Wethouder Robert van Asten (Den Haag) twitterde erover

Wethouder Sharon Dijksma (Amsterdam) twitterde het ook.

De Tweede Kamer heeft het mandaat om het volk te vertegenwoordigen. Zie ook onze bijdrage. Detailhandel vreest 70% omzetdaling (dat is ondernemersrisico) en burgers klagen over ‘minder vrijheid’. Dat was de autogordel ook, maar je krijgt er meer veiligheid voor terug. De maatschappelijke winst is enorm qua zorgkosten en het leed veroorzaakt door hersenletsel. Dat weegt allemaal zwaarder.

Handhaving nodig, ze rijden te snel. Betere handhaving, minder letsel.

Onze reactie: brom- en snorfietsen zorgen allebei voor gewonden in de statistieken, maar de snorfietsers hebben meer hersenletsel. In de statistieken is het allemaal ‘letsel’, maar wel van een andere orde. Het is het verschil tussen een revalidatie en na een jaar weer kunnen functioneren voor de bromfietser versus levenslange zorg en afhankelijkheid bij hersenletsel. Daarnaast is het vreselijk voor de (al overbelaste) artsen om dat hersenletsel binnen te zien komen. Ze kunnen niet goed helpen!

En handhaving is in Amsterdam geprobeerd in 2015. Een survey toonde daarna aan dat 1 op de 2 snorfietsers aan was gehouden daarna. Met geen positieve gedragsverandering tot gevolg, integendeel.

Er komt inconsistentie in wetgeving: er bestaat een categorie L1e-A, de gemotoriseerde tweewieler.

Onze reactie: Dit is spijkers op laag water zoeken! Zo’n ding verkoopt slecht hier, het is meer voor de buurlanden waar een helm de norm is. Hier kan je een gewone e-bike zonder helm kopen, geen verzekering verplicht. De L1e-A heeft meer dan de 250Watt aan kracht, maar minder dan de 750Watt van een speedpedelec (die telt als bromfiets, met helmplicht). Hier is het een rare tussencategorie die niemand koopt. Enige toepassing: zonder helm over zandpaadjes als elektrische mountainbike met dikke banden. Ons groepje heeft 1 zo’n ding gezien in Drenthe. Kennelijk iemand die aan het eind van een lang zandpad woont. Voor dit ding kan gewoon de helm op voortaan. Omdat er een blauw plaatje achterop zit. Komt hier een uitzondering op, dan zal deze categorie de opvolger worden van de huidige snorfiets. De hele geschiedenis sinds 1975 met dit ding kan dan opnieuw beginnen.

Er zijn Solexrijders in de internetconsultatie die klagen, hoewel er geen cijfers over zijn

Onze reactie: Om hoeveel gaat het? Enkele honderden of duizenden van de 790.000? Ze kunnen prima een helm op, je trapt je niet overmatig in het zweet zoals de forensen op een snelle speed-pedelec. Het is een beetje bijtrappen en bij de start even, je valt niet flauw van in de helm opgehoopte hitte. De Solex destijds had ook al een helm met van die leren flapjes. Met helm is altijd veiliger. Eventueel vragen Solexliefhebbers voor een recreatieve toertocht een uitzondering bij de burgemeester voor die tijd en route, die heeft een discretionaire bevoegdheid daarvoor.

De wetgeving moet wel consistent zijn, want moet langs Raad van State

Onze reactie: Hadden de juristen van het ministerie de L1e-A gemist toen ze de tekst voor de internetconsultatie goedkeurden of is deze voor de gelegenheid opgeduikeld? De AMvB voor de helmplicht bij verplaatsen naar de rijbaan bij drukke fietspaden is wel langs de Raad van State gegaan zonder dat dit een obstakel was. Dus die ‘inconsistentie’ in de wetgeving bestaat al en is geen probleem voor wie dan ook.

De gemeente Amsterdam heeft in de internetconsultatie gemeld dat Solexrijders zich hebben gemeld met klachten toen er een helmplicht kwam

Onze reactie: De gemeente Amsterdam en heel veel andere grote steden willen als geen ander deze helmplicht. Voor deze kleine categorie heb je altijd de antwoorden: ‘pech, jammer, met helm op is veiliger’ en ‘organiseer een evenement met helmplicht-ontheffingen van de burgemeester’.

Handhaving wordt moeilijker en het verkeersbeeld onduidelijker

Onze reactie: Handhaven op de helmplicht wordt juist wèl makkelijker. Er zijn geen uitzonderingen meer. Mogelijk nemen bromfietsers het fietspad omdat handhavers pas na het passeren kunnen zien dat het geen snorfiets was. Dit is een klein, voornamelijk grootstedelijk, probleem. Ten opzichte van de gezondheidswinst door de helmplicht is dit niet belangrijk. Dat automobilisten nu de snelheid van scooters beoordelen aan de hand van de helm is vergezocht. Ze zouden nu onterecht een langzame snorfiets als een snelle bromfiets beoordelen. Automobilisten moeten nu ook fietsers, e-bikes en speed-pedelecs inschatten.

De artsen en de wetenschappers van de SWOV zijn niet nodig voor deze brief. Deze brief dient namelijk om tegengas en vertraging te veroorzaken voor de helmplicht. Voorkomen moet worden dat het voor de verkiezingen ter stemming komt, want dan zal een Kamermeerderheid er voor stemmen. Dat is niet in het belang van de bevriende industrie.

Traumatisch hersenletsel

In de brandbrief van de artsen wordt benadrukt dat de helm een makkelijk middel is om traumatisch hersenletsel te reduceren.

De minister gaat daar in de brief nauwelijks op in. Het gaat de minister om het voorkomen van ongelukken (nee, dat kan niet met een helm) of minder doden. Dat is namelijk een gangbare manier om verkeersveiligheid te meten. Maar de reden van het verzoek van de artsen is om zowel doden te voorkomen als hersenletsel te beperken. Het hoofd is namelijk kwetsbaar en een helm biedt noodzakelijke extra bescherming.

Zo wil de minister eerst weten of er meer doden komen als er een verschuiving tussen modaliteiten zal plaatsvinden. De opgave is nu juist minder hersenletsel. Als de prijs van de helmplicht is dat een enkele voormalige scooteraar nu in een auto een fietser dood rijdt is dat geen reden om die 790.000 schedels niet te beschermen, dan moet je zorgen dat die fietser beter tegen auto's wordt beschermd. Dat mag gèèn reden zijn om die 790.000 schedels niet te beschermen. Deze redenering is een doorzichtige poging om met een complex onderzoek dat weinig nieuws zal opleveren vooral voor vertraging voor dit wetsvoorstel te zorgen.

Op dezelfde manier wordt de helmplicht ook alvast als schuldige aangewezen voor een eventuele groei van het aantal speed-pedelecs of bromfietsen. Immers, als je dan toch een helm op moet, dan liever ook 45km/u en op de rijbaan. Maar als een klein deel die keuze maakt dan zouden de 790.000 schedels van snorfietsers beter niet beschermd moeten worden? We weten overigens dat veel mensen de snorfiets op zullen geven. De grootste winst op het gebied van hersenletsel zit 'm in het deel van de schedels dat niet meer op een snorfiets gevaar loopt.

Irrelevante zaken

Er wordt in de brief van alles bijgesleept dat niet ter zake doet:

• plaats op de rijbaan (de snorfiets blijft gewoon op het fietspad rijden)
• vergroening (is geen doel van deze maatregel)
• snellere speed-pedelec of bromfiets zou populairder worden door de helmplicht (daar geldt al een helmplicht)
• lichte elektrische vehikels zouden uitzonderingen moeten krijgen (een uitzondering zal opnieuw problemen geven; de industrie verlangt naar het verkopen ervan zoals de snorfiets een verkoopsucces was)

790.000 schedels beschermen, minstens

De minister verliest op allerlei punten het gevoel voor verhoudingen. Het gaat om het beschermen van de schedels van 790.000 snorfiets rijders (en passagiers). Dat staat voorop.

• dat nieuw verkochte snorfietsen vaker schoner zijn dan bromfietsen doet er niet toe, de nieuwverkopen per jaar staat in geen verhouding tot het hele park snorfietsers. En opnieuw geldt: een schone of vieze snorfiets is even gevaarlijk voor de berijder.
• honderden of duizenden liefhebbers van Solexen, nog wat bezitters van Spartamets en dergelijke snorfietsen met trappers zijn geen reden om te wachten de schedels van de 790.000 snorfietsers te beschermen. De burgemeester kan ze tijdens een toertocht een brief meegeven met een uitzondering op die dag en route.
• het bestaan van een categorie moderne snorfiets met trapondersteuning wordt overduidelijk alleen voor het argument aangevoerd, er worden praktisch nauwelijks van deze dingen verkocht. Er zijn ook enorm populaire alternatieven voor: de e-bike, de snorfiets of de bromfiets. Een compromishelm introduceren voor de snorfiets met trappers is het paard achter de wagen spannen.
• de toenemende populariteit van op straat te huren scooters wordt ook aangevoerd omdat dit zou bijdragen aan de vergroening. Juist een dergelijke categorie intensief gebruikte scooterrijders heeft een helm nodig omdat er zo mèèr schedels worden beschermd: die van mensen die zelf geen scooter bezitten en wel ritjes erop maken. Deze tellen we nu niet mee bij de 790.000 te beschermen schedels, we tellen alleen het snorfietsenpark.
• een eventuele toename in populariteit van speed-pedelec of bromfiets bij een helmplicht

Ongefundeerde duimzuigerij

Daarnaast worden ongefundeerde onlogische vermoedens breeduit overgenomen. Bijvoorbeeld deze van de ANWB. Omdat de automobilist niet langer aan de helm van de berijder kan zien hoe snel/langzaam een scooter rijdt zouden er mèèr ongelukken komen. Onlogisch, want juist als een scooter sneller nadert dan je verwacht krijg je ongelukken. Dit soort duimzuigerij wordt zonder gêne overgenomen.

Ook bij de handhaving wordt er op los gefantaseerd: "De handhaafbaarheid van de verschillende verkeersregels voor brom- en snorfietsen niet gebaat bij een marginaal visueel onderscheid." Dat gaat dus over situaties waarbij een snorfiets niet op een fietspad rijdt en harder dan 25km/u.

Verlengstuk van de industrie

In een kort zinnetje staat de sterke lobby van de industrie duidelijk in de brief: "Een andere optie is dit type snorfietsen, net als de bijzondere bromfietsen, uit te zonderen in dit ontwerpbesluit." Waarmee dus opnieuw een nieuwe soort snorfiets wordt ingevoerd net als in 1975. Bestaande snorfietsen zullen weer minder populair worden (zoals de bromfiets) en het nieuwe vervoermiddel waarvoor een uitzondering geldt zal een marketingsucces worden (zoals de snorfiets). Een sterke e-bike (>250 Watt) met een snorfietsplaatje waarop je geen helm hoeft te dragen omdat er nog trappers aan zitten (die je niet hoeft te beroeren om vooruit te komen). Wat is daar de logica van? Als je geen helm op wil, neem dan een gewone e-bike. Zo'n nep-snorfiets zonder helmplicht mag niet opnieuw via een sluiproute op de markt komen. Dat geldt ook voor andere uitzonderingen.

Internetconsultatie is geen draagvlakmeting

De minister verdedigt zich ook tegen het verwijt dat ze traag is. Nou, ze voert onder andere de internetconsultatie aan als bewijs dat er weinig draagvlak is. Maar een internetconsultatie is er niet als opiniepeiling. Die is er om een wetsvoorstel te verbeteren. Maar al die klagende scooterverkopers hebben niets inhoudelijks ingebracht. De Solex-rijders kunnen de burgemeester om een ontheffing van de helmplicht vragen als hun recreatieplezier op een mooie dag zwaarder weegt dan het voorkomen van traumatisch hersenletsel bij honderdduizenden anderen die het hele jaar door allerlei soorten ritjes maken.