+Lees meer...
De vergunning past volgens de Bestuurscommissie Oost in beginsel in het Bestemmingsplan Oostelijk Havengebied Noord dat in 2013 door het Stadsdeel Oost is vastgesteld. Daarin is indertijd, op verzoek van het Havenbedrijf en gebaseerd op de toenmalige situatie, de aanleg van 6 steigers opgenomen: 3 in een vlak aan de Surinamekade en 3 in een vlak aan de Sumatrakade. Elk vlak voor de aanleg van 12 schepen; 24 in totaal.
In onderstaande kaart uit het bestemmingsplan zijn beide vlakken aangegeven. De huidige omgevingsvergunning is verleend voor het rechtervlak gelegen aan de Surinamekade op het KNSM-eiland.
Het bestemmingsplan 2013 is conserverend, in die zin, dat het Havenbedrijf in het daarvóór geldende bestemmingsplan, bij het inrichten van de voormalige haven tot woongebied, het recht kreeg om in totaal 24 schepen langs de kaden te leggen. Omdat binnenvaartschepen in de afgelopen 25 jaar groter zijn geworden, kan het Havenbedrijf daar geen 24 schepen meer kwijt. Het Havenbedrijf wil hetzelfde aantal schepen nu dwars op de kaden laten aanmeren.
Echter, alleen uitgaan van het aantal schepen bij het afgeven van de omgevingsvergunning is misleidend. Onderstaande tekeningen en uitleg geven duidelijk weer waarom niet alleen naar een absoluut aantal gekeken zou moeten worden. De voorgenomen activiteiten leiden tot een op vele aspecten kwalitatief andere situatie en lijken niet in overeenstemming met oudere en nieuwe visies (Structuurvisie 2014 en Watervisie 2015) van de gemeente Amsterdam.
In de tekeningen zijn de huidige en de toekomstige situatie schetsmatig weergegeven. De toekomstige situatie is gebaseerd op de tekening van het Havenbedrijf bij de vergunningaanvraag.
In de, aan de Surinamekade gelegen woongebouwen (“Skydome, Diogenes, Archimedes, Pericles en Socrates”) zijn 270 woningen gesitueerd. In het vlak voor de vergunning liggen nu maximaal 5 schepen aangemeerd. Straks 12 schepen van een fors grotere klasse: naar schatting vier keer groter in totaal motorvermogen (hoofdmotor en boegmotor), negen keer groter in oppervlakte en twee keer groter in hoogte.
Aanliggen is volgens het Havenbedrijf kortstondig. Aan8 en afmeren geschiedt dag en nacht. Nu met de felle koplichten ‘s nachts gericht op de woon- en slaapvertrekken van de woningen.
We willen kort in gaan op negatieve effecten die niet zijn onderzocht, noch bij de wijziging van het bestemmingsplan 2013, noch bij het verlenen van de omgevingsvergunning.
1. Geluidsoverlast. Bij het aanmeren en vertrek van de schepen wordt intensief gebruik gemaakt van de hoofdmotor en boegmotor. Grotere schepen, zwaardere motoren, meer geluid. De hoofdmotor ligt weliswaar 100 tot 150 meter van de kade, maar het stijgingspercentage van het geluid zorgt ervoor dat het geluid harder binnenkomt op hogere etages. Belangrijk is ook het gebruik van de boegmotor voor de lagere etages. Het zijn slaapverstorende piekgeluiden met een groot toenamepercentage. Het beleid (bestemmingsplan) is er op gericht geen nieuwe geluidsgevoelige functies toe te voegen. Het is opvallend dat een nadere gefundeerde onderbouwing ontbreekt voor wat betreft de te verwachten geluidsoverlast. In het Bestemmingsplan Houthavens, bijvoorbeeld, (2010, Centrale Stad) is geluid heel serieus is opgepakt, In het Bestemmingsplan Oostelijke Havengebied Noord (2013) en bij de verlening van de bovengenoemde omgevingsvergunning (2015) is geen enkel geluidsonderzoek verricht, terwijl daar voldoende aanleiding toe was. De afstand van de woningen tot de schepen aan de Suriname kade is 15 tot 20 meter, terwijl die afstand in de Houthavens meer dan 200 tot 400 meter (steigers) is.
2. Lichthinder. De schepen gebruiken `s avonds felle schijnwerpers om te kunnen aanleggen. Deze schijnen in de nieuwe situatie bij het aanmeren recht in de woonkamers en slaapkamers op de eerste tot de vierde verdieping. Deze liggen dan in een zee van licht. Dit verstoort de slaap aanmerkelijk.
3. Tijdstip en frequentie. Het aanmeren en vertrekken is 24 uur per dag mogelijk. In de huidige situatie is aan- en afmeren ook 24 uur per dag mogelijk. Dit wordt nu reeds als geluidhinder en nachtrustverstorend ervaren. In de nieuwe situatie is de frequentie echter veel hoger (aanzienlijk meer schepen). En de lichthinder en geluidshinder is per gebeurtenis ook veel groter. Niet voor niets geldt voor het vliegverkeer op Schiphol een speciaal nachtregime tussen 22.30 en 6.00 uur.
4. Gezondheid en milieu. Schepen gebruiken zwavelhoudende diesel. De motoren hebben een hoge uitstoot van fijn stof (roetdeeltjes), NOx en andere schadelijke stoffen. Bij aanmeren en vertrek is de uitstoot van de motoren maximaal. De grotere motoren en hogere frequentie van gebruik vergroten de uitstoot van fijn stof, NOx en andere schadelijke stoffen aanzienlijk. De te verwachten toename van luchtvervuiling is – zeker in dit kinderrijke gebied – volstrekt onverantwoord.
5. Veiligheid. Hier is geen onderzoek naar gedaan. Wel heeft het Havenbedrijf toegezegd geen schepen met gevaarlijke stoffen toe te staan. Over de wijze van afmeren, varend op de kade en de woningen toe, maken we ons toch zorgen. Ook over de veiligheid van het varen, zeker wanneer visies met betrekking tot het nabij gelegen Kompaseiland worden gerealiseerd.
6. Stad. Een belangrijke kwaliteit van het KNSM-eiland en het Java-eiland – ook voor toeristen die hier in een steeds groter aantal komen - is het ruime zicht over het IJ: over het water, op de Noordelijke IJ oevers, de scheepvaart en ook op de aangemeerde schepen die nu het zicht niet belemmeren. Dat weidse zicht, die beleving, verdwijnt. Men kan straks slechts recht naar de overkant kijken tussen de zijwanden van haaks aangemeerde hoge stalen schepen. Of men kijkt tegen de stalen boegen aan. De dichtheid en wijze van afmeren en de grootte van de schepen leiden tezamen met de andere bezwaren tot een industrialisering van het woongebied.
7. Behoefte. Er is geen onderzoek gedaan naar de behoefte aan deze ligplaatsen, noch naar mogelijke alternatieven. En die alternatieven zijn er in het westelijk havengebied en ook hier in het IJ, verder verwijderd van de woningen. Bijvoorbeeld tegen de vaarroute aan de noordkant van het IJ, of op plaatsen aangegeven in de Structuurvisie Amsterdam, Economisch Sterk en Duurzaam (2010) en de Watervisie (2016). Daarbij is opvallend dat voor dit grote watergebied wel visies bestaan maar dat samenhang ontbreekt tussen visies en actuele realiteit. Hier geldt blijkbaar het adagium “wie het eerst komt het eerst maalt”. Er is een noodzaak voor een pas op de plaats en een goede afweging van alle mogelijkheden en belangen.
We maken ons oprecht zorgen over de ontwikkelingen aan onze kaden. Er is geen onderzoek is gedaan naar geluidshinder en andere vormen van hinder. Deze toe te laten binnenvaartschepen passen niet in een stuk water dat weliswaar bestemming haven heeft, maar direct grenst aan een dicht bebouwd woongebied.
De grootte van binnenschepen anno 2016, de huidige wijze van aanmeren, alsmede de grotere intensiteit van dag- en nachtbewegingen maken dat de situatie kwalitatief thans zo sterk is veranderd dat het onjuist zou zijn om – zoals het Havenbedrijf betoogt – uitsluitend uit te gaan van het aantal schepen, zonder acht te slaan op hiervoor geschetste verstrekkende gevolgen voor gezondheid, milieu, geluidsoverlast en dergelijke. We verzoeken u als gemeenteraad om er bij de verantwoordelijk wethouder(s) op aan te dringen dat samen met het Havenbedrijf tot een andere oplossing wordt gekomen voor de aanleg van deze grote binnenvaartschepen.
Voor de door u aan deze kwestie te besteden aandacht zijn wij u zeer erkentelijk.
Met vriendelijke groet, namens de Werkgroep Surinamekade
Gerrit Jan Zijlstra KNSM Laan 853, 1019LK Amsterdam email: gjzijlstra@hetnet.nl
De Werkgroep Surinamekade bestaat uit Eric Petzinger, Peter Nieuwstraten, Leonie Beukers, Leon Burgersdijk, Rob van der Meulen, Ina Baaijens, Debbie Roskam, Wim Balstra, Gerrit Jan Zijlstra. Deze brief is mede geschreven namens de grote groep bezorgde bewoners van wie meer dan 150 individueel of collectief bezwaar hebben ingediend en meer dan 120 bewoners een petitie hebben ondertekend.
