bereik van de berichten vergroot. De filmpjes zijn ieder ongeveer 40.000 keer bekeken! Via twitter zijn de berichten over onze campagne ongeveer tot 5000 keer per keer bekeken. Onze website heeft ongeveer 1000 unieke bezoekers per bericht gehad. Een extra nieuwsbrief van Heemschut is uitgestuurd en heeft 2.500 mensen bereikt. Via televisie is Nieuwsuur op 6 oktober 2016 en 1 Vandaag op 1 november 2016 beiden ongeveer 600.000 keer bekeken.
Een aantal van u heeft via petities.nl aangegeven geld te storten voor onze campagne. Dat is ruimhartig gebeurd. Tot nog toe is aan giften een bedrag binnengekomen. € 3.984,75. Dank daarvoor! Een klein deel van dit bedrag is overgemaakt via www.geef.nl. Een groot deel is via de website van Heemschut binnen gekomen. Daarnaast is ook rechtstreeks geld gestort op de rekening van Heemschut.
We hebben voor de campagne afgerond de volgende (extra) kosten gemaakt:
3.000 euro voor het maken van spotjes voor gebruik op YouTube, de social media (Facebook, Twitter) en op websites
1.000 euro advertentieruimte op social media (Facebook, Twitter)
400 euro donatie aan de Stichting Petities.nl
In 2017 blijft de aftrek voor onderhoud aan monumenten via de inkomstenbelasting bestaan. Blijft wel staan dat het wetsvoorstel daarmee niet van tafel is. Of en hoe verder wordt besloten hangt echter deels ook af van de Tweede Kamerverkiezingen in maart aanstaande. Het ministerie van OCW gaat de komende maanden met de erfgoedorganisaties praten over aanpassingen of veranderingen in de financiering van het stelsel van de monumentenzorg. De huidige minister lijkt hierin deels al een richting te hebben gegeven. Zo is het idee dat er geld komt voor langjarig onderhoud aan grote monumenten, duurzaamheidsmaatregelen en herbestemming. Onderhoud aan rijksmonumenten door particulieren lijkt de huidige minister minder belangrijk te vinden.
Heemschut zet in op behoud van de bestaande middelen en extra inzet van middelen uit andere aandachtsgebieden/beleidsterreinen. Alleen hierdoor kan de erfgoedzorg op peil blijven en een effectieve bijdrage blijven leveren aan onze samenleving. Om sterk te staan en ook om te zorgen dat uw belang wordt gehoord vragen wij u om ons te steunen en lid te worden van Heemschut. Erfgoedvereniging Heemschut bestaat sinds 1911 en is met bijna 5.000 leden een van de grotere erfgoedorganisaties.
Op 16 december zal de petitie Alle Stemmen Tellen overhandigd worden aan de voorzitter van de Tweede Kamer!
Het Hoofd Protocol schreef gedetailleerd over de petitie-overhandiging:
"- op 16 december arriveert u met een kleine delegatie (maximaal 8 personen) tussen 13.00 en 13.15 uur bij de Tweede Kamer bij ingang Plein 2. - u wordt via de scanstraat doorgeleid naar de Suze Groenewegzaal waar wij u en de delegatieleden met een kopje koffie zullen ontvangen. - rond 13.30 uur begeleiden wij u en de delegatie naar de Statenpassage voor de petitieaanbieding en het fotomoment. - ca. 13.45 uur einde petitieaanbieding en vertrek via uitgang Plein 2.
De petitie zal rond 13.30 uur in de Statenpassage in ontvangst worden genomen door Mw. Gerdi A. Verbeet in haar hoedanigheid van voorzitter van de Commissie voor de Werkwijze der Kamer en enkele leden van deze Commissie. Ook de griffier van de Commissie zal aanwezig zijn."
De petitie Stop misbruik 0900-nummers is gekozen tot 'website van de maand' met een 9.2 als beoordeling.
Op 'Masterwebber.nl', een website voor webmasters, worden websites doorlopend beoordeeld.
De site met de hoogste gemiddelde waardering wint de titel.
Volgens de nieuwsbrief van december van Masterwebber.nl hebben 14 mensen de moeite genomen te stemmen en dat is kennelijk genoeg.
Masterwebber.nl nieuwsbrief december 2008De Kamerleden Esther Ouwehand en Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren hebben vandaag de petitie Alle Stemmen Tellen door een medewerker laten ondertekenen.
Een vergelijkbare steun voor dit initiatief heeft alleen D66 getoond, hoewel ook Boris van der Ham en Alexander Pechtold niet zelf ondertekend hebben.
Ze hebben dat alleen respectievelijk mondeling en via een woordvoerder toegezegd.
Van alle partijen is nu ongeveer bekend hoe ze denken over deze petitie
De SGP reageeert:
"Namens de SGP wil ik reageren op de petitie die u wilt aanbieden. Deze zal de SGP niet ondertekenen.
De SGP heeft geen er behoefte aan om, zoals u dat in de petitie verwoord op een 'vernieuwde, efficiënte, voor burgers eenvoudige en controleerbare wijze hoofdelijk te stemmen'. Er blijken wat de SGP betreft geen problemen te zijn. Als het er echt toe doet, kan er namelijk wel degelijk hoofdelijk gestemd worden. Dat gebeurt dan ook. En afwijkend stemgedrag van fractieleden wordt door de Kamervoorzitter in de handelingen opgenomen." Aldus de woordvoerder.
Dit is vergelijkbaar met het standpunt van de ChristenUnie en de CDA.
De provincie Flevoland heeft vandaag een petitieloket geopend op petities.nl. Flevoland is het bestuursorgaan dat als eerste initiatieven heeft genomen om digitale petities mogelijk te maken en heeft nu voor petities.nl gekozen om epetities te ontvangen.
In Flevoland is veel ruimte voor bestuurlijke innovatie want Almere, één van de zes gemeenten in Flevoland, heeft al op 30 oktober voor het eerst in Nederland een digitale petitie afgehandeld via een eigen petitieloket op petities.nl.
Elk bestuursorgaan in Nederland kan gratis een loket openenen. Wilt u dat uw gemeente ook een loket opent? Vraag uw contactpersoon bij de gemeente om contact op te nemen met de stichting Petities.nl via webmaster@petities.nl. Doorgaans valt dit onder de verantwoordelijkheid van iemand van de griffie of de afdeling communicatie.
het petitieloket van de provincie FlevolandRonald van Raak van de SP zegt in een telefonische reactie op het voorstel om een systeem zoals watstemtmijnraad.nl op landelijk niveau te installeren: "De SP vindt het in principe een goed idee, afhankelijk van de uitvoerbaarheid." Let wel, dat is iets anders dan wat de petitie voorstelt.
Als toelichting op het voorstel van de petitie gaf hij ook: "Dat lijkt me heel erg praktisch, ook voor onszelf in de Kamer.
Zo kunnen we zelf ook heel makkelijk opzoeken wie wat vindt." Dit is overigens ook de ervaring van bijvoorbeeld Jorritsma in Almere, wiens gemeenteraad meedoet aan een vergelijkbaar project op gemeentelijk niveau, watstemtmijnraad.nl. Dit ondanks dat haar partij zich via Willibrord van Beek tegen deze petitie heeft uitgesproken.
Van Raak gaf ook als aandachtspunt mee dat het geen duur IT-project mag worden. Als het haalbaar, dus met lage kosten, geïmplementeerd kan worden blijft de SP voor, maar als het verhoudingsgewijs duur wordt niet. De petitie spreekt zich hier niet over uit, dat is aan de uitvoering.
Opmerkelijk detail: Na uitleg aan het fractiesecretariaat dat op twee e-mails in een maand tijd hierover nog geen reactie was gekomen reageerde de secretariaatsmedewerker geschrokken dat de termijn daarmee overschreden is en gaf gelijk het mobiele nummer van Kamerlid van Raak.
Ronald van Raak volgens WikipediaGroenLinks: "Onze partij is een voorstander van maatregelen die de transparantie van politiek en bestuur vergroten en burgers meer directe zeggenschap geven. Daartoe hebben wij bijvoorbeeld - samen met PvdA en D66 - een initiatiefwet ingediend die een correctief referendum mogelijk maakt.
Onderdeel van transparantie is ook dat het voor burgers duidelijk is welke standpunten volksvertegenwoordigers innemen. Wij zijn van mening dat het op dit moment te ingewikkeld is voor mensen om te achterhalen hoe er gestemd is, en door wie. Daarbij moet worden opgemerkt dat het individuele stemgedrag slechts in zeer uitzonderlijke gevallen afwijkt van dat van de fractie. Maar ook het stemgedrag van fracties zou eenvoudiger inzichtelijk gemaakt kunnen worden.
Er zal, ook gelet op het grote aantal stemmingen dat wekelijks plaatsvindt, goed nagedacht moeten worden over een systeem dat een "voor burgers eenvoudige en controleerbare wijze" van stemmen introduceert. Uw petitie kan hopelijk bijdragen aan een discussie daarover. GroenLinks zal de invoering van een betere stemwijze graag steunen."
Van ChristenUnie, SGP en de Partij voor de Dieren is nog geen standpunt bekend.
Het is duidelijk dat GroenLinks en D66 de petitie een goed initiatief vinden. Ook de SP vindt het een goed idee om het stemgedrag in de Kamer transparant te maken.
GroenLinksDe ChristenUnie over de petitie: "Wij hebben geen behoefte aan hoofdelijke stemmingen over elk voorstel. Inderdaad, fracties stemmen vaak hetzelfde.
Maar dat is ook logisch, ze delen immers een grondslag, een ideologie, of een andere bepaalde set uitgangspunten. Overigens als een fractie hoofdelijk wil stemmen, dan wordt dat verzoek gehonoreerd. Het komt wel voor dat er in een fractie verdeeld wordt gestemd. Dat openbaart zich vanzelf bij hoofdelijke stemming, anders wel bij een stemverklaring van de afwijkende stemmers binnen een bepaalde fractie.
Wij zien dan ook geen voordelen in uw voorstel om altijd hoofdelijk te stemmen."
Aldus Ed Anker per e-mail
Ed Anker volgens Wikipedia