Wij

universitair afgestudeerde basispsychologen, een ieder die begaan is met de basispsycholoog en iedereen die vindt dat mensen met een opleiding in het eigen vakgebied zouden moeten kunnen werken.

constateren dat:

dat het postdoctorale systeem voor afgestudeerde basispsychologen niet deugt. De vraag en het aanbod van GZ-opleidingsplaatsen wordt al jaren niet goed gestroomlijnd. Tussen de 200-300 reacties op een vacature geeft aan dat het probleem groter is dan 'bezuinigingen'. In plaats van dat er écht wordt bezuinigd, worden kosten voor instellingen enkel hoger, daar beleid en financiering continu worden aangepast op zo goedkoop mogelijk personeel. Het werk van de basispsycholoog wordt nu veelal gedaan door Werkervaringsplekkers, stagiaires, psychiatrisch verpleegkundigen en HBO-geschoolde praktijkondersteuners. Het oorspronkelijke doel van de GZ-opleiding, kwalitatieve garantie van de psycholoog, is hiermee vervaagd. De enige kans op een plaats is werkervaring; de enige mogelijkheid tot werkervaring is gratis werken, 1-3 dagen in de week. Daar gratis werken voor de meeste basispsychologen geen optie (meer) is, wordt de GZ-opleiding op deze manier bijna een elitaire aangelegenheid; alleen bereikbaar voor degenen die geld over hebben om gratis te werken. GZ-plaatsen worden niet ingekocht door de eerste lijn, daar deze tak van praktijken daar geen geld voor hebben; hierdoor is er een scheefloop in de keuzes binnen het vakgebied. Psychologen die eerstelijnspsycholoog willen worden, gaan vechten voor een GZ-plek in een grote GGZ-instelling of algemeen ziekenhuis, om vervolgens na het behalen van de titel GZ-psycholoog in de eerstelijn te gaan werken. Sowieso switchen de meeste GZ-psychologen van baan binnen twee jaar na het behalen van de titel GZ-psycholoog, omdat zij veelal willekeurig solliciteren op een plek, puur om de opleiding te verkrijgen. Hoe vergroot dat de kwalitatieve vakkennis en -kwaliteiten, meer dan 'gewoon' werken als basispsycholoog? Tevens hebben grote GGZ-instellingen gemiddeld 2 fte aan WEP-ers werken; twee fulltimebanen die gratis worden gedaan door basispsychologen. Twee mensen van de 200-300 sollicitanten, die allicht een kans hebben op een GZ-opleidingsplek.. De overige psychologen moeten wel wat anders en werken dus in banen onder hun niveau, zowel in de sector zelf als daarbuiten.

Geachte regering, is dit de bedoeling van a) een WO-opleiding (passende werknemers in passende banen), b) bestedingen van uw opleidingssubsidies, c) verbetering van kwaliteit van psychologische en psychiatrische zorg en d) bezuinigingen?

en verzoeken

een onderzoek of onderzoekscommissie tbv een duurzame en efficiënte verandering in het postdoctorale systeem van startende (basis-)psychologen op de arbeidsmarkt.

Er zou gekeken moet worden naar de volgende zaken: • Vraag en aanbod basis- en GZ-psychologen sinds minimaal 2007. Aanbod van WE-plekken; hier loopt iets scheef. Er komen tussen de 200-300 reacties op een GZ-opleidingsplek, er zijn voldoende vacatures voor GZ-psychologen, basispsychologen worden nauwelijks gevraagd. Ook financieel is de efficiëntie dus ver te zoeken. • Het wezenlijke verschil in ‘kwaliteit van zorg’ tussen WEP-ers, basispsychologen, GZ-psychologen en HBO-geschoolde psychiatrisch verpleegkundigen. Gezien basispsychologen per definitie minder rechten hebben dan een GZ-psycholoog, zou een werkende basispsycholoog altijd goedkoper zijn dan een GZ-psycholoog. Ze doen namelijk hetzelfde werk, met alleen bepaalde werkzaamheden onder supervisie. Daarnaast geven zelfs vele psychiatrisch verpleegkundigen cognitieve behandelingen; hier kan de psycholoog ook niet op solliciteren, want ‘is overgekwalificeerd’ of heeft ‘geen relevante opleiding’. • Subsidies en financiële besteding RINO, SPON, NIP, NZA en (grote) praktijkinstellingen. Zoals bekend vallen 1stelijnspraktijken al jaren buiten de boot omdat zij niet voldoende subsidie krijgen om plaatsen aan te bieden. Tevens is bekend dat het RINO veel meer plekken biedt dan dat de instellingen ‘kopen’; instellingen weigeren opleidingsplekken in te kopen en hierdoor gaan mogelijkheden verloren. Op jaarrekeningen van grote GGZ-organisaties zien we overigens wel staan dat zij bijvoorbeeld 73.000 euro hebben bespaard in 2012 (ik noem geen namen); for the record, hier hadden ze drie GZ-plekken voor kunnen bieden.. bij dezelfde organisatie zien we ook staan: ‘opleidingsgelden – min VWS à 267.000 euro. Kunnen zij duidelijkheid verschaffen over welke scholingsactiviteiten zij daarmee bieden??? • Werving, selectie en informatieverstrekking vanuit universiteiten (numerus fixus, duidelijkheid over paupere arbeidskansen, eerdere scheiding tussen verschillende richtingen, mogelijkheid tot een systeem van co-schappen, zoals bij Geneeskunde). Per jaar studeren er honderden psychologen af; het probleem wordt dus niet kleiner, alleen maar groter. • Schrap het concept Werkervaringsplek, en laat WO-geschoolde mensen betaald hun werkervaring opdoen. Noem zo’n functie ‘basispsycholoog’ en geef begeleiding, net als bij de WEP-er; maar betaal mensen gewoon voor werk.

Verandering is nodig; honderden basispsychologen krijgen nooit de kans op een baan als psycholoog, per 1 juli 2013 is na 5 jaar de licentie weg. Hierdoor werken psychologen in totaal andere functies en sectoren. Terwijl de kwaliteit van psychiatrische en psychologische hulpverlening op deze manier alleen maar achteruit gaat!